Yabancılaşma Olgusunun Aksiyolojik Boyutu

Bu çalışmamızda yabancılaşma olgusunun aksiyolojik boyutunu ele aldık. Buna göre aksiyolojikyabancılaşmanın, insan ile onun tarihsel varoluşu arasındaki sapma veya çelişkilerle oluştuğuanlaşılmaktadır. Burada insan, maddî veya manevî gerekçelerle özünü, üretmiş olduğu fiillerine aktarmaktave bunlar üzerinden dışsallaşarak, nesnel bir unsur veya unsurlara dönüşmektedir. Üretilmiş bu nesnelunsurların, dış dünyanın ihtiyaç veya arzularını karşılamak üzere dolaşıma girmesiyle birlikte öz ile fiillerarasındaki varoluşsal bütünlük bozularak insan, kendi kendinden soğumakta veya dışsallaşmış özüne karşıyabancılık hissetmektedir. Çünkü insan burada insan olduğu için değil, üretmiş olduğu bu fiillerin hatırı içinitibar görmektedir. Zira önemli olan, insanın kendisi değil, üretmiş olduğu fiillerin dış dünyadaki karşılığıdır.Haliyle bu durum, insanın gaye varlık olma konumunu yitirip, başkası veya başka şeyler içinaraçsallaşmasına yol açmaktadır. Fiillerde başlayıp, bütün bir ruhsal bünyeye sirayet eden bu durum insanın,aksiyolojik olduğu kadar ontolojik olarak da düşüşü veya değer kaybına yol açmaktadır. Bu nedenle insan ileonun tarihsel varoluşu arasındaki bütünlüğün muhafazası hayati bir öneme sahiptir. Bu ise zat ile fiillerarasındaki konumsal ilişkinin/dengenin doğru ve sağlam bir zemine oturtulmasıyla mümkün hale gelecektir.Bu da insanın, kendi fiilleri de dâhil olmak üzere din, kültür, tarih veya gelenek gibi maddî veya manevîhiçbir şey için bir araç değil, bizatihi kendinin bir amaç olduğunu kabul etmekle gerçeğe dönüşecektir.

The Axiological Dimension of the Alienation Phenomenon

In this study, we dealt with the axiological dimension of the alienation phenomenon. According to this, it is understood that axiological alienation arises from the deviations or contradictions taken place between human and his historical existence. Here, the human transfers his essence to the acts he has produced, with the material or spiritual reasons, and becomes an objective element or elements by externalizing through them. With the introduction of these produced objective elements into circulation to meet the needs or desires of the external world, the existential integrity between the essence and the actions is disrupted, and the man feels alien to his externalized essence. Because, here people are respected for the sake of these acts, not because of themselves. Because what matters is not the human himself, but the external equivalent of the acts he produces. Naturally, this situation causes the human to lose his position of being a goal and becomes instrumental for someone else or other things. This situation, which starts in the acts and spreads to the whole spiritual body, leads to a decrease or develuation of human ontologically as well as axiologically. For this reason, the maintenance of the integrity between human and his historical existence is crucial. This will be possible by placing the spatial relationship/balance between the essence and acts on a right and solid ground. This will come true by accepting that human is an aim in himself, not a means for anything material or spiritual, such as religion, culture, history or tradition, including his own actions.

___

  • Akseki, A. H. (2016). Ahlâk Dersleri Ahlâk İlmi ve İslâm Ahlâkı, sad.: Ali Aslan Aydın, Yasin Yayınevi.
  • Çetintaş, İ. (2017). "Aksiyolojik Gelişim Sürecinin Dini Pratikteki İzdüşümü", İslâmî Araştırmalar, 28(2), 161-167.
  • Çetintaş, İ. (2014). İslam Düşüncesinde Değerler Metafiziği, Elis Yayınları.
  • Ertoy, M. (2007). Yabancılaşma, Lotus Yayınları.
  • Fârâbî, (2003). “Felsefenin Temel Önermeleri” (Kitabu’l-Fusûs fi’l-Hikme), çev.: Mehmet Dağ, OMÜ İlâhîyat Fak. Dergisi, s. 14-15, 50-73.
  • Fârâbî, (1381). Fususü’l-Hikme ve Şerhuhû, şerh: İsmail Hüseyni Şeneb Gazani, tahkîk: Ali Ücibi.
  • Fârâbî, (2012). es-Siyasetü’l-Medeniyye, çev.: M. Aydın, A. Şener, M. R. Ayas, Büyüyen Yayınları.
  • Hatiboğlu, M. S. (2012). İslam’ın Aktüel Değeri Üzerine 1, Otto Yayınları.
  • Marx, K. (2013). 1844 El Yazmaları, çev.: Murat Belge, Birikim Yayınları.
  • Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, çev.: Osman Akınhay, Derya Kömürcü, Bilim ve Sanat Yayınları.
  • McQuail, J. A. (2009). “Alienation in Aldous Huxley’s Brave New World”, Bloom's Literary Themes: Alienation, Edit.: Harold Bloom.
  • Ollman, B. (2015). Yabancılaşma Marx’ın Kapitalist Toplumdaki İnsan Anlayışı, çev.: Ayşegül Kars, Yordam Kitap.
  • Petrović, G. (2006). "Alienation". Encyclopedia of Philosopy. ed. Donald M. Borchert vd., Cilt. 9, ss. 120-127. USA: Macmillan Reference.
  • Schact, R. (1970). Alienation. New York: Doubleday & Company,
  • Schmitt, R. (2003). Alienation and Freedom. Colorado: Westviev Press.
  • Seeman, M. (1959). "On the meaning of alienation". American Sociological Association 24 (6), 783-791.
  • Swain, D. (2013). Yabancılaşma, çev.: Hande T. Urbarlı, Uluslararası Akım Tanıtım Yayınları.
  • Tally, R. T. (2009). “Reading the Original: Alienation, Writing, and Labor in ‘Bartleby, the Scrivener’ ”, Bloom's Literary Themes: Alienation, Edit.: Harold Bloom.
  • Wood, A. W. (2005). "Alienation". the shorter routledge encyclopedia of Philosophy. ed. Edward Craig. Taylor & Francis Group