من مبادئ العالقات الدولية في القرآن الكريم

الصغيرة، وتهلك الحرث والنسل، وكذلك كانت القبائل تفتخر بكثرة هجومها على القبائل األخرى، وتعتبر قتل الرجال وأسر النساء عمال بطوليا، كل ذلك كان سببا في انهيار الحضارات، وكانت نتيجته تردي أحوال اإلنسانية من سيئ إلى أسوأ، ولما كان دور القرآن الكريم إصالح ما أفسده بنو البشر، وإرشاد البشرية جمعاء إلى طرق السعادة والظفر، فليس منالغريب أن يتناول القرآن الكريم المبادئ العامة لتنظيم عالقة الدولة المسلمة مع غيرها من الدول، وأن يرسم السبيل إلى حياة ينعم فيها بالسالم جميع البشر، وسوف تحاول الدراسة استنباط التعاليم القرآنية في هذا المجال، لعله يكون تمهيدا لدراسات مطولة تبين نظرية القرآن في تنظيمالعالقات بين الناس. وسوف تعتمد الدراسة المنهج الوصفي التحليلي، بحيث تجمع المعلومات، ثم تصنفها بشكل علميحسب المباحث، ثم تقوم بتحليها، وذلك بغرض الوصول إلى الحقائق بشكل علمي، وسوف تعتمدالدراسة كذلك على القرآن الكريم، وتتخذ كتب التفسير األصيلة مراجع لها، ولن تغفل التفاسيروالدراسات األكاديمية الحديثة.تمهيدعندما كنت أتابع األخبار منذ نعومة أظفاري كنت أتساءل: لماذا تتحارب الدول؟ ولماذا يقتلاألبرياء؟ ولماذا تدمر دور العبادة من مساجد وكنائس ومعابد؟ كل هذه األسئلة وغيرها كانتالدافع للبحث عن حل لكثير مما نعانيه في هذه الحياة، وكلما قرأت القرآن الكريم وجدت فيه مادفعني أكثر للكتابة في هذا الموضوع، فقد وجدت نصوصا تتحدث عن أصل البشر جميعا، وأنهم في األصل أخوة، ثم إن خالقهم وربهم واحد، وهو الذي يتكفل برزقهم، وأنه ال يطلب إليهم إالَمنُ أمرين لينعموا في حياتهم، وهذان األمران هما: اإليمان، وتقوى هللا، واَرى آقُْ ه َل ال ن أو أ} َولَِض... { )األعراف:ْرألَِ هْم بَ َر َكا ٍت ِم َن ال َّس َما ِء َواْيْوا لَفَتَ ْحنَا َعلََو 69 اتَّقَ( واآلية مطلقة اللفظ تعمجميع البشر، وتبين آية أخرى نفس الوعد الرباني لبني البشر في معرض الحديث عن أهلكلِ هْم َألَِ هْم ِم ْن َربِّْ ي لَل إنْزجي َل َو َما أإلَِواْو َراةَقَا ُموا التَّنَّهُ ْم أَو أالكتاب، فيقول تعالى: } َو وا ِم ْن لَِصَدةٌتَُمقمةٌُْر ُجلِ ِهْم ِمنْهُ ْم أفَ و َن{ )المائدة: ْوقِ ِ يكون الرزق ميسرا، وهكذا يكون متنوعا، فيأتي بسهولة من السماء، ويخرج دون عناء مناألرض. وال يوجد نص قرآني يجيز أن يسلب إنسان مال أخيه اإلنسان، وال يجوز أن يقتله دون أنَ ل نَفْ يعتدي، وحتى في حال اعتدائه ف ًساَم ْن قَتَ نَّهُ ال بد من محاكمة عادلة، هكذا يعلن القرآن:}أْحيَا النَّ ما أنَّحيَاهَا فَ َكأَو َم ْن ا َس َج ِمي ًعاَل النََّما قَتَنََّض فَ َكأْ رْألََ سا ٍد فِي اْو فٍَس أنَفْغْي ب ا َس َج ِمي ًعا{ ِ )المائدة: 23)َوى َو بل يأمر القرآن بالتعاون بين الناس كل الناس، فيقول تعالى: َالِّ ر َوالتَّقْبْونُوا َعلَى الَعا} َوتَِعقَا ِب { )المئدة:َْ شِدي ُد الَّن َّهللاََِهللاَ إِن َواتَّقُواُعْدَواِْم َوالثْإلَِونُوا َعلَى اتَ 3 ،)وهذه اآلية نص محكم َعافي وجوب التعاون بين البشر، والتعاون في الخير والبر، وليس التعاون في سفك الدماء، وهدم الحضارات، والتدمير الشامل لكل شيء. ثم بدأت الفكرة في النضوج، فأخذت أبحث عن اإلطار الذي يحكم هذه العالقات اإلنسانية فيالمنهج القرآني، وبدأت أتعقب ضوابط هذا التعاون الذي يأمر به القرآن، وشرعت في عقد المقارنات بين هذه المبادئ القرآنية وما هو معروف بالعرف الدبلوماسي بين األمم اليوم، في محاولة لفهم ما يتميز به المنهج القرآني، وما يمكن أن نقدمه في هذا اإلطار لخدمة البشرية.الهدف من البحث وأهميته: يهدف البحث إلى استقصاء مبادئ العالقات الدولية في القرآن الكريم، وهو بذلك يظهر أحد المظاهر الحضارية التي أسسها القرآن، فقد جاء إلصالح ما أفسده الناس، وسوف يقارن بين المبادئ القرآنية والمبادئ الوضعية في هذا الخصوص، ويبين أوجه االتفاق واالختالف بين المنهجين، مما يتيح للباحثين عن الحقيقة فرصة المقارنة، ويضع أمام المهتمين بالسالم والتعاون خطة لعالج ما ينهك عالمنا من الصراعات، ويساعد في تأسيس روح التعاون والتفاهم بين المجتمعات والدول، فيقدم خدمة للبشرية جمعاء دون النظر إلى عرق أو لون أو جنس. خطة البحث: قسم البحث على: التمهيد المبحث األول: تحريم العدوان: المبحث الثاني: المعاملة بالمثل: المبحث الثالث: وجوب الوفاء بااللتزامات والمعاهدات: المبحث الرابع: إعالم الخصوم قبل فسخ العقود: المبحث الخامس:حق اللجوء مكفول لجميع البشر: ثبت المصادر والمراجع الكلمات المفتاحية: العالقات الدولية- العهد- القرآن الكريم - المعاهدات

SOME PRINCIPLES OF INTERNATIONAL RELATIONS IN THE HOLY QURĀN

The Qur'an came at a time when aggression was a sign of strength. The powerful state was invading small countries, plowing and plowing. The tribes were also proud of their attacks on other tribes. The killing of men and women's families is a heroic act. All of this was the cause of the collapse of civilizations, and the result of the deterioration of the conditions of humanity from bad to worse. And because the role of the Holy Qurān to reform what has been corrupted by human beings, and guide all mankind to the ways of happiness and nail. It is not surprising that the Holy Qurān deals with the general principles governing the relationship of the Muslim state with other countries. And to chart the way to a life where all human beings enjoy peace. The study will attempt to devise Qurānic teachings in this field, perhaps as a prelude to lengthy studies showing the theory of the Qurān in organizing relations between people. The study will rely on the analytical descriptive method, so that the information is collected and classified scientifically according to the researcher, and then analyzed, in order to arrive at the facts scientifically. And will also study the Koran, and take the books of interpretation and authentic references. And will not ignore the interpretations and modern academic studies. This study will serve as a new door for researchers in the field of the Holy Qurān and its sciences, because it touched on unprecedented subject, needs to study and scrutiny, because it serves a vital area in the life of all mankind, and not just a religious study of those who convert to Islam.

___

  • Alusi, Ebu’l Fadl. "Ruhu’l Meani fi Tefsiri’l Kur’an ı’l Azim" , Beyrut , Lübnan.
  • Bağavi Ebu Ahmet, (1420)."Mealim u’t Tenzil ", 0.Baskı , thk . El-Mehdi, Abdurrazık , Beyrut ,Lübnan.
  • Beyhaki Ebu Bekr , Sunen e’l Beyhaki e’l Kübra thk.M.Abdukadir Ata , Mekke,1414
  • Bursawi İsmail Hkkı bin Mustfa El-Hanafi(2002). " Tefsire’Rühü-L-Beyan ", Daru İhyai-t-turas ELArabi , Kahire , MISIR.
  • Cassas, Ahmed bin Ali Elrazi Ebübekir. (1405). " Ahkamü-L- Kur’an", thk. Kamhawiy, Muhammad El- Sadik, Daru İhyai-t-turas EL-Arabi , Beyrut, Lübnan.
  • Cezairiy,Cabir bin Musa bin Abdulkadir Ebü Bekir( 2003) " Eysrü-T- Tefasir likelami-L- Aliy Elkebir "Mektebetü-L- Ulum ve Elhikem Medine Sauudi Arabistan.
  • Dürüze, Muhammed İzzet ( 1383) " Eltefsirü-L- Hdis", Daru İhyai-L-kütüp EL-Arabiye , Kahire ,MISIR.
  • Ebu EL-Hasan EL-Nisaburiy, Ahmed bin Muhammed bin Ali EL-Wahidiy. (1430) ." EL-Tefsiri’l ELBesit " İmadetü-l-Bhsi EL-İlmiy,İmam Suud Ün.Medine, SUUDİ ARABİSTAN.
  • Ebu El-Suud El-Emadi, Muhammed bin Muhammed. (t.s). "İrşadi’l Akl es’Selim ile’l Mezeye e’l Kur’an i’l Kerim", Tahkiksiz , Daru-l-Kuttab al-ilmiye, Beyrut, Lübnan.
  • Ebu Hayan, Muhammed bin Yusuf El-Endelusiy(1420) "Tefsiri’l EL-Behri-l-Muhit" Tahkik, Cemil Sıdkı Muhammed, Daru-l-Fikr, Beyrut, Lübnan.
  • Ebu Zehra Muhammed, (1981) " ZEHRATU-T-TAFASİR" , Daru-l-Fikr EL-Arabi, Kahire, MISIR.
  • Elaniy,Abdulkadir Mulla huwaiş Elsseyid Mahmud(2002). " Beyanü-L- Maaniy", Mattbatu-TTarakkiy, Dimaşk Süriye.
  • El-Halabi,Ahmed bin Yusuf bin Abdu-Daim. " Eldürü-l-Masun fi ulumi-l-Kitabi Elmeknun"
  • Tahkik,Ahmed Elharrat Daru-l-Kalem, Beyrut, Lübnan. Gündüzöz, Soner- Gündüzöz, Güldane.(2007). "Abdülhamid el-Kâtib, Doğunun Hükümdarı, çev." Antik Kitap, İstanbul, Türkiye.
  • Hallaf, Abdulwahab, .(1956) "İlmu Usulu-L- Fıkıh" ,7.Baskı Mektebetü- D- Dava Elislamiye, Kahire,MISIR.
  • Hatıp, Abdulkerim yunus.(1970) "Eltefsirü-L- Kur’aniy lilKur’an" , Daru-l-Fikr EL-Arabi, Kahire, MISIR.
  • Hazin, Alaauttin Ali bin Muhammed.(1415), "Lübabü-t-Tevil fi maany-t-Tenzil" Daru-l-Kuttab alilmiye, Beyrut, Lübnan.
  • İbn Abi Zamanin, Muhammed bin Abdullah. (2002). "Tefsiri’l Kur’an ı’l Aziz" , Tahkik, Bin Okasha,Hüseyin,Elkiniz, Muhammed Mustafa,Elfaruk Elhadise yaının evi, Kahire , MISIR.
  • İbnü Abdissalam,İzzüttin Abdulaziz. )0996 (. " Tefsiri’lİZZ İBNİ Abdissalam" . Daru İBNİ Hazm,Beyrut, Lübnan.
  • İbnü Acibah,Ahmed bin Muhammed El-Mehdi El- Hüseyini(2002). "El-Bahrü El-Medid", Daru-lKuttab al-ilmiye, Beyrut, Lübnan.
  • İbnü Aşur, Muhammed Eltahir. ( 1997) . " Eltehrir ve Eltenvir", Daru Sahnun, Tunus, Tunus.
  • İbnü El-Arabi,(1946). " Fususu-l-hikem" . Daru-l-Kitap El- ARABİ, Beyrut, Lübnan.
  • İbnü Kesir, Ebu’l Fide. (1999). "Tefsiri’l Kur’ani’l Azim" . Tahkik,Salamah, Sami bin Muhammed,Darü-Tıba, Kahire , MISIR.
  • İZMİRLİ İ.Hakkı Kur’an-I Kerim ve Türkçe Tercümesi,İstanbul,1926 Kuran-ı Kerim Meali,Hazırlayanlar,Ziya Kazıcı , Necip Taylan , İstanbul , 1993
  • Kurtubi ,Ebu’l Abdulah. (1964). " Tefsir’l Kurtubi", thk.Berduni Ahmet , Daru-l-Kütübi-L-Mısriye, Kahire, MISIR.
  • Kuşeyri, Abdulkerim bin Hawzin bin Abdilmelik,( Tarihsiz) Lataifü-L- İşarat thk.Elbesyüni, İbrahim, Elheyaetü-L-Mısrıyetü Elamme lilkitap, Kahire, MISIR.
  • Kutub ,Seyyid. (1987). " Fizilal E’l Kur’an" , Daru-Ş-Şuruk, Beyrut, Lübnan. Matüridiy, Muhammed bin Muhammed bin Mahmud, (2005) " Tefsiri Matüridiy ". Daru-l-Kütüb Elilmiye, Beyrut, Lübnan.
  • Mavirdiy,Eü Elhasan Ali bin Muhammed( tarihsiz) "Elnüket ve Eluyun" thk.Abdurrahim, Elseyit bin Abdilmaksud, Daru-l- Kütüb El-ilmiye, Beyrut, Lübnan.
  • Mazhariy,Muhammed senaü-l-lah.(1412) "Eltefsir Elmazhariy", thk.Eltünüsiy, Ğulam nebiy, Mektebet-R-ruşdiye,Pakistan.
  • Nahhas Ebu Cafer, " Meani El Kur’an El Kerim" , thk.M.Ali e’s Sabuni , 1.Baskı , Mekke , 1409
  • Nasıriy, Muhammed Elmekkiy.( 1985). " Elteysirü fi Ahadisi Eltefsir " , Daru-L-ğarbi Elislamiy,Beyrut, Lübnan.
  • Nesefi,Eb Elbaraket Ahmed bin Mahmud, (2005) " Tefsiri Nesefi". tehkik, Elşaar, Marawan Muhammed Daru-L-nefais, Beyrut, Lübnan.
  • Raşid Rıza, Muhammed bin Ali,)0991( " Tefsirü-L- Kur’ani Elhakim", Elheyaetü-L-Mısrıyetü Elamme lilkitap, Kahire, MISIR.
  • Saa’libi,Ebü İshak Ahmed bin Muhammed bin İbrahim.(2005). " El-keşfü ve El-beyan fi Tefsir-i Kur’an" , Tahkiksiz , Daru-l-Kuttab al-ilmiye, Beyrut, Lübnan.
  • Sabuni, Muhammed Ali. ( 1993)."Safvetu’t Tefasir" , Daru Elturas ELArabi , Kahire , MISIR.
  • Sadiy, Abdurrahman bin Nsır ( 1423) " teysirü -L- Kerim Elrahman fi Tefsir-i Kelamü-L- Mennan" , Tahkik, Abdurrahman bin Mualla Elluwihık, Müessesetü-R- Risale, Beyrut , Lübnan.
  • Şarawiy, Muhammed Mutevelli ,)0991( . "Tefsire’-Ş- Şarawiy" Mtabiu Ahbar Elyevm, Kahire ,MISIR.
  • Tabari, Muhammed bin Cerir. ( 2000). " Tefsire’t Tabari",Tahkik, Şakir, Ahmed Muhammed, Müessestü Elrisale, Beyrut , Lübnan.
  • Zamahşeri, Ebü-l-Kasim Mahmud bin Umran El Hawarizmiy.(1407) Elkeşşaf An hakaiki-t-Tenzil ve uyunu-L- Akawil fi vüvühü-T-Tevil, Daru İhyai-t-turas EL-Arabi , Beyrut, Lübnan.
  • Zühayli, Wahbah bin Mustafa.( 1422). Daru Elfikr, Dimeşk, Suriye.