OKUL RİSKLERİNİ DEĞERLENDİRMEYE YÖNELİK ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Bu çalışma, okullarda oluşabilecek risklerin tespit edilerek muhtemel olumsuzlukların daha oluşmadan önlenmesi ve okulların daha iyi yönetilebilmesi için okul risklerini değerlendirme ölçeği geliştirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin geliştirilmesi surecinde öncelikle literatür taraması yapılmış ve amaca uygun şekilde hazırlanan açık uçlu sorulardan alınan yanıtlara göre bir risk havuzu oluşturulmuştur. Oluşturulan bu risk (madde) havuzundaki riskler literatüre göre iç riskler ve dış riskler olarak sınıflandırılmıştır. 87 adet risk ifadesi içeren ilk ölçek taslağındaki birbirine benzeyen ve uygun görülmeyen maddeler, uzman görüşüne başvurularak çıkarılmış ve madde sayısı 69’a düşürülmüştür. Bu riskler beşli likert tipine uygun şekilde derecelendirilmiş ve Niğde il ve ilçelerinde bulunan 30 farklı ortaöğretim kurumunda görev yapan 15 okul müdürü, 52 müdür yardımcısı ve 487 öğretmen toplam 554 kişiyle gerçekleştirilmiştir. KMO değeri 0,952 olarak bulunmuştur. Yapılan faktör analizlerine göre 47 ölçek maddesi 5 faktörde toplanmış ve bu faktörler ölçeğin toplam varyansının %50,3’ünü açıklamaktadır. Oluşan ölçeğin son halindeki madde yükleri 0,75 ile 0,55 aralığındadır. 47 maddeden oluşan beş faktörlü ölçeğin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0,948’dir. Bu oran yüksek derecede güvenilir bulunmuştur. Alt-üst grup ortalamalarına dayalı yapılan madde analizi sonuçlarına göre tüm ölçek maddelerinin ayırt edicilikleri anlamlı düzeydedir (p

A SCALE DEVELOPMENT STUDY FOR ASSESSMENT OF SCHOOL RISKS

This study was carried out in order to develop a school based risk assessment scale to identify the risks that may occur in schools and prevent possible negative events proactively to manage the schools better. In the process of developing the scale, a literature review was done and a risk pool was formed according to the answers of the openended questions prepared in accordance with this study’s purpose. Risks in this risk pool were classified as internal and external risks according to the literature. In the first scale draft which contained 87 risk statements, the items which were similar to each other and which were not considered appropriate were removed under expert opinions and the number of items was reduced to 69. These risks were graded according to the five-point Likert type and were surveyed with 554 participants who included 15 school principals, 52 deputy directors and 487 teachers from 30 different secondary schools in Niğde and its districts. The KMO value was found to be 0,952. According to the factor analysis, 47 items were collected under 5 factors and this explained 50.3 % of the total variance of the scale. The item loadings of the final scale are between 0.75 and 0.55. The Cronbach Alpha reliability coefficient of the five-factor scale consisting of 47 items is 0.948. This ratio is found to be highly reliable. According to the results of item analysis based on the lower-upper group averages, the discrimination power of all scale items is significant (p

PDF

___

Acındı, A. (2007). İşletmelerde İç Kontrol Sisteminin Etkinliğinin Ölçülmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İşletme Mühendisliği Anabilim Dalı İşletme Mühendisliği Programı.
Ağıroğlu Bakır, A. (2013), Öğretmenlerin Paylaşılan Liderlik ve Örgütsel Bağlılık Algıları Arasındaki İlişkinin Analizi, Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi. Malatya
Akçakanat, Ö. (2011). Devlet Muhasebe Sistemi Alanında Yaşanan Gelişmelerin Ülke Deneyimleri Açısından Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Akyol, E. Y. (2015). Okul Güvenliği İle İlgili Yapılan Çalışmaların İncelemesi. DergiPark Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 1-12. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/256137. Erişim Tarihi: 04.08.2018
Bakioğlu, A. ve Tokmak N. (2009). Öğretmenlerin Değer Yargılarının Eğitim Süreçlerine Etkisinin İncelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30, 65-83. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/1857. Erişim Tarihi: 06.08.2018
Boztuğ Ö. ve Akyol B. (2017). İlkokullarda Yönetici ve Öğretmen Görüşlerine Göre Okul Güvenliği (Aydın İli Efeler İlçesi Örneği). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1 (Sf. 74-95) http://dergipark.gov.tr/download/article-file/297509
Browne, M.W. & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen and J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models. 136-162. Newbury Park, CA: Sage.
Byrne, B. (1989). A Primer of LISREL, Basic Assumptions and Programming for Confirmatory Factor Analysis Models. New York: SSpringer.
Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Cohen, L. Manion. L. ve Morrison, K.(2007). Research methods in education. New York: Routledge.
Comrey, A. L. & Lee HB. (1992). Interpretation and application of factor analytic results. In: A First Course on Factor Analysis, (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Çalışkan Maya, İ. (2008). Teknik Lise Müdürlerinin Döner Sermaye İslerinin Yönetiminde Karsılastıkları Riskler ve Yönetme Yöntemleri, Ankara İli Örnegi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı. Ankara.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Derici, O., Tüysüz, Z. ve Sarı, A. (2007). Kurumsal Risk Yönetimi ve Sayıştay Uygulaması. Sayıştay Dergisi, Sayı: 65: 151-172.
DeVellis, R.F. (2014). Ölçek geliştirme kuram ve uygulamaları (Tarık Totan, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık. (Orjinal baskı, 2011).
Dinapoli, T. (2007). Standards for Internal Control in New York State Government, October. https://www.newpaltz.edu/media/internalcontrols/ osc_standards_09 .pdf. Erişim Tarihi: 03/12/2017
Ebel, R. L. (1965). Measuring Educational Achievement. New Jersey: Prentice Hall Inc.
Erdoğan, M. (2006). Denetim: Kavramsal ve teknolojik yapı. Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları.
Erdoğan, S. (2009). İç Kontrol Sistemi: Kamu İktisadi Teşebbüsleri İçin İç Kontrol Modeli Önerisi. Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü Planlama Uzmanlığı Tezi, Ankara.
Ersöz, N. (2012). Eğitim Kurumlarında İç Kontrol Sisteminin Uygulanabilirliğinin Yönetici Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü.
GAO. (2001). Internal Control Management and Evaluation Tool. Internal Control Standards. United States General Accounting Office, August. https://www.gao.gov/assets/80/76615.pdf. Erişim Tarihi: 13.11. 2017.
Güleç, S. ve Gökmen, H. (2009), Bir İşletme Olarak Hastanelerde Risk Yönetimi Ve Hasta Güvenliği, (Ed. Harun Kırılmaz) Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı içinde Cilt 2 19-21. Antalya. http://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/6247,1kongrecilt2pdf.pdf#page=166
Haftacı, V. (2011). Muhasebe Denetimi, (2. Baskı), Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Hassoy, H., Durusoy, R. ve Karababa, O. A. (2013). Adolescents’ Risk Perceptions on Mobile Phones and their Base Stations, their Trust to Authorities and Incivility in Using Mobile Phones: A Cross – Sectional Survey on 2240 High School Students in Izmir, Turkey. Environmental Health, 12 (10), 1 – 10. (http://www.icdenetimmerkezi.com).
Hu, L. T. & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
Hubbard, L. D. (2003). Understanding internal controls: auditors who can accurately interpret COSO's internal control framework offer great value to management. (Back To Basics). Internal Auditor, October https://www.highbeam.com/doc/1G1-110222002.html. Erişim Tarihi: 17.11.2017
INTOSAI, (2004). Guidelines for Internal Control Standards for the Public Sector. Belgium. http://psc-intosai.org/data/files/9A/87/E1/E2/1E927510C0EA0E65CA5818A8/INTOS AIGOV-9100_e.pdf. Erişim Tarihi:13.01.2018
İnandı, Y. (2008). Resmi İlk ve Ortaöğretim Okulları Müdürlerinin Okullarındaki Kriz Durumlarına İlişkin Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 36- 55.
Jöreskog, K. G. & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Lincolnwood: Scientific Software International Inc. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=f61i3quHcv4C&oi=fnd&pg=PR15&dq=16- +J%C3%B6reskog,+K.+G.,+ve+S%C3%B6rbom,+D.+(1993).+ LISREL+8:+Structural+equation+modeling+with+the+simplis&ots=uizlwe3x5v&sig=yHuci1 Uk15e2rm2GJPYynLxOwDI&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Erişim Tarihi: 18/10/2017
Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Katipoğlu, İ. (2014). Milli Eğitim Denetçilerinin Risk Odaklı Kurum Denetim Modelini Benimseme ve Okullarda Uygulanabilir Bulma Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Politikası Anabilim Dalı. Ankara.
Kır, E. (2013). Çocuklara Yönelik Cinsel Taciz ve İstismara Karşı Önleyici Eğitim Çalışmaları. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası (İÜHFM), 71(1), 785-800. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/97787
KİKR. (2014). Kamu İç Kontrol Rehberi. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. London: Routledge.
Koçak Şen, İ. (2008). İç Kontrol Sistemi Unsurlarından Kontrol Faaliyetleri: Afyonkarahisar’da Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
McDonald, R. P. & Marsh, H. W. (1990). Choosing a multivariate model: Noncentrality and goodness of fit. Psychological bulletin, 107(2), 247.
Özbek, Ç. (2012). İç Denetim: Kurumsal Yönetim, Risk Yönetimi, İç kontrol, İstanbul: Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları, Yayın No: 3.
Özdamar, K. (2015). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi 1, (10. Baskı), ISBN: 9789756428511. Ankara: Nisan Kitabevi Kitapevi.
Pehlivanlı, D. (2010). Modern İç Denetim - Güncel İç Denetim Uygulamaları. İstanbul, Beta Yay.
Scherer, R. F., Luther, D. C., Wiebe, F. A., & Adams, J. S. (1988). Dimensionality of Coping: Factor Stability Using the Ways of Coping Questionnaire. Psychological Reports, 62(3), 763–770. https://doi.org/10.2466/pr0.1988.62.3.763
Şahin, S. ve Aslan, N. (2008). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Stratejik Planlamaya İlişkin Görüşleri Üzerine Nitel Bir Çalışma (Gaziantep İli Örneği), Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1): 172-189.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayınları. Tanaka, J. S. & Huba, G. J. (1985). A fit index for covariance structure models under arbitrary GLS estimation. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 38(2), 197-201.
Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Tekindal, S. (2009). Duyuşsal özelliklerin ölçülmesi için araç oluşturma. Ankara: Pegem Akademi.
Tekşen, K. (2014). Yönetici ve Öğretmen Görüşlerine Göre Eğitimsel Risk Algısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Kastamonu.
Tunç, İ. (2014). Kurumsal Risk Yönetim Sisteminin Stratejik Planlamanın Başarısı Üzerindeki Etkisi. Mali Hizmetler Uzmanlığı Araştırma Raporu, Yalova Üniversitesi Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. http://malihizmetler.org.tr/dosyalar/Tezler/kurumsal%20r%c4%b0sk%20y%c3%96net%c4%b 0m%c4%b0%20s%c4%b0stem%c4%b0n%c4%b0n%20stratej%c4%b0k%20planlamanın%20 ba%c5%9earısı%20%c3%9czer%c4%b0ndek%c4%b0%20etk%c4%b0s%c4%b0.pdf. Erişim Tarihi: 17.11.2017.
Turgut, F. (1990). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları. Ankara: Saydam Matbaacılık.
Ünaldı, H. (2006). Zirvenin Yol Haritası Stratejik Planlama. 2. İstanbul: Özal Matbaa,
Yılmaz, A. K. (2007). Hava Alanlarında Kurumsal Risk Yönetimi: Atatürk Hava Limanı Terminalleri İşletmesi İçin Kurumsal Risk Yönetimi Model Önerisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Yorğun, A. (2014). Lise Öğrencilerinde Okul Terki Riskinin İncelenmesi (Investıgatıon Of School Drop Out Among Hıgh School Students), Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, PDR Bilim Dalı. Ankara.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ