FİNANS KURULUŞLARINDA GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ YÖNTEMİ İLE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERFORMANSI DEĞERLENDİRMESİ: TÜRKİYE BANKACILIK SEKTÖRÜNDE UYGULAMA

Günümüzde meydana gelen küresel gelişmeler ve artan teknoloji sayesinde finans kuruluşları içerisinde yer alan bankacılık sektöründe sürdürülebilirlik kavramının önemi artmıştır. Bankaların sürdürülebilirlik açısından varlıklarının sürdürülebilir hale getirilmesi birtakım sorumlulukları ortaya çıkarmıştır. Bankaların bu sorumluluklar içerisinde sosyal, çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik performanslarının son derecede önemli olmasına neden olmuştur. Bankacılık sektöründe gerçekleşen faaliyetler neticesinde bankaların sürdürülebilirlik raporlamalarında GRI4 (Küresel Raporlama Girişimi) verilerine yer verilmiştir. Bu kapsamda Türkiye’de bulunan 14 bankanın sürdürülebilirlik performanslarının değerlendirilmesi amacıyla daha önce oluşturulan GRI4 (Küresel Raporlama Girişimi) verileri kullanılarak Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ile belirlenen 31 adet değişken doğrultusunda bankaların; sosyal, çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik performansları değerlendirilmiştir. Bu Çalışmada; Sosyal değişkenler için, personel sayısı, düzenlenen eğitim sayısı, eğitimlere katılan personel sayısı ve eğitime yapılan yatırım tutarları gibi değişkenlere; çevresel sürdürülebilirlik için; bankaların şube sayısı, bakım-onarım giderleri, enerji ve haberleşme gibi değişkenlere yer verilmiştir. Ekonomik sürdürülebilirlik değişkenleri için ise karlılık oranları, büyüme oranları, süreklilik oranları ve gelir/gider yapılarına ait değişkenlerden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, 2018 yılı sosyal sürdürülebilirlik açısından; 14 bankanın 2018 yılına göre şube sayılarını çok fazla artırmadığı, yapılan eğitim sayıları ve eğitime yapılan yatırımlardan dolayı personel sayılarının fazla olmadığı ve kurum içi personele verilen eğitimlerin önemine daha fazla hassasiyet gösterilmesi ile personel alımının az olduğu gözlemlenmiştir. Çevresel sürdürülebilirlik açısından; 14 banka içerisinde en iyi performansa sahip banka Akbank olurken en kötü performansa sahip banka özel sermayeli bankalardan Türk Ekonomi Bankası olmuştur. Ekonomik sürdürülebilirlik açısından; 14 banka içerisinde en iyi performansa sahip banka Türkiye İş Bankası olmuştur.

ASSESSMENT OF SUSTAINABILITY PERFORMANCE BY GRAY RELATIONAL ANALYSIS METHOD IN FINANCIAL INSTITUTIONS: APPLICATIONS IN TURKISH BANKING SECTOR

Thanks to the global developments and increasing technology, the concept of sustainability has increased in the banking sector among financial institutions. The sustainability of banks' assets in terms of sustainability has revealed a number of responsibilities. The social, environmental and economic sustainability performances of the banks within these responsibilities have made them extremely important. As a result of the activities in the banking sector, GR4 (Global Reporting Initiative) data were included in the sustainability reporting of the banks. In this context, the sustainability performance evaluation of the 14 banks in Turkey to previously created GRI4 (Global Reporting Initiative) determined by using the Gray relational analysis of the data variable in accordance with 31 units of banks; social, environmental and economic sustainability performances were evaluated. In this study; For social variables, variables such as the number of personnel, the number of trainings organized, the number of personnel participating in the training and the investment amounts in the training; for environmental sustainability; variables such as number of branches of banks, maintenance and repair expenses, energy and communication. For the economic sustainability variables, profitability ratios, growth rates, continuity ratios and income / expense structures were used. As a result of the study, 2018 in terms of social sustainability; It was observed that 14 banks did not increase the number of branches too much compared to 2018, the number of personnel did not increase due to the number of trainings and investments made and the recruitment of the personnel was less with more sensitivity to the importance of the training given to the internal personnel. In terms of environmental sustainability; Among the 14 banks, Akbank was the best performing bank, while the worst performing bank was Türk Ekonomi Bankası, one of the privately-owned banks. In terms of economic sustainability; Turkey has the best performance in the 14 banks was the bank Isbank.

___

  • Abbott, W. F. and Monsen, R. J. (1979). On the measurement of corporate social responsibility: self reported disclosures as a method of measuring corporate social involvement, Academy of Management Journal, 22(3): 501–515.
  • Başar, A. B. ve Başar, M. (2006). Sosyal Sorumluluk Raporlaması ve Türkiye’deki Durumu. Sosyal Bilimler Dergisi, (2): 213-228.
  • BDDK, http://www.bddk.org.tr /WebSitesi/turkce/Mevzuat/Bankacilik_Kanununa_ Iliskn_Duzenlemeler/Bankacilik_Kanununa_Iliskin_Duzenlemeler.aspx(15.02.2019).
  • Beyhan Ş.; Gülin., S. ve Ünügür, M. (2005). Çağdaş Gereksinmeler BağlamındaSürdürülebilir Turizm ve Kimlik Modeli, İTÜ Dergisi, 4(2): 79-87.
  • Blowfield, M.& Murray, A. (2008),. Corporate Responsibility: A Critical İntroduction. Oxford University Press. Oxford.
  • Borsa İstanbul (2014). Şirketler İçin Sürdürülebilirlik Rehberi, http://www. borsaistanbul.com/data/kilavuzlar/surdurulebilirlikrehberi.pdf (01.12. 2019).
  • Bozkurt, Ö.; Seriye, S. ve Ergun, T. (1998), Kamu Yönetim Sözlüğü. Ankara: TODAİE Yayınları.
  • Brander, J. A. (2007). Viewpoint: Sustainability: Malthus revisited. Canadian Journal of Economics. 40(1): 1-38.
  • Cantimur, B. B. (2011), Tarihi kentlerin canlandırılmasına yönelik sürdürülebilir yönetim stratejileri: Balıkesir-Ayvalık örneği, (Doktora Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Çalışkan, A. Ö. (2012). Sürdürülebilirlik Raporları, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi Asmmo, (1): 41-68.
  • Figge, F. ve Hahn, T. (2004). Sustainable Value Added – Measuring Coporate Contributions to Sustainable Development. Ecological Economics. (48): 173-87.
  • Gao, S. S. ve J. J. Zhang. (2006). Stakeholder Engagement, Social Auditing and Corporate Sustainability. Business Process Management Journal. 12(6): 722-740.
  • Gao, Y. (2011). CSR in an emerging country: a content analysis of CSR reports oflisted companies, Baltic Journal of Management, 6(2): 263-291.
  • GRI (Global Reporting Initiative), (2013). An Introduction to G4, GRI, Amsterdam. Güçlü, N. (2003). Stratejik Yönetim, G.Ü. GEF Dergisi, 23(2).
  • Helvacı, M. A. (2005). Eğitim İşletmelerinde Değişim Yönetimi. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Herzig, C. and Schaltegger, S. (2006). Reporting External Accounting Frameworks and Benchmarking: Corporate Sustainability Reporting. An Overwiev. Sustainability Accounting and Reporting. (Ed: S. Schaltegger, M. Bennet and R. Burrit). Netherlands, Dordrecht:Springer.
  • Hitchcock D. and Williard. M. (2009). The Business Guide To Sustainability: Practical Strategies And Tools For Organizations. Second Edition. Axis Performance Advisors.
  • Huang, C. C. and Hohn, Ming, L. (2003). A Novel Partial-Memory Learning Algorithm Based On Grey Relational Structure, Advances Intelligent Data Analysis V, Michael, R., Berthold, Hans-Jaachim, Lenz, Elizabeth, Bradley, Rudolf, Kruse ve Christian, Borgelt, Fifth International Symposium On Intelligent Data Analysis Ida Proceedings, Berlin, Germany, 68-75.
  • İMKB, (2011). Sürdürülebilirlikle İlgili Özet Bilgiler, İMKB İstatistik Müdürlüğü. Kestane, A. (2016). Kurumsal sürdürülebilirlik perspektifinde işletmelerin finansal performansının analizi ve yatırımcı davranışları üzerine bir araştırma: BİST sürdürülebilirlik endeksinde bir uygulama, (Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
  • Kolk, A. (2004). A Decade Of Sustainability Reporting: Developments and Significance. International Journal of Environment and Sustainable Development, 3(1): 51-64.
  • KPMG & UNEP, (2010). Carrots and Sticks – Promoting Transparency and Sustainability; An Update on Trends in Voluntary and Mandatory Approaches to Sustainable Reporting, 14- 15.
  • KPMG, (2018). Bankacılık Sektörel Bakış.
  • Kurnaz, N. ve Baş, M. (2018) . Kriz Sonrası Dönemde Bankacılık Sektörünün Gri İlişkisel Analiz ile Değerlendirilmesi: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Örneği. Internatıonal Congress On Afro-Eurasıan Research, 4: 468-482.
  • Lın, Y.; Mian-Yun, C. and Sifeng, L. (2004). Theory of Grey Systems: Capturing uncertainties of Grey Information, Grey Systems Theory and Applications, Mian-Yun, CHEN, Sifeng, LIU ve Yi, LIN, (Ed.), Kybernetes, The International Journal of Systems and Cybernetics, 33(2): 196-218.
  • Lıu, S. and Yi, L. (2006), Grey Information: Theory and Pratical Applications With 60 Figures, Springer-Verlag London Limited, Springer Science+Business Media, Printed in the United States of America (MVY).
  • Nemli, E. (2004). Sürdürülebilir Kalkınma: Şirketlerin Çevresel ve Sosyal Yaklaşımları. Birinci Baskı. Ankara: Filiz Kitabevi.
  • Okur, Y. (2007). Türkiye’de Kamu Denetimi, Değişim Süreci ve Performans Denetimi. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Önce, S.; Onay, A. ve Yeşilçelebi, G. (2015). Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması ve Türkiye’deki Durum. Journal of Economics Finance and Accounting, 2(2): 230-252.
  • Özmehmet, E. (2007). Avrupa ve Türkiye’deki Sürdürülebilir Mimarlık Anlayışına Eleştirel Bir Bakış. Journal of Yasar University.2(7): 809-826.
  • Öztürk, E. ve Öktem, B. (2016). Sosyal Sorumluluk Raporlamasından Beklenen Kısa ve Uzun Dönemli Faydaların Kurumsal Sosyal Sorumluluk Boyutları Çerçevesinde Tartışılması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi.18(1): 133-155.
  • Ruckelshaus, W. D. (1989). Toward a sustainable world. Scientific American, 261(3): 66-175.
  • Salzman, O.; Ionescu-Somers, A. and Steger, U. (2005), The Business Case for Corporate Sustainability: Literature Review and Research Options, European Management Journal, 23(1): 27-36.
  • Seydioğulları, H. S. (2013). Sürdürülebilir Kalkınma için Yenilenebilir Enerji Planlama. Renewable Energy for Sustainable Development, 23(1): 19-25.
  • Starik, M. and Rands, G. P. (1995). Weaving An İntegrated Web: Multilevel And Multisystem Perspectives Of Ecologically Sustainable Organizations, Academy of Management Review, 20(4): 908-935, 908.
  • Şen, E. (2017). Kurumsallaşma ve Kurumsal Yönetişim. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Tuna, Ö. (2014). Kurumsal sürdürülebilirlik yaklaşım ve uygulamaları: KOBİ’lere yönelik bir araştırma, (Doktora Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
  • Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlaması Ulusal İnceleme Raporu, 2016. Tzeng, Gwo-Hshiung ve Sheng-Hshiung, Tsaur (1994). The multiple criteria evaluation of grey relation model, The Journal of Grey System, 6 (3): 87-108.
  • Wen, K. L. (2004). Grey Systems: Modeling and Prediction, Yang’s ScientificResearch Institute, Taiwan: Yang’s Scientific Press.
  • Wen, K. L.; Yi-Fung, H. and Wei-Chen C. (2003). Grey relational model and its applications, Taipei, Taiwan: Gauli Publisher.
  • Wilson M. (2003). Corporate Sustainability: What İs İt and Where Does İt Come From?, Ivey Business Journal, 67(4).
  • WordNet. (2008). Sustainability. Dictionary.com. Princeton University. http:// dictionary.reference.com/browse/sustainability (Erişim Tarihi: 25.03.2019).
  • Yamaguchı, D.; Guo-Dong, L. and Masatake, N. (2007). A Grey-Rough SetApproach For Interval Data Reduction Of Attributes, Rough Sets and Intelligent Systems Paradigms, Marzena, Kryszkıewıcz, James, F. Peters, Henryk, Rybınskı ve Andrzej, Skowron, International Conference Rseısp, Proceedings, Warsa Kanagawa University, Faculty of Engineering, (3): 27-1.
  • Yeni, O. (2014). Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Kalkınma: Bir Yazın Taraması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 16(3): 181-208.
  • www.bis.org (14.02.2019).
  • www.globalreporting.org/information/about-gri/what -is-gri (10.04.2019).
  • www.oecd.org, (03.01.2019).
  • www.tisk.org.tr, (13.03.2019).
  • www.akbank.com.tr (10.01.2019).
  • www.albarakaturk.com.tr (02.05.2019).
  • www.bddk.org.tr (23.03.2019).
  • www.garanti.com.tr (08.05.2019).
  • www.halkbank.com.tr (11.04.2019).
  • www.isbank.com.tr (29.01.2019).
  • www.kuveytturk.com.tr (10.03.2019).
  • www.sekerbank.com.tr (15.05.2019).
  • www.teb.com.tr (28.02.2019).
  • www.turkiyefinans.com.tr (05.03.2019).
  • www.vakıfkatılım.com.tr (14.02.2019).
  • www.vakifbank.com.tr (20.01.2019)
  • www.yapikredi.com.tr (12.03.2019).
  • www.ziraatbankasi.com.tr (28.05.2019).
  • www.ziraatkatilim.com.tr (13.04.2019).
Turkish Studies - Economics, Finance, Politics-Cover
  • ISSN: 2667-5625
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ