İmalat Sektörünün Finansal Durumunun DuPont Analizi Yöntemiyle Değerlendirilmesi
Bu çalışma BİST’te işlem gören ve üretim sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin kârlılığını DuPont finansal analiz tekniğiyle incelemeyi amaçlamıştır. Bu amaca ulaşabilmek için imalat sektöründe faaliyet gösteren 140 firmanın 2017, 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin finansal tabloları Kamu Aydınlatma Platformunun resmi internet sitesinden indirilmiştir. İndirilen finansal tablolardan elde edilen veriler kullanılarak 140 işletmeye DuPont finansal analizi yapılmıştır. Yapılan DuPont finansal analiz tekniğiyle hesaplanan oranlar yıllar ve alt sektörler bağımsız değişken kabul edilerek aralarında anlamlı farklılık olup olmadığını belirlenmek için SPSS’te ANOVA testine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda işletmelerin net kar marjı (ROS), sermaye karlılığı (ROE) oranları 2017 ve 2018 yıllarında düşme eğilimi gösterirken 2019 yılında negatif olarak gerçekleştiği tespit edilmiştir. Aktif karlılık (ROA) oranı ise 2017 yılından 2019 yılına kadar azalma eğilimi göstermiş fakat söz konusu yıllarda negatif değere rastlanmamıştır. Ayrıca yapılan ANOVA analizi sonuçlarında; kimya, petrol kauçuk ve plastik ürünler, dokuma, giyim eşyası ve deri, gıda, içki ve tütün, metal eşya, makina ve gereç yapım, taş ve toprağa dayalı alt sektörlerinde aktif karlılığı (ROA), sermaye karlılığı (ROE), aktif devir hızı ve sermaye çarpanı oranları açısından anlamlı düzeyde bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlardan hareketle metal eşya, makine ve gereç yapım imalat alt sektörünün varlık finansmanı daha çok borçlanma yoluyla yaptığı öz sermaye finansmanından kaçındığı söylenebilir.
Evaluating the Financial Status of the Manufacturing Sector by Dupont Analysis Method
This study aimed to examine the profitability of companies traded on BIST and operating in the manufacturing sector with DuPont financial analysis technique. In order to achieve this goal, the financial statements of 140 companies operating in the manufacturing sector for 2017, 2018 and 2019 were obtained from the official website of the Public Disclosure Platform. The rates calculated with the DuPont financial analysis technique were subjected to ANOVA test in SPSS, assuming years and sub-sectors as independent variables. As a result of the research, while the return on sales (ROS) and return on equity (ROE) ratios of the enterprises tended to decrease in 2017 and 2018, it was determined that these ratios were negative in 2019. Return on assets (ROA) ratio showed a decreasing trend between the period from 2017 to 2019, but no negative values were detected in these years. In addition, in the ANOVA analysis results, it was determined that there is a significant difference in sub-sectors of chemical, petroleum, rubber and plastic products, textiles, apparel and leather, food, drink and tobacco, metal goods, machinery and equipment manufacturing, stone and soil based sub-sectors in terms of return on assets (ROA), return on equity (ROE), asset turn over and capital multiplier ratios.
___
- Akyüz, F., Yeşil, T. & Kara, E. (2019). İşletmelerin dupont karlılık analiziyle performansının belirlenmesi: Borsa İstanbul İmalat Sektörü örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (83), 61-84. https://doi.org/10.25095/mufad.579728
- Ardıç, M. (2019). Çay işletmeleri kurumunun (ÇAYKUR) finansal performansının dupont finansal analiz sistemi kullanılarak incelenmesi. BMIJ, 7(1), 352-372. https://doi.org/10.15295/bmij.v7i1.1072
- Aydın, N., Başar, M. & Çoşkun, M. (2010). Finansal yönetim. Detay Yayınevi.
- Chang, K., J., Chichernea, D. C., Hassab E.. & Hassan R. (2014). On the dupont analysis in the health care industry. Journal Account Public Policy, 33, 83-103. https://doi.org/10.1016/j.jaccpubpol.2013.10.002
- Curtis, A., Lewis W., Melissa. F. & Toynbee, S. (2015). Historical cost measurement and the use of dupont analysis by market participants. Review of Accounting Studies, 20(3), 1210–1245. https://link.springer.com/article/10.1007/s11142-015-9334-y
- Çabuk, A. & Lazol, İ. (2011). Mali tablolar analizi. Ekin Yayınevi.
- Çelik, A. E. & Digün, O. (2018). DuPont analizi yöntemiyle Türk çimento sektörünün finansal performansının değerlendirilmesi. Socıal Mentalıty And Researcher Thınkers Journal, 4(11), 458-471. http://www.smartofjournal.com/DergiTamDetay.aspx?ID=87&Detay=Ozet
- Karadeniz, E., Koşan, L., Günay, F. & Dalak, S. (2019). Otel işletmelerinde kârlılığı etkileyen değişkenlerin dupont analiz tekniğiyle ölçülmesi: Avrupa Borsalarında ekonometrik bir analiz, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (81), 21-36. https://doi.org/10.25095/mufad.510452
- Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Nobel Yayınevi.
- Karaman, S., Özalp, A. & Yilmaz, İ. (2014). Tarımsal kalkınma kooperatif karlılığının dupont model analizi. Ulusal Aile Çiftçiliği Sempozyumu, 73-78.
- Koşan, L. & Karadeniz, E. (2013). Türk imalat sektöründe küçük, orta ve büyük ölçekli işletmelerin finansal performansının dupont analiz tekniğiyle incelenmesi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 45-62. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/696036
- Koşan, L. & Karadeniz, E. (2014). Konaklama ve yiyecek hizmetleri alt sektörünün finansal performansının dupont finansal analiz sistemi kullanılarak incelenmesi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11(2), 75-89. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/117634
- Lıttle, P., Mortımer, J., Keene, M. & Henderson, L. (2001), Evaluating the effect of recession on retail firms' strategy using dupont method: 2006-2009. Journal of Finance & Accountancy, 7, 1-7. http://eu.aabri.com/manuscripts/11814.pdf
- Sayılgan, G. (2013). Soru ve yanıtlarıyla işletme finansmanı. Turhan Kitabevi.
- Sheela, S. C. & Karthikeyan, K. (2012). Financial performance of pharmaceutical ındustry in ındia using dupont analysis. European Journal of Business and Management, 4 (14), 84-91. ISSN 2222-283
- Turner, J., Broom, K., Elliott, M. & Lee, J. F. (2015). A decomposition of hospital profitability: an application of dupont analysis to the US Market. Health Services Research and Managerial Epidemology. 2(1), 1-10. https://doi.org/10.1177/2333392815590397
- Warrad, L. H. & Nassar, M. (2017). Could profitability, activity and use of equity finance ıncreasing dupont model of return on equity? Jordanian Case. International Review of Management and Marketing, 7 (3), 35-41. https://www.econjournals.com/index.php/irmm/article/view/4375/pdf