DOĞAL AFET OKURYAZARLIĞI BAĞLAMINDA ÖĞRETİM PROGRAMLARINDAKİ AFETLERLE İLİŞKİLİ KAZANIMLARIN İNCELENMESİ

Doğal afetler neden olduğu can ve mal kayıpları ile büyük sıkıntılar doğurmaktadır. Analizlere göre 21. yüzyılla birlikte Türkiye’de doğal afet sayılarında ciddi bir artış yaşanmaktadır. Doğal afetlere karşı alınabilecek en önemli tedbir eğitim faaliyetleri ile gerçekleştirilebilir. Öğretim programları eğitim faaliyetlerinin gerçekleşmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada örgün eğitim içerisinde yer alan tüm derslere ait öğretim programlarındaki afetlerle ilişkili kazanımların doğal afet okuryazarlığı açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilkokul, ortaokul ve lisekademesindeki hayat bilgisi, sosyal bilimler ve fen bilimlerine ait,2018 yılında yayınlanan öğretim programları incelenerek doğal afetlerle doğrudan ve dolaylı ilişkili kazanımlar tespit edilmiştir. Tespit edilen bu kazanımlar hem derslere hem de ilkokul, ortaokul ve lise kademesine göre irdelenmiş, doğal afet okuryazarlığı boyutlarına göre gruplandırılmıştır.Araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır.İçerik analizi ile elde edilen bulgulardadoğal afetlerle ilişkili kazanımların hayat bilgisi, sosyal bilgiler, fen bilimleri, coğrafya ve biyoloji dersinde yer aldığıgörülmektedir. Doğal afet kazanımlarının sosyal bilimlere ait derslerde fen bilimlerine ait derslere göre daha çok yer verildiği tespit edilmiştir. Bu derslerde yer alan kazanımların hem nicelik hem de nitelik bakımından yetersiz olduğu, bazı derslere ait kazanımlarda tekrarlara düşüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kazanımların doğal afet okuryazarlığınındaha çok bilgi boyutu ile ilişkili olduğu, duyuşsal eğilim ve davranış boyutuna uygun kazanımların yetersiz olduğu görülmüştür. Türkiye gibi doğal afetlerin sıkça yaşandığı bir ülkede doğal afet okuryazarı bireylerin yetiştirilmesinin önemi vurgulanarak, bunu sağlamak adına birtakım öneriler getirilmiştir.

PDF

___

AFAD (2019). Türkiye’de afet yönetimi ve doğa kaynaklı afet istatistikleri.17.08.2019 tarihinde https://www.afad.gov.tradresinden erişilmiştir.

CRED (Centre for Research on the Epidemiology of Disasters). (2018). Economic losses, poverty & dısasters 17.08.2019 tarihinde https://www.cred.be/#pageradresinden erişilmiştir.

Coşkun, Ş. (2011). Afet eğitimi algılaması: ilköğretim öğrencilerine verilen afet eğitimlerinin algılanmasını ölçmek üzere bir araştırma.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.

Değirmenci, Y. ve İlter, İ. (2013). Coğrafya dersi öğretim programında doğal afetler.Marmara Coğrafya Dergisi, (28), 276-303.

İnal, E., Kaya, E. ve Altıntaş, K.H. (2018). Türkiye’de örgün eğitimin afet eğitimi yeterliliği açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi DergisiSayı. 37.

Kırıkkaya Buluş , E., Oğuz Ünver, A. ve Çakın, O. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji programında yer alan afet eğitimi konularına ilişkin öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED) Cilt 5, Sayı 1, sayfa 24-42.

Kitagawa, K. (2015).Continuity and change in disaster education in Japan,History of Education, 44:3, 371-390, DOI: 10.1080/0046760X.2014.979255.

MEB.(2019). Okul tabanlı afet eğitimi projesi. 10.08.2019 tarihinde http://okultabanliafetegitimi. meb. gov.tr/hakkinda.aspx adresinden erişilmiştir.

MEB.(2019).Müfredat programları. 12.08.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspxadresinden erişilmiştir.

Öcal,A. Çakır, U. ve Özelmacı, Ş. (2016).İlkokul ve Ortaokul Ders Programlarında Afetten Korunma ve Güvenli Yaşam.Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi,2(2), 71-83.

Önal, H. (2019). Temel eğitim ders kitaplarında afet olayları ile ilgili kavramlarda görülen eksiklikler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, yıl:23,sayı 1.

Rahim, N. B. A. Ve Wu, B. S. (2015). Disaster prevention literacies: assessing the knowledge, skills and attitude of taiwanese students for an earthquake disaster. 15.07.2018 tarihinde https://www.hsseonline.edu.sg/sites/default/files/uploaded/journal_articles/6Disaster%20educationv1.pdfadresinden erişilmiştir.

Sözcü, U. (2019a).Öğretmen adaylarının doğal afet okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.

Sözcü, U. (2019b). Doğal afetler ve doğal afet okuryazarlığı. Pegem Akademi:Ankara.

Yıldırım, A. veŞimşek, H. (2013).Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.

Yılmaz, E. (2014).School-baseddısaster educatıon through currıcular and extra-currıcular actıvıtıes: a comparatıve case study, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ