TÜRKİYE’DE DİN SOSYOLOJİSİ ALANINDA ÜRETİLEN DOKTORA TEZLERİNDE ÖNE ÇIKAN KONULARIN “AKADEMİK İLGİ VE YÖNELİMLER” BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ*

Bir mülakat yaparken bir ibadet yapar gibiyimdir”P.Bourdieu / Dünyanın Sefaleti Din sosyolojisi, din toplum ilişkilerinin genel görünümler üzerinden biçimlendiği ve karşılıklı dinamik etkileşimler üreten bir alanolması nedeniyle önemli bir akademik sondaj alanıdır. Dinin toplumsal görünümlerinin meydana getirdiği yeni algı ve pratiklerle, toplumsalın din alanı üzerindeki tertip, tayin ve tespitlerinin dönüştürdüğü varlık zemini hakkında mevcut olanı ihmal etmeyen bir güzergâh, söz konusuakademik kazının da ana sistematiğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de akademik kültürün inşa edilmesinde önemli bir süreç olan doktora aşamasında, farklı üniversitelerde din sosyolojisi alanında yol almaya çalışan araştırmacıların konu seçimi ve içerikyaklaşımları hakkında “bağlamsal” bir değerlendirmeye gidilmiştir. Söz konusu çalışmalarda öne çıkan ilgi ve yönelimler, Türkiye’de din sosyolojisinin gündelik gerçekliğin neresinde olduğu sorusuna da cevapteşkil edecek olan “eş zamanlılık, problematiklik ve zamanın kıyısında olma” sorunlarını tartışmaya imkan verecek bir paradigmayı işaret etmesi bakımından önemlidir. Türkiye’de 1969-2017 yılları arasında dinsosyolojisi alanında yazılmış ve yazılmakta olan doktora çalışmalarının önemli bir bölümündeki konu tercihi ve öne çıkan diğer eğilimler, akademik bir disiplin olan din sosyolojisinin temel sorunlarının İlahiyatalanının temel gerçekliklerinden bağımsız ele alınamayacağını da açıkçaortaya koymaktadır

EVALUATION OF THE PROMINENT SUBJECTS IN THE DOCTORATE DISSERTATIONS DONE IN THE SOCIOLOGY OF RELIGION WITHIN THE CONTEXT OF "ACADEMIC INTERESTS AND ORIENTATIONS

“I am like as if I am worshipping while carrying out an interview” P. Bourdieu /The Weight of the World Sociology of religion is an important academic probing field due to the fact that religion and society relations are formed through general appearance and it is such a field that produces mutual dynamic interactions. By new perceptions and practices of the social appearance out of religion, a route, which does not ignore what exists concerning the realm of existence, is transformed by arrangements, assignments and determinations of the community over religious area also reveals the main system of this academic excavation. In this study, it has been evaluated contextually that choosing topic and approaches to contents of researchers trying to advance in the sociology of religion from different universities in doctoral degree, which constitutes a crucial for construction of academic culture in Turkey. By means of these studies, it has become prominent that interests and tendencies are significant to point out a paradigm that allows to discuss the problems of "synchronicity, being problematic and to be at the edge of time", which is also an answer to the question of where the sociology of religion is in Turkey’s actuality. In the major part of doctoral studies, preference for topic that were written and have been written between 1969-2017 in Turkey in the field of sociology of religion and other prominent tendencies clearly prove that the basic problems sociology of religion, as an academic discipline, cannot be handled separately from the basic realities of the theology.

___

  • Akşit B. (2012), Şentürk R., Türkiye’de Dindarlık, İstanbul, İletişim Yayınları.
  • Akyüz, N. (2008), “Türkiye’de Din Sosyolojisi”, Ana Başlıklarıyla Din Sosyolojisi, Akyüz N., Çapcıoğlu İ. (ed), Ankara, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
  • Arlı A., Bulut Y. (2008), “Türkiye’de Sosyolojiyle 100 Yıl: Mirası ve Bugünü”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C.6, S.11, ss.13-32.
  • Arslantürk Z.&Amman T. (2009), Sosyoloji/Kavramlar, Kurumlar, Süreçler, Teoriler, İstanbul,Çamlıca Yayınları.
  • Ayas, M.R. (2008), Türkiye’de İlk Tarikat Zümreleşmeleri”, İstanbul, İz Yayıncılık.
  • Aydemir, S.(2004), “Türk Din Sosyolojisinin Kimliği”, Türk Din Sosyolojisinin Temel Sorunları Sempozyumu 11-13
  • Hazıran 2004, Çorum, Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Yayınları, ss.35-42.
  • Baker, U. (2015), Kanaatlerden İmajlara/Duygular Sosyolojisine Doğru, İstanbul, İletişim Yayınları.
  • Bourdieu, P. (1997), “Toplumbilim Sorunları, Işık Ergüden (çev.), İstanbul, Kesit Yayınları.
  • Bilgin N.(2014), Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi, Ankara, Siyasal Kitabevi. Canatan, K. (2016), “İğreti Hayatın Yarattığı İğreti Bir Tip: Gurbetçi, Toplumsal Tipler, Aydemir, M.A. (ed), ss.173-195.
  • Coşkun, İ. (1991), “Sosyoloji Bölümünün Tarihine Dair”, 75.Yılında Türkiye’de Sosyoloji, İstanbul, Bağlam Yayınları, ss. 13-23.
  • Çapcıoğlu, İ.(2004), “Din Sosyolojisinde Tamamlanmış Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Araştırma”, AÜİFD, C.45, S.1, ss.203-224.
  • Çapcıoğlu, İ. (2009), “Türkiye’de Din Sosyolojisi: Tarihsel Arkaplan ve Yeni Gelişmeler”, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, C.2, S.1, ss.219-233.
  • Çelebi, N. (2007), Sosyoloji Notları, Ankara, Anı Yayıncılık. Çelik H.& Ekşi H. (2015), “Gömülü Teori/Nitel Desenler”, İstanbul, Edam Yayınları.
  • Erdinç, Ş. (2017), “Türk Din Sosyolojisinin Temel Sorunları: Lisansüstü Tezler Bağlamında Bir Yaklaşım-Cumhuriyet Üniversitesi Örneği-, İslami İlimler Dergisi, Yıl. 2, Cilt. 12, s.1, ss.183-203.
  • Güllü, İ. (2016), “Türkiye’de Sosyoloji Bölümlerindeki Din Sosyolojisi Dersleri Üzerine Epistemolojik Bir Araştırma”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 12/13, ANKARA-TURKEY, www.turkishstudies.net, ISSN: 1308-2140, DOI Number:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. p.473-498.
  • Günay Ü. (2002), “Din Sosyolojisinin Tarihsel Gelişimi ve Temel Sorunları", Erciyes Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (12), ss.1-20.
  • Günay, Ü. (2006-2009), “Türkiye’de Din Sosyolojisi: Teorik ve Metodolojik Meseleler”, Toplum Bilimleri Dergisi, 1-3, S.1-6, ss.7-47.
  • Günay, Ü.(2011), Din Sosyolojisi, İstanbul, İnsan Yayınları. Huberman M. (2016), Nitel Veri Analizi, Çev: Altun S.& Ersoy Ali, Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Kara, İ. (2010), Cumhuriyet Türkiye’sinde Bir Mesele Olarak İslam, İstanbul, Dergâh Yayınları.
  • Kara, İ. (2012), Din ile Modernleşme Arasında Çağdaş Türk Düşüncesinin Meseleleri, İstanbul, Dergâh Yayınları.
  • Köktaş, M.E. (1997), “Türkiye’de Sosyal Bilimler ve Din Olgusu”, İslam ve Modernleşme, İstanbul, İsam Yayınları.
  • Kirman, M.A. (2004), “Türk Din Sosyolojisi Araştırmalarına Tespit ve Önerliler”, Türk Din Sosyolojisinin Temel Sorunları Sempozyumu, 11-13 Haziran 2004, Çorum, Gazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, ss.237-245.
  • Kuş, E. (2009), Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri, Ankara, Anı Yayınları.
  • Merton, R. K. (1938), “Social Sructure and” Anomie, American Sociological Review, Vol.3, No.5, pp.672-682.
  • Mardin, Ş. (2004), Jön Türklerin Siyasi Fikirleri, İstanbul, İletişim Yayınları.
  • Mardin, Ş. (2012), Türk Modernleşmesi, M. Türköne, Önder T. (der.), İstanbul, İletişim Yayınları.
  • Okumuş, E. (2018), Din Sosyolojisi, Ankara, Maarif Mektepleri Yayınları.
  • Parla, T. (2006), Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm, Üstel F., Yücesoy S. (yay.haz.), İstanbul, İletişim Yayınları.
  • Punch, K.F. (2005), Sosyal Araştırmalara Giriş: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar, Bayrak D., Arslan B.,Akyüz Z. (çev.), Ankara, Siyasal Kitabevi.
  • Subaşı, N. (2014), Din Sosyolojisi, İstanbul, Değerler Eğitimi Merkezi (Dem) Yayınları.
  • Şahin, M.C. (2016), “Türkiye’de Din Sosyolojisi Disiplini Üzerine Bazı Değerlendirmeler”, Journal of Islamic Research, s.27 (2), ss.148-163;
  • Taş, K. (2018), “Sosyolojik Metodolojinin Ontolojik ve Epistemolojik Temelleri”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 13/2, ANKARA-TURKEY, www.turkishstudies.net, ISSN: 1308-2140, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. p. 49-70.
  • Toker, İ. (2006), “Nitel Araştırma Paradigması ve Din, Selçuk Ünv. İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.26, ss.55-76.
  • Yılmaz, S. (2017), “Din Sosyolojisi Çalışmalarında Alan Araştırması Yapmanın Zorlukları”, Journal of History Culture Art Research, s. 6(3), ss. 1-31.