Sağlık Çalışanlarında Tükenmişlik Düzeyinin Örgütsel Bağlılığa Etkisinde Demografik Özelliklerin Düzenleyici Rolü
Tükenmişlik insanları fiziksel ve psikolojik olarak etkileyen bir sendromdur. Günümüzde pek çok kişi çeşitli nedenlerden dolayı tükenmişlik sendromu yaşayabilmektedir. Örgütler amaçlarına ulaşabilmek için etkin ve verimli işgücüne ihtiyaç duymaktadır. Çalışanların örgüte olan bağlılığı bu bakımdan önem taşımaktadır. Fiziksel, ruhsal ve zihinsel açıdan kendini mutsuz ve tükenmiş hisseden bir çalışan işinde verimli olamayabilir. Bu yüzden, tükenmişlik sendromunun çalışanı ve örgütü olumsuz etkileyeceği düşünülmektedir. Araştırmanın amacı sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeyini belirlemek, tükenmişlik sendromunun örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini incelemektir. Ayrıca araştırmanın ana amacı sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeyinin örgütsel bağlılığa etkisinde demografik değişkenlerin düzenleyici rolünü belirlemektir. Veriler 2019 yılı Mart-Nisan ayları içinde toplanmıştır. Araştırma İzmir'de bir kamu hastanesinde çalışan 400 katılımcıdan oluşmaktadır. Veriler, tükenmişlik ölçeği ve örgütsel bağlılık ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analiz edilmesinde korelasyon ve çoklu regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırmada sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasında düşük düzeyde ilişki bulunmuştur (r=-0.224 p
The Moderating Role of Demographic Properties in the Effect of Burnout Level on Organizational Commitment in Healthcare Professionals
Burnout is a syndrome that effects people physically and psychologically. Today, many people may experience burnout syndrome due to various reasons. Organizations need an efficient and productive workforce to achieve their goals. In this respect, organizational commitment of employees is important. An employee who feels unhappy and exhausted physically and mentally, may not be efficient in her/his job. Therefore, it is thought that burnout syndrome is negatively effect the employee and the organization. The aim of study is to determine the level of burnout syndrome among healthcare professionals and investigate the effects of burnout syndrome on organizational commitment. Also, the main purpose of this study is to determine the moderating role of demographic properties in the effect of burnout sydrome on organizational commitment in healthcare professionals. The data were collected between March-April 2019. The research consists of 400 participants working in a public hospital in İzmir. The data were collected with burnout scale and organizational commitment scale. While the data was analysed, it was used correlation and regression test. In the study, a low negative correlation was found (r=-0.224 p
___
- Ağraş, S. & Genç, E. (2018). Örgütsel bağlılık ve tükenmişlik sendromu ilişkileri: Çağrı merkezi çalışanlarına yönelik nitel bir araştırma. USOBED Dergisi, 2(1), 35-55.
- Akbolat, M. & Işık, O. (2008). Sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeyleri: Bir kamu hastanesi örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 11(2), 229-254.
- Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990). Organizational commitment: Evidence of career stage effects. Journal of Business Research, 26(1), 46-91.
- Ashtari, Z., Farhady, Y. & Khodaee, M. R. (2009). Relationship between job burnout and work performance in a sample of Iranian mental health staff. African Journal of Psychiatry, 12(1), 71–74.
- Altay, H. (2009). Antakya ve İskenderun otel çalışanlarının tükenmişliği ve iş tatmini üzerine bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi SBE Dergisi, 6(12), 1-17.
- Çetin, F. B., Nejat H. & Aydoğan. O. (2011). Örgütsel bağlılığın tükenmişlik ile ilişkisi: Öğretmenler üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 61-70.
- Çöl, G. & Gül, H. (2005). Kişisel özelliklerin örgütsel bağlılık üzerine etkileri ve kamu üniversitelerinde bir uygulama. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 291-306.
- Deliorman, B. R., Taştan B. İ., Yiğit, İ., & Yıldız, S. (2009). Tükenmişliği ölçmede alternatif bir araç Kopenhag tükenmişlik envanterinin Marmara Üniversitesi akademik personeli üzerine uyarlanması. Yönetim Dergisi İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, 20(63), 77-98.
- Delı̇orman, R., Yıldız, S., Boz, İ. & Yiğit, İ. (2015). Akademik personelin tükenmişlik düzeyi: Marmara Üniversitesi örneği. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 465-497.
- Demirel, Y., Tohum, E. U. & Kartal, Ö. (2017). Tükenmişliğin örgütsel bağlılık üzerine etkisi bir üniversite hastanesinde çalışan hemşireler üzerine araştırma. Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi, ICEBSS Özel Sayı, 18(1), 444-460.
- Doğan, S. & Akgül, Z. (2019). Matematik öğretmenlerinin örgütsel bağlılık ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Turkish Studies-Educational Sciences, 14(1), 60-78. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14705
- Durna, U. & Eren, V. (2005). Üç bağlılık unsura ekseninde örgütsel bağlılık. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210-219.
- Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı,143-154.
- Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn-out. Journal Of Social Issues, 30(1), 159-165. Grabowski, D. Chudzicka-Czupaka, A., Pniak, M. Chrupala etc. (2019). Work ethic, organizational commitment and burnout. Medycyna Pracy, 70(3), 305-316. https://doi.org/10.13075 /mp.5893.00800
- Güneş, İ., Bayraktaroğlu, S. & Kutanis, R. Ö. (2009). Çalışanların örgütsel bağlılık ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki: Bir devlet üniversitesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(3), 481-487.
- Gürbüz, S. (2019). Amos ile yapısal eşitlik modellemesi. Seçkin Yayınları. Hakanen, J. J., Bakker, A. B. & Schaufeli, W. B. (2006). Burnout and work engagement among teachers. Journal of School Psychology. 43(6), 495-513.
- Heinemann, L.V. & Heinemann, T. (2017). Burnout research: Emergence and scientific investigation of a contested diagnosis. Sage Open, January-March 1-12. https://doi.org/10.1177/2158244017697154
- Işıkhan, V. (2016). Çalışanlarda tükenmişlik sendromu, Akciğer Kanserinde Destek Tedavisi, TUSAD Eğitim Kitapları Serisi (Editör: Gülhan, M. ve Yılmaz, Ü), 366-391.
- Khan, A. S. & Jan, F. (2015). The study of organization commitment and job satisfaction among hospital nurses. A survey of district hospitals of dera İsmail Khan. Global Journal Of Management and Business Research: A Administration and Management, 15(1), 15-28.
- Kurşunoğlu, A., Bakay, E. & Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretimokulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Pamukkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(11), 101-115.
- Maslach, C. (2003). Job burnout: New directions in research and intervention. Current Directions in Psychological Science, 12(5), 189-192.
- Meyer, J.P. & Allen, N. J. (1997). Commitment in the workplace theory research and application, Sage Publications.
- Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. D.E.Ü. İİBF Dergisi, 18(2), 113-130.
- Rani, S. (2017). Burnout and psychological well-being among secondary school teachers, in relation to organizational commitment, occupational self-efficacy and personal stress. [Yayımlanmamış doktora tezi], Mahashi Dayanand University.
- Salehi, M. & Gholtash, A. (2011). The relationship between job satisfaction, job burnout and organizational commitment with the organizational citizenship behavior among member of faculty in the Islamic Azad University- first district branches, in order to provide to appropriate model. Procedia Social And Behavioral Sciences, 15, 306-310.
- Starnes, B. J. & Truhon, S. A. (2006). A primer on organizational commitment. Human Development & Leadership Division.
- Tetik, S. (2012). Sağlık çalışanlarının örgütsel bağlılık düzeylerini ölçmeye yönelik bir araştırma. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 4(1), 275-286.
- Turunç, Ö. & Arık, A. (2016). Tükenmişlik ve örgütsel bağlılık ilişkisinde demografik değişkenlerin rolü: Isparta sağlık çalışanlarında bir uygulama. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 109-130.
- Yıldız, S., Yalavaç, S. & Meydan, C. H. (2013). Tükenmişliğin işten ayrılma niyetine etkisinde örgüte bağlılığın aracı rolü: Türkiye’deki gümrük ve Ticaret Bakanlığı personeli üzerinde bir araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(2), 157-170