İSLAMİ GELENEKTE TILSIMLI YEDİ SEMBOLLÜ MÜHÜRLER

Semboller nesnelere işaret etmekle birlikte çoğu zaman onlara doğrudan açıklanamayan yönü ile birden çok anlam ve kavramı kapsayacak şekilde anlam yüklenmiştir. Bu yönü ile semboller tılsımlaştırılmıştır. Gizli ilimler alanında sayılamayacak kadar çok tılsımlı sembol örnekleri bulunmaktadır. Bu örneklerden biri ve en meşhur olanı da yedi sembolden oluşan mühürler/hatemlerdir.Özellikle de yaygın ismiyle İsm-i Azam mührü olarak bilinen mühürdür. Büyüsel uygulamalarda neredeyse her derde deva olabilecek şekilde özellikleri olduğuna inanılmıştır. Büyünün gücünü artırmak amacıyla ve insanları koruması için oluşturulan tılsımlardayaygın olarak kullanılmıştır. Mühürlere tılsımlarda kullanılmasının yanı sıra büyü cetvellerinde, vefklerde ve farklı uygulamalarda da yer verilmiştir. Kur’an’da ve hadislerde hakkında gerçek anlamda bir bilgibulunmadığı halde mühürlere İslami özellik yüklenerek Hz. Ali’ye ve Gazali’ye atfedilmeye çalışılmıştır. Şems’ül-Maarif’in yazarı Ahmed elBuni tarafından İslam kültürüne aktarıldığı muhtemel olan mühürlere hak etmediği yetenekler verilmiş; kültürlere göre süreçiçerisinde değişik anlamlar yüklenmiştir. Semboller farklı toplumlarda farklı özlere bürünebilir. Olağanüstü özellikler yüklenen mühürler de haklarındaki temelsiz iddialardan hareketle büyücüler tarafından maddi ve manevi olarak insanları istismar etme aracı olarak kullanılmışlardır. Makalemizde insanların umutlarını bağladıkları büyüseluygulamalarda kullanılan, tılsımlı olduğu düşünülen sembollerden biri olan yedi sembollü mühürler incelenecek ve İslami kültürdeki yeri, işlevi ve önemi üzerine durulacaktır.

SEALS WITH TALISMANIC SEVEN SYMBOLS IN THE ISLAMIC TRADITION

With symbols point to objects, it is also given meaning to involve multiple meanings and concepts with direct unexplained direction to them. With this aspect, the symbols are charmed. There are numerous examples of talismanic symbols in the field of secret sciences. The most famous and one of these examples is the seals and khatam which are composed of seven symbols. Especially it is a seal known as Ism al-Azam seal. It is believed to have features that are effective in almost all kinds of magical applications. It has been used extensively in amulets created to increase the power of magic and to protect people. Seals were used in talismans as well as in magical rulers and waqf/magical squares in different ways. Although there is no real information about the Qur'an and the hadiths the seals were attributed to Hz. Ali and Al-Ghazali by imposing Islamic features. The seals, which are likely to be transferred to Islamic culture by Shams al-Maarif's author Ahmed al-Buni are given the talents they do not deserve and are given different meanings according to the cultures. Symbols can take different essences in different societies. Considering the fact that the groundless claims about the seals attributed to extraordinary properties they were used as a means of exploiting people materially and spiritually by magicians. In our article, seven symbolic seals will be examined from symbols thought to be talismans used in magical applications where people connect their hopes and the place, function and importance in Islamic culture will be emphasized.

PDF

___

Abdu’l-Fettâh es-Seyyid el-Tûhi, Kitâbu Sihru’l-Kehhân fi Huduri’l-Cân, Mektebetu’l-Sekafiyye, Beyrut (t.y).
Abdurrahman Altuntaş, “Kur’an’da Hz. Süleyman’a Verilen Nimetler’, Turkish Studies, Comparative Religious Studies, Volume 13/17, Summer 2018.
Ahmed bin Ali el-Bûnî, “el-Lü'lü vel-Mercân fî Teshîri Mülûki’l-Cân, Mektebetu’s-Sekafiyye, (y.y) (t.y).
Ahmed Hüseyin Remal b. Mevlevî, Kenzu’l-Hüseyni ve Kehlu’l-Ayn, Nüshatu’l-Muterceme, (y.y) (t.y).
Alexander Fodor, A Group of Iraqi Arm Amulets, Popular Islam In Mesopotamia, Quaderni di Studi Arabi, Vol. 5/6, Gli Arabi nella Storia: Tanti Popoli una Sola Civiltà (1987-1988), pp. 259-277.
Alî b. Ebî Tâlib b. Abd el-Mattalib el-Hâşimi, el-Kasidetü’l-Celcelutiye, (y.y.) (t.y.), Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, 06 Mil Yz A 3400/2.
Alparslan Salt, Ansiklopedi Neo-Spiritüalist Yaklaşımlarla Ezoterik Bilgilerin Işığında Semboller, Ruh ve Madde Yayınları, İstanbul 2006.
Arif Pamuk, Berhetiyye Havas ve Esrarı, Pamuk Yayınları, İstanbul (t.y). Arthur Edward Waite, The Book of the Ceremonial Magic, Global Grey, London 2013.
Aryeh Kaplan, Sefer Yetzirah, The Book of Creation, Samuel Weiser, York Beach Maine (t.y).
Arzu Evecen & Mustafa Gürbüz Beydiz, “Paleolitik ve Neolitik Dönem Bulgularında Giyim Kültürü”, Turkish Studies, Social Science, Volume 13/10, Spring 2018.
Birgül Bozkurt, “Harf Gizemi ve Sembolizmi Bağlamında İhvan-ı Safa’da Hurufiliğin İmkanı”,Turkish Studies, Comparative Religious Studies, Volume 13/2, Winter 2018.
Bülent Kısa, Büyü Notları, (y.y), (t.y).
Bülent Kısa, Havass’ın Derinlikleri, Hermes Yayınları, İstanbul 2005, I. Kitap.
Clare Gibson, Semboller Nasıl Okunur, Resimli Sembol Okuma Rehberi, Yem Yayınları, İstanbul, 2013.
Desmond Morris, Koruyucu Tılsımlar, Uğurlar, Muskalar, Nazarlıklar, Çev: Mehmet Harmancı, İnkılap Yayınları, İstanbul 1999.
E.A. Wallis Budge, Amulets and Magic, Routledge Taylor&Francis Grouo, London and New York 2011.
Ebu Mesleme el-Mucrîtî el-Endelûsî, Gâyetu’l-Hakîm, Mektebetü İşaatül İslam, Hindistan, H.343.
el-Hâc Abdu’l-Fettâh es-Seyyid Abduh el-Tuhi, Kitabu Mürşidi’l-İnsan ila Ruyeti’l-Can, Mektebetu’s-Sekafiyye, Beyrut 2003.
Emilie Savage Smith, Magic and Divination in Early Islam, Ashgate Variorum, UK 2004.
Emilie Savage Smith, Magic and Divination in the Medieval Islamic Middle East, Blackwell, History Compass, (2011), s.s. 622-233.
Ernst Zbinden, İslâm’da ve Eski Ortadoğuda Cin ve Ruh İnançları (İslâm), Ter: Ekrem Sarıkçıoğlu, Yeni Ufuklar Neşriyat, Samsun 1994.
Gershom Scholem, Magen David, Encyclopedia Judaica, c. XI, Kater Publishing House, Jerusalem(t.y).
Gershom Scholem, The Curious History of the Six-Pointed Star, (y.y.) 1949.
H. Stanley Redgrove, Bygone Beliefs, Being a Series of Excursions in the Byways of Thought, Paternoster Row, E.c.4, London 1920.
Helmut Werner, Ezoterik Sözlük, Çev: Bülent Atatanır, v.d., Omega Yayınları, İstanbul 2005.
Hülya Tezcan, Topkapı Sarayı Müzesi Koleksiyonundan Tılsımlı Gömlekler, Timaş Yayınları, İstanbul 2011.
İbnu’l-Hâc el-Tilmisanî’l-Mağribî, Şumusu’l-Envar ve Künuzu’l-Esrâri’l Kubrâ, Daru’l-Ceyl, Beyrut H.737, c.I-II.
İmam Ahmed bin Ali el-Buni, Şemsü'l-Maârif (Büyük Bilgiler Güneşi), Ter: Selahattin Alpay, Sedef Yayınevi, İstanbul 1979, 243, c.I .
İmam Ahmed el-Buni, Şemsü’l-Maarifil Kübra, Mektebetü’l Sakafiyye, Beyrut/Lübnan, ty., 89, c.I.
İmâm Gazâlî, Celcelutiye Manevi Zırh, Ter: Halil Günaydın, Pamuk Yayıncılık, İstanbul 2011.
İmâm Gazâlî, el-Afâk, Murada Giden Yol, Dualar, Tılsımlar, Büyüler ve Çözümleri, Çev: H.Mustafa Varlı, Esma Yayınları, İstanbul 1999.
Jan Just Witkam, “Gazing at the Sun Remarks on the Egyptian Magician al-Būnī and his Work”, Arabic Studies on Science and Literary Culture, Edited by: Arnoud Vrolijk&Jan P. Hogendijk, Brill, Leiden. Boston 2007, 183-200.
J. MoG. Dawkins, The Seal of Solomon, The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, No. 2 (Oct.,1944), pp. 145-150.
Kamile Ünlüsoy, Tarihi Şahsiyeti ve Anadolu İnanç Kültüründeki Tasavvurlarıyla Hz. Ali, XIIIXVI. Yüzyıllar, Basılmamış Doktora Tezi, Isparta 2011.
Lloyd D. Graham, A Comparison of the Seven Seals in Islamic Esotericism and Jewish Kabbalah, (y.y.) (t.y.).
Lloyd D. Graham, Quranic Spelling: Disconnected LetterSeries in Islamic Talismans, Artick L.D.Graham, (y.y) 2011.
Mecmû'atü'l-Ed'îye ve'l-Havâs, (t.y.), Milli Kütüphane, 29-36, 06 Mil Yz A 4028.
Mehmed b. Ali Ezinevi, Risâle-i Esrâr-ı Hurûf, H.121816), Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, Ankara, 52, 06 Mil Yz A 169/1.
Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Mesudu’l-Zelyetenî, Kitâbu Mâhi’l-İnkâr ve Hâdiye’lHayrân ile’l-Ulumu’l-Acibeti’l-Garibe, (y.y) (t.y.).
Muhammed er-Rıza er-Radavî, et-Tuhfetu’r-Radaviyye fi Mücerrebâti’l-İmâmiyye, Muessesetu Ehli’l-Beyt, Umman (t.y.).
Muhammed Sâmî Muhammed Ahmed, el-Karîn ve’r-Riyâdiyyât er-Ruhâniyye, Daru’l-Fikr ve’sSekafe, (y.y) (t.y.).
Mustafa Ertuğrul, Dua Hazinesi, Kenzül Dua-I Fethiyye fi Esrar-ül Hurufiyye, Sağlam Yayınevi, İstanbul (t.y.).
Mustafa İloğlu, Havas Gizli İlimler Hazinesi, Seda Yayınları, İstanbul (t.y.), 8. Kitap, 1799.
Nimet Elif Uluğ, Osmanlı’da Batıl İtikatlar ve Büyü, Doğan Kitap, İstanbul 2017.
Nimet Yıldırım, Fars Mitolojisi Sözlüğü, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2008.
Nuray Bilgili, Türklerin Kozmik Sembolleri Tamgalar, Hermes Yayınları, İstanbul 2014.
Saadettin Merdin, Vahiy Ürünü Kaside-i Celcelutiye ve Hz. Ali’nin Said Nursi’yi Çağlar Öncesinden Haber Vermesi: 6 Kasım 2018, http://www.saadettinmerdin.com/genel/275-vahiy-urunukaside-i-celcelutiye-ve-hz-alinin-said-nursiyi-caglar-oncesinden-haber-vermesi.html#_ftn2.
Sedat Veyis Örnek, Sivas ve Çevresinde Hayatın Çeşitli Safhalarıyla İlgili Batıl İnançların ve Büyüsel İşlemlerin Etnolojik Tetkiki, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1966.
Semih Ceyhan, Şemsü’l-Maarif, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 2010, c.38.
Seyyid Muhammed Takî’l-Mukaddem, Hizanetu’l-Esrar el-Hutumu ve’l-Ezkar, Tercüme ve Tahkik: Musa Kasîri’l-Âmili, Müessesetu’l-A’lemî li’l-Matbuat, Beyrut 2001, c.I.
Seyyid Muhyiddîn İbnu’l-Arabi, el-Kibritu’l-Ahmâr ve Sırru’l-Efkâr ve Daru’l-Cevher, (y.y.) H.636.
Seyyîd Süleymân el-Hüseynî, Kenzu’l Esrar Fi’l Havas ve’l Ezkar, Türkçeleştiren: H. Mustafa Varlı, Esma Yayınları, İstanbul 2005.
Seyyid Süleyman el-Hüseynî, Kenzü’l-Havâs ve Keyfiyet-i Celb ve Teshir, Cemiyet Kütüphanesi, İstanbul 1332, c.IV.
Şerif-i Şems, Vekâyi’i Felek-i Has, Daru’l-Maarif el-İlâhiyye, H.1393.Şeyh Ahmed Diyrûbî, Kitabu Fethu’l-Mülk, (Fethu’l-Mülkü’l-Mecîd el Müellefu li-nefi’l-Abid), Mısır H.1187.
Şeyh Ahmed Diyrûbî, Mucerrebati’l-Diyrûbî el-Kebîr (Fethu’l-Mülkü’l-Mecîd el Müellefu li-nefi’lAbid), Mektebetu’l-Ticâriyyeti’l-Kubra, Mısır, 1123.
Şeyh er-Ruhani eş-Şeyh Atiye, Havassu’l-Kur’an, (y.y) (t.y).
Şeyh Samur Hindî, Risâle-i Samur Hindî, (y.y), (t.y.).
Şeyhu’r-Ruhânî Fahruddîn Tâhir Câbir Halevî, Kahiru’l-Ervâh, (y.y.), (t.y.).
Menbeu Usulul-Hikme, (y.y) (t.y), c.IV.
Şinasi Gündüz, “Tılsım”, Din ve İnanç Sözlüğü, Vadi Yayınları, Ankara 1998.
Yahya Agah b. Salih el-İstanbulî, Tarikat Kıyafetlerinde Sembolizm, Ocak Yayıncılık, İstanbul 2005.
Yusuf Çakar, Gizli İimler, Yedirenk, İstanbul 2005.
Zeki Kuşoğlu, Tılsımdan Takıya, Pimapen Kültürevi, İstanbul 1998.

Turkish Studies- Comparative Religious Studies-Cover

ISSN: 2667-5544
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ