POLİTİK RİSK ENDEKSİNİN BORSA İSTANBUL HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: SEKTÖREL BİR UYGULAMA
Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için sermaye birikimi ekonomik büyüme açısından kritik bir öneme sahiptir. Sermaye birikimini sağlamanın yollarından biri de hisse senedi yatırımcısının yatırımlarını ülkeye çekebilecek bir ortamın sağlanmasıdır. Bu bağlamda, finansal yatırımcılar açısından hisse senedi getirilerini etkileyen faktörlerin analizi önemli bir ilgi alanıdır. Bu faktörlerden biri de risk faktörüdür. Bu kapsamda bu çalışma, sistematik risk grubu içerisinde yer alan politik risk ile hisse senedi getirileri arasındaki ilişkiyi test etmektedir. Çalışmada kullanılan politik risk puanları ICRG (International Country Risk Guide)’ den temin edilmiştir ve hisse senedi getirisi için kullanılan data BİST (Borsa İstanbul) hisse senedi günlük kapanış rakamlarının aylık ortalama değerlerini kapsamaktadır. Çalışma, Borsa İstanbul’ da işlem gören beş ayrı sektördeki (Enerji, Banka ve Özel Finans Kurumları, Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları, Perakende ve Kimya, Petrol Kauçuk ve Plastik) firmaların hisse senedi getirileri ile ülke politik risk puanı arasındaki ilişkiyi 2006:1-2016:12 dönemi aylık veriler ile incelemektedir. Araştırmada panel birim kök, panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analiz yöntemleri uygulanmıştır. Tahmin sonuçları, tüm sektörlerde politik riskin hisse senedi getirileri üzerinde negatif bir etkisi olduğunu göstermektedir. Nedensellik test sonuçları ise, politik riskten hisse senedi getirisine doğru tek yönlü bir nedensellik ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışmanın sonuç bölümünde bulgular tartışılmış ve çeşitli politika önerileri sunulmuştur.
THE IMPACT OF POLITICAL RISK INDEX ON BORSA ISTANBUL STOCK RETURNS: A SECTORAL APPLICATION
The capital accumulation has a criticial importance in terms of economic growth in developing countries like Turkey. One of the ways of supplying capital accumulation is to provide an environment that can attract the financial investors' investments to the country. In this context, it’s an important field to analyze the factors affecting the stock returns for financial investors. One of these factors is the risk factor. Within this framework, this study tests the relationship between the political risk, which is in the group of systematic risk, and stock return. The political risk scores used in this study are provided with ICRG (International Country Risk Guide) and the data used for the stock returns includes the monthly average values of BIST (Borsa Istanbul) daily closing figures. The study analyzes the relationship between the political risk score of the country and the stock returns of the companies in five different segments, (Energy, Banking and Private Finance Institutions, Real Estate Investment Trusts, Retail and Chemical, Petroleum Rubber and Plastic) traded in İstanbul stock Exchange with the monthly datas in periods 2006:1-2016:12. Panel unit root, panel cointegration and panel causality analysis methods are applied in the research. The forecast results show that the political risks have negative effects on stock returns in all fields. The causality test results reveal a one-way causality relationship from political risk to stock returns. The findings are discussed and various political suggestions are offered in the conclusion part of the study.
___
- Alper, C. Emre ve Aruoba, S. B. (2001). “Makroekonomik verilerin mevsimsellikten arındırılması: Türkiye’deki uygulamalı araştırmacılara dikkat notu.” Alper_Aruoba_2001_Turkish. pdf, 22, 2017. Erişim adresi: http://econweb.umd.edu/~webspace/aruoba/research/paper1/Alper_Aruoba_2001_Turkish. pdf.
- Ay, A., Kızılkaya, O. ve Akar, T. (2016). “Gelişmekte olan ülkelerde yolsuzluk ve demokrasi'nin DYY üzerindeki etkisi: Ampirik bir inceleme.” Business & Economics Research Journal, 7(3): 73-88.
- Ayaydın, H. ve Dağlı, H. (2012). “Gelişen piyasalarda hisse senedi getirisini etkileyen makroekonomik değişkenler üzerine bir inceleme: Panel veri analizi.” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (3-4): 45-65.
- Ayaydın, H. ve Karaaslan, İ. (2014). “Ülke riskinin hisse senedi fiyatlarına etkisi: Türk bankacılık sektöründe bir araştırma.” GümüshaneUniversity Electronic Journal of the Institute of Social Science/Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 5 (10): 1-28.
- Bailey, W. ve Chung, Y.P. (1995). “Exchange rate fluctuations, political risk, and stock returns: Some evidence from an emerging market.” Journal of Financial and Quantitative Analysis, 30 (4): 541-561.
- Beaulieu, M.C., Cosset, J.C. ve Essaddam, N. (2005). “The impact of political risk on the volatility of stock returns: The case of Canada.” Journal of International Business Studies, 36 (6): 701- 718.
- Budak, A. ve Fikirkoca, E. (2015). Yatırım yaparken sorularla Türkiye sermaye piyasası. İstanbul: Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) Yayınları.
- Busse, M. ve Hefeker, C. (2007). “Political risk, institutions and foreign direct investment.” European journal of political economy, 23 (2): 397-415.
- Canbaş, S., Kandır, S.Y. ve Erişmiş, A. (2008). “İMKB şirketlerinde büyüklük ve defter değeri/piyasa değeri oranının hisse senedi getirilerine etkisinin analizi.” İMKB Dergisi, 10 (39): 1-18.
- Chan, Y. ve Wei, K.C.J. (1996). “Political risk and stock price volatility: the case of Hong Kong.” Pacific-Basin Finance Journal, 4 (2-3): 259-275.
- Cutler, D.M., Poterba, J.M. ve Summers, L.H. (1988). “What moves stock prices?.” Journal of Portfolio Management, 15: 4-11.
- Çam, A.V. (2014). “Politik riskin firma değeri ile ilişkisi: İMKB’ye kayıtlı firmalar üzerinde bir uygulama.” Doğuş Üniversitesi Dergisi, 15(1): 109-122.
- Diamonte, R.L., Liew, J.M. ve Stevens, R.L. (1996). “Political risk in emerging and developed markets.” Financial Analysts Journal, 52(3): 71-76.
- Dumitrescu, E.I. ve Hurlin, C. (2012). “Testing for Grangernon-causality in heterogeneous panels.” Economic modelling, 29(4): 1450-1460.
- Erb, C.B., Harvey, C.R. ve Viskanta, E. (1996). “Political risk, economic risk, and financial risk.” Financial Analysts Journal, 52(6): 29-46.
- Howell, L.D. (2007). “Political risk at the interface of civilizations: Bosnia and Herzegovina, Croatia, Iraq, and the United Arab Emirates.” Thunderbird International Business Review, 49(4): 403-416.
- Huang, T., Wu, F., Yu, J. ve Zhang, B. (2015). “International political risk and government bond pricing.” Journal of Banking& Finance, 55: 393-405.
- Im, K.S., Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (2003). “Testing for unit roots in heterogeneous panels.” Journal of econometrics, 115 (1): 53-74.
- Jiménez, A. (2011). “Political risk as a determinant of Southern European FDI in neighboring developing countries.” EmergingMarkets Finance and Trade, 47(4): 59-74.
- Kaya, A., Güngör, B. ve Özçomak, M.S. (2014). “Politik risk yatırımcının dikkate alması gereken bir risk midir? Borsa İstanbul örneği.” Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1): 74-87.
- Kaya, H.P. (2019). “Politik ve finansal riskin Bist imalat sektörünün performansı üzerindeki etkisi.” Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(1): 30-45.
- Kim, H.Y. ve Mei, J.P. (2001). “Whatmakes the stock market jump? An analysis of political risk on Hong Kong stock returns.” Journal of International Money and Finance, 20(7): 1003-1016.
- Koçak, E. (2016). Demokrasi, ekonomik özgürlükler ve büyüme: Teori ve ampirik uygulama. Yayınlanmamış doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- Koçak, E. ve Uzay, N. (2017). “Türkiye'de demokrasi ve ekonomik büyüme ilişkisi: Ampirik bir araştırma.” Yönetim ve Ekonomi, 24(3): 705-723.
- Kızılkaya, O., Sofuoğlu, E. ve Ay, A. (2017). “Yüksek teknolojili ürün ihracatı üzerinde doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve dışa açıklığın etkisi: Gelişmekte olan ülkelerde panel veri analizi.” Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18(1): 63-78.
- Kozak, Y., Shlemovich, G., Sporek, T., Gribincea, A., Smyczek, S., Shengelia, T., Szoltysek, J., Logvinova, N., Voronova, E., Оsipov, V., Prytula, N., Kozak, A., Kochevoy, M., Zakharchenko, O., Zborovska, A. ve Aliabieva, D. (2015). International finance training manual. Ukraine: Ministry of Education and Science of Ukraine.
- Lensink, R., Helmes, N. ve Murinde, V. (2000). “Capital flight and political risk.” Journal of International Money and Finance, 19(1): 73-92.
- Levin, A., Lin, C.F. ve Chu, C.S.J. (2002). “Unit root tests in panel data: asymptotic and finitesample properties.” Journal of econometrics, 108(1): 1-24.
- Oral, İ.O. ve Yılmaz, C. (2017). “Finansal ve politik risk endeksinin BIST Sınai Endeksi üzerindeki etkisi.” Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 33(33): 192-202.
- Özer, A. (2012). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda hisse senedi getirilerini etkileyen faktörlerin belirlenmes: Panelverianalizi. Yayınlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Pedroni, P. (1999). “Critical values for cointegration tests in heterogeneous panels with multiple regressors.” Oxford Bullet in of Economics and statistics, 61(1): 653-670.
- Pedroni, P. (2000). “Fully modified OLS for heterogeneous cointegrated panels.” Advances in Econometrics, 15: 93-130.
- Pedroni, P. (2001). “Purchasing power parity tests in cointegrated panels.” Review of Economics and Statistics, 83: 727-731.
- Pedroni, P. (2004). “Panel cointegration: asymptotic and finite sample properties of pooled time series tests with an application to the PPP hypothesis.” Econometric theory, 20(3): 597-625.
- Perotti, E.C. ve Van Oijen, P. (2001). “Privatization, political risk and stock market development in emerging economies.” Journal of International Money and Finance, 20(1): 43-69.
- Uzay, N. ve Koçak, E. (2018). “Ülke risk göstergelerinin toplam faktör verimliliği üzerindeki etkisi: Türkiye üzerine bulgular.” Maliye Dergisi, 175: 70-95.
- Yapraklı, S. ve Güngör, B. (2007). “Ülke riskinin hisse senedi fiyatlarına etkisi: İMKB 100 Endeksi üzerine bir araştırma.” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(02): 199-218.