İBN ZEYDÛN’UN ŞİİRLERİNDE VELLÂDE İMAJI

Endülüs edebiyatı, Arap edebiyat tarihinin en önemlidönemlerinden birini oluşturur. Bu dönemin öne çıkan şairlerinden biri de İbn Zeydûn’dur. İbn Zeydûn, çağının sanat ve edebiyat alanındaki parlak isimlerinden biridir. Şiirlerinde ilham kaynağı olarak gördüğü kişi ise Vellâde bint el-Müstekfî’dir. Vellâde imajı İbn Zeydûn’un birçok şiirinde işlenmiştir. Vellâde’nin babası Emevî hanedanının halefidir. Vellade ise Cordoba'daki en güzel kadınlardan biri ve yetenekli bir şairdir. Her zaman o, şairlere ve yazarlara karşı açık fikirlidir. Meclisinde edebiyatçı yazarlar, şairler, sanatçılar ve âlimler toplanırdı. İbn Zeydûn da bu meclisin düzenli katılımcılarından biridir. İbn Zeydûn Vellade’nin güzelliğinden etkilenmiş ve ona âşık olmuştur. Vellâde İbn Zeydûn ile ilgilenmeye başladığında bu ilişki karşılıklı hale gelmiştir. Sevgi ve sadakatin egemen olduğu dönemde sık sık Vellâde’nin saray ve bahçelerinde buluşmuş ve aşk şiirleri okumuşlardır. Gazel türüne güzel bir örnek olarak İbn Zeydûn ve Vellâde ince duygularla dolu şiirler kaleme almışlardır.Bu makalede, Vellâde’nin yer aldığı veya isminin geçtiği şiirler, ihtiva ettiği edebî özellikleri itibariyle incelenmiştir. Öncelikle İbn Zeydûn ve Vellâde arasındaki ilişkinin özellikleri, bu ilişkinin hangi aşamalardan geçtiği açıklanmış; ikinci olarak İbn Zeydûn’un Vellâde’yi nasıl tasvir ettiğine ve Vellâde’nin kişilik özelliklerine değinilmiş ve son olarak beyitlerden verilen örneklerle Vellâde’nin tasvir edildiği şiirlerin üslup özellikleri ve Vellâde imajı değerlendirilerek sonuç bölümünde ulaşılan sonuçlar belirtilmiştir

WALADAH’S IMAGE IN THE POETRY OF IBN ZAIDOUN

Andalusian literature is one of the most important periods of Arabic literature history. One of the most prominent poets of this period is Ibn Zaidoun. Ibn Zaidoun is one of the bright names of his age in the field of art and literature. In his poems, the person he sees as a source of inspiration is Walladah bent Al Mostakfi. The image of Walladah was written in many poems of Ibn Zaidoun. Her father was the successor of the Umayyad dynasty. Walladah is one of the most beautiful women in Cordoba and a talented poet. She is always openminded to poets and writers. In the assembly, writers, poets, artists and scholars were gathered. Ibn Zaidoun is one of the regular participants of this assembly. Ibn Zaidun was influenced by the beauty of Walladah and fell in love with her. When Walladah became interested in Ibn Zaydoun, this relationship became mutual. During the period of love and loyalty, they often met in the palaces and gardens of Walladah and read love poems. As a good example of the genre of Ghazal, Ibn Zaidoun and Walladah wrote poems filled with fine emotions. In this article, the literary features of the poems in which the name “Walladah” is mentioned are examined. At first, the characteristics of the relationship between Ibn Zaidoun and Walladah, the stages of the relationship between them are explained, secondly, Ibn Zaidoun's depiction of Walladah and the personality characteristics of her are also examined. Finally, the stylistic features of the poems in which Walladah was depicted with the examples given by the couplets and the results obtained in the conclusion section were evaluated

___

  • ʻAbbâs, İ. (1969). Târîhu’l-edebi’l-endelûsî ʻasru siyâdeti Kurtuba, Lubnan, Dâru’s-sekâfe, II. Baskı.
  • Âmâl, M. Nûr, M. (thsz). el-Fennu’l-belâgî fî nûniyyet ibn zeydûn, Câmi‘atu’r-Rabât el-Vatanî, Kulliyyâtu’l-Lugât ve’t-Terceme.
  • Bedevî, A. (1981). Vichet nazar havle kadiyyet talel ve’t-teşbîb fî mukaddimeti’l-kasîde, Mecellet Fusûl.
  • Bedevî, A. (1987). el-Verd ve’l-âs dirâse fî şi‘r İbn Zeydûn, Mısır, Mecelletu’ş-Şi‘r, Ebrîl.
  • Cerrâr, S. (2011). Vellâde bint el-Mustekfî, Ammân, el-Urdun, Dâru Mecd Lâvî li’n-Neşr ve’t-Tevzî‘.
  • Derviş, A. (1984). “el-Uslûb ve’l-uslûbiyye”. Mecelletu’l-fusûl, I.
  • Dîvân İbn Zeydûn (1932). Tah. Kâmil el-Keylânî ve Abdurrahmân Halife, Mısır, Matbaʻatu’l-bâyi’lHalebî, I. Baskı.
  • ed-Dâye, M. R. (thsz). Fi’l-edebil’l-Endelusî, Beyrut Dâru’l-fikri’l-Mu‘âsır.
  • el-ʻAşmâvî, M. Z. (1986). Dirâsât fi’n-nakdi’l-edebiyyi’l-muʻâsır, Dâru’n-nahdati’l-ʻArabiyye li’ttıbâʻa ve’n-neşr.
  • el-Batal, A. (2016). es-Sûra fi’ş-şiʻri’l-arabî, Filistin, Mektebetu Filistîn.
  • el-Ceyyâr, M. (1994). Mûsîkâ’ş-şi‘ri’l-arabî kadâyâ ve muşkilât, Beyrut, Dâru’n-Nedîm.
  • el-Endelûsî, S. (1987). Râyâtu’l-mubrizîn ve gâyâtu’l-mumeyyezîn, Tah. Muhammed Rıdvan edDâye, Tallâs li’d-dirâsât ve’t-terceme ve’n-neşr.
  • el-Kayrevânî, İ. (thsz.). Zuhru’l-âdâb ve semeru’l-elbâb, Beyrut, Dâru’l-Cîl.
  • el-Kazvînî, H. (1996). el-Îdâh fî ʻulûmi’l-belâga, Tah. Abdulkadir el-Huseyin, Kahire, Mektebetu’lâdâb.
  • el-Vâ‘ir, M. (1994). “el-İtticâhâtu’l-lisâniyyetu’l-mu‘âsıra ve devruhâ fî’d-dirâsâti’l-uslûbiyye”,Mecellet âlemu’l-fikr, Kuveyt, sayı 3
  • Er, Rahmi, Doğu Dilleri- Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü Dergisi, “İbn Zaydûn” Cilt:IV, Sayı: 1, Ankara 1985
  • eş-Şenterînî, İbn Bessâm. (thsz.). ez-Zahîra fî mehâsini ehli’l-cezîra, Tah. İhsan Abbas, Beyrut, Dâru’s-sekâfe.
  • eş-Şikʻa, M. (2014). el-Edebu’l-Endelûsî mevdûʻâtuh ve funûnuh, Lubnan, Dâru’l-ʻilm li’l-Melâyîn.
  • et-Tilimsânî, A. b. M. M (thsz). Nefhu’t-tîb min gusni’l-endelusi’r-ratîb, Beyrut, Dâr Sâdır.
  • ez-Zehebî, O. (2004). Târîhu’l-islâm ve vefeyâtu’l-meşâhîr ve’l-aʻlâm, Tah. Beşşar ʻAvvad Maʻrûf, Dâru’l-muʻarrabi’l-İslamî.
  • ez-Ziriklî, H. (2002). el-Aʻlâm, Lubnan, Dâru’l-ʻİlm li’l-melâyîn.
  • Hasnâ’, A. (2013). en-Nercisiyye ve tecelliyâtihâ fî şi‘r İbn Zeydûn, Mecelletu Câmi‘atu Dimaşk, cilt29, sayı 01.
  • Hıdır, F. (2004). Anâsıru’l-ibdâ‘i’l-fennî fî şi‘ri ibn Zeydûn, Kuveyt, Mu’esseset câ’izet Abdulaziz Suʻûdi’l-Bâbtîn li’l-İbdâʻi’ş-şiʻrî. https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-zeydun 12.02.2019
  • İbn Hallikân, A. b. M. b. Ebî Bekr. (1972). Vefeyâtu’l-a‘yân ve ebnâ’u’z-zamân, Beyrut, Dâr Sâdır.
  • İbn Nubâte, C. (thsz.). Şerhu’l-ʻuyûn fî şerhi risâleti İbn Zeydûn, Tah. Muhammed Ebu Fadl İbrahim, Dâru’l-fikri’l-Arabî.
  • İbn Zeydûn, er-Risâletu’l-hezliyye Çev. Demirayak Kenan, Alaycı Hiciv Mektubu, Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayını, Erzurum 1999
  • Mansûr, S. H. (1981). Ru’ye cedide fî dirâseti’l-edebi’l-ʻArabî fî ʻasri sadri’l-islâm, Katar, Mu’essesetu’l-ʻAhd.
  • Mecîd, H. (thsz). ed-Delâletu’s-savtiyye fî nûniyyeti İbn Zeydûn, mukârabe lisâniyye fî dav’i menheci’n-nakdi’s-savtî
  • Sa‘îd, A. (thsz). Melâmihu’l-ibdâ‘ fî’ş-şi‘ri’l-Endelusî, Latikiyye Dâru’n-Nûr li’n-neşr.
  • Şerhu ibn ʻAkîl ʻalâ elfiyeti ibn Mâlik, (1980). Taʻlîk: Muhammed Muhyiddin Abdulhamid, Mısır,Dâru’t-Turâs.
  • Şeyha, C. (thsz.). ʻAsr ibn Zeydûn, Kuveyt, Mu’esseset câ’izet Abdulaziz Suʻûdi’l-Bâbtîn li’lİbdâʻi’ş-şiʻrî.
  • Yusuf, F. (2004). Dîvân İbn Zeydûn, Lubnan, Dâru’l-kitâbi’l-ʻArabî.