Elazığ Mutfak Kültüründe Yer Alan Yöresel Yemeklerin İncelenmesi: Nitel Bir Araştırma

Bu çalışmanın amacı Elazığ mutfak kültüründe yer alan yöresel yemeklerin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırma yöntemi olarak nitel araştırma yöntemleri kapsamında görüşme tekniği ve ikincil verilerden yararlanılmıştır. Araştırma evrenini Elazığ Merkez ilçesinde yaşayan ev hanımları oluşturmaktadır. Örneklemi ise Elazığ’da doğmuş ve hâlen burada ikamet eden 40 yaş ve üzeri 13 ev hanımı oluşturmaktadır. Görüşmeler 15.12.2020-02.01.2021 tarihleri aralığında gerçekleştirilmiştir. Yapılan görüşmeler ve ikincil kaynaklardan elde edilen bulgular neticesinde 43 yemek, 12 çorba, 16 hamur işi, 12 tatlı ve içecek türü tespit edilmiştir. Yöre mutfağına ait yemeklerin turist beklentilerini karşılayacak çeşitliliğe sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Examination of Local Food in Elazığ Culinary Culture: A Qualitative Research

The aim of this study is to evaluate the local food of Elazığ cuisine within the scope of gastronomy tourism. For this purpose, interview technique and secondary data were used as a research method within the scope of qualitative research methods. The research population consist of housewives living in Elazığ Central district. The sample consist of 13 housewives aged 40 and over, born and raised in Elazığ. The interviews were held between 15.12.2020-02.01.2021. A result of the interviews and findings obtained from secondary sources, 42 meals, 12 soups, 16 pastries, 12 dessert and beverage types were determined. It was concluded that the food of the local cuisine has a variety to meet the tourist expectations.

PDF

___

Aksoy, M., ve Sezgi, G. (2015). Gastronomi Turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Gastronomik Unsurları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 79-89.
Aydoğdu, A., ve Duman, S. (2017). Destinasyon Çekicilik Olarak Gastronomi Turizmi: Kastamonu Örneği. Turizm ve Araştırma Dergisi, 6(1), 4-23.
Aydoğdu, A., Özkaya-Okay, E., ve Köse, Z. (2006). Destinasyon Tercihinde Gastronomi Turizmi’nin Önemi: Bozcaada Örneği. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 4-23.
Altunbasan, S., Yay, Ö., ve Erdem, Ö. (2017). Yöresel Mutfak Kavramına İlişkin Şeflerin Bakış Açılarının Değerlendirilmesi, II. Rize Turizm Sempozyumu, Rize, Türkiye, 4-6 Kasım 2016, ss. 237-261.
Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231- 274.
Başaran, B. (2017). Gastronomi Turizmi Kapsaminda Rize Yöresel Lezzetlerinin Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(3), 135-149.
Birdir, K., ve Akgöl, Y. (2015). Gastronomi Turizmi ve Türkiye’yi Ziyaret Eden Yabancı Turistlerin Gastronomi Deneyimlerinin Değerlendirilmesi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(2), 57-68.
Boyne, S., Hall, D., and Williams, F. (2003). Policy, support and promotion for food-related tourism initiatives: A marketing approach to regional development. Journal of Travel & Tourism Marketing, 14(3-4), 131-154.
Chaney, S., and Ryan, C. (2012). Analyzing the evolution of Singapore's World Gourmet Summit: An example of gastronomic tourism. International Journal of Hospitality Management, 31(2), 309- 318.
Cohen, E., and Avieli, N. (2004). Food in Tourism: Attraction and Impediment. Annals of Tourism Research, 31(4), 755-778.
Cömert, M. (2014). Turizm Pazarlamasında Yöresel Mutfakların Önemi ve Hatay Mutfağı Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(1), 64-70.
Çatır, O., ve Ay, E. (2018). Ulubey (Uşak) Yöresel Yemeklerinin Gastronomi Turizmi Açısından Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2), 3-19.
Çelik, S. (2018). Şırnak İlinin Gastronomi Turizm Potansiyeli. International Journal of Contemporary Tourism Research, 2(2), 41-51.
Çevik, S., ve Saçılık, M. (2011). Destinasyonun Rekabet Avantajı Elde Etmesinde Gastronomi Turizminin Rolü: Erdek Örneği. Düzce: 12. Ulusal Turizm Kongresi, 30 Kasım-4 Aralık.
Çuhadar, M., Küçükyaman, M., ve Şaşmaz, M. (2018). Geçmişten Günümüze Isparta Mutfak Kültürü: Nitel Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 125-142.
Deveci, B., Türkmen, S., ve Avcıkurt, C. (2013). Kırsal Turizm İle Gastronomi Turizmi İlişkisi: Bigadiç Örneği. International Journal of Social and Economic Sciences, 3(2), 29-34.
Dilsiz, B. (2010). Türkiye’de Gastronomi ve Turizm İstanbul Örneği, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, İstanbul.
Enright, M., and Newton, J. (2005). Determinants of Tourism Destination Competitiveness in Asia Pasific: Comprehensiveness and Universality. Journal of Travel Research, 43, 339-350.
Erdem, Ö., Mızrak, M., ve Kemer, A. (2018). Yöresel Yemeklerin Bölge Restoranlarında Kullanılma Durumu: Mengen Örneği. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 44-61.
Everett, S., and Aitchison, C. (2008). The Role of Food Tourism in Sustaining Regional Identity: A Case Study of Cornwall, South West England. Journal of Sustainable Tourism, 16(2), 150-167.
Gillespie, C., and Cousins, J. (2001). European Gastronomy into the 21st Century. London: Oxford: Butterworth-Heinemann.
Gross, M., Brien, C., and Brown, G. (2008). Examining The Dimensions Of a Lifestyle Tourism Destination. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 2(1), 44-66.
Güleç, E. (2020). Elazığ Gastronomik Kimliğinin Destinasyon İmajı Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dalı, Ankara.
Güneş, G., Ülker, H., ve Karakoç, G. (2008). Sürdürülebilir Turizmde Yöresel Yemek Kültürünün Önemi. 1.Ulusal Gastronomi Sempozyumu ve Sanatsal Etkinlikler, 10-11 Nisan 2008. Divan Otel Tayla-Antalya.
Günlü, E., ve Şahin, N. (2007). Turizmde Ürün Geliştirme ve Alternatif Turizm. O. İçöz içinde, Genel Turizm (s. 141-166) Ankara:Turhan Kitabevi.
Güzel, M., ve Önçel, S. (2018). Destinasyonların Çekicilik Unsuru Olmasında Gastronomi Turizminin Rolü: Hatay Mutfak Kültürü Üzerine Bir Araştırma. International Gastronomy Tourism Studies Congress- (s. 64-78). Kocaeli: Kocaeli University.
Güzel-Şahin, G., ve Ünver, G. (2015). Destinasyon Pazarlama Aracı Olarak Gastronomi Turizmi: İstanbul’un Gastronomi Turizmi Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(2), 63-73.
Hacıoğlu, N., Girgin, G., ve Giritlioğlu, İ. (2009). Yiyecek–İçecek İşletmelerinin Pazarlama Faaliyetlerinde Yöresel Mutfakların Kullanımı: Balıkesir Örneği. 3. Ulusal Gastronomi
Sempozyumu Bildirileri, 17-18 Nisan 2009. Antalya: Akdeniz Üniversitesi Alanya İşletme Fakültesi. Antalya
Hall, M., Mitchell, R., and Sharples, L. (2003). Consuming places: the role of food, wine and tourism in regional development. M. Hall, L. Sharples, R. Mitchell, N. Macionis, and B. Cambourne içinde, Food Tourism Around the World. Burlington Elsevier Butterworth-Heinemann.
Hamamcıbaşı, F. (2006). Yiyecek Turizmi ve Yiyecek Turizmini Açısından Bozcaada’nın Kaynakları, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Çanakkale.
Hu, Y., and Ritchie, J. B. (1993). Measuring destination attractiveness: A contextual approach. Journal of Travel Research, 32(2), 25-34.
http://www.elazig.gov.tr/elazig-harput-mutfagi---yoresel-yemekler [Erişim Tarihi: 20.12.2020]
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2019- 33705 [Erişim Tarihi: 18.12.2020]
https://elazig.ktb.gov.tr/Tr-187422/Elazig-Harput-Mutfagi.Html [Erişim Tarihi: 20.12.2020]
https://elazig.ktb.gov.tr/TR-246156/elazig-mutfagi.html [Erişim Tarihi: 25.12.2020]
https://www.kulturportali.gov.tr/portal/elazig-dan-12-ozel-lezzet [Erişim Tarihi: 21.12.2020] https://sozluk.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 18.12.2020]
https://www.turkiye-rehberi.net/ [Erişim Tarihi: 19.12.2020]
https://commons.wikimedia.org/wiki/Main_Page [Erişim Tarihi: 18.12.2020]
İlban, M., ve Yıldız, N. (2020). Destinasyona Yönelik Müşteri Sadakati Oluşturmada Yöresel Mutfak Memnuniyeti ve Tüketici Güveninin Rolü: Sakarya/Adapazarı (Türkmen Mutfağı) Örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 240-260.
Kabasakal, U. (1993). Bölgelerarası dengeli kalkınma bakımından turizm ve Elâzığ örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Yeditepe Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Karim, S. A. (2006). Culinary tourism as a destination attraction: An empirical examination of the destination's food image and information sources. Unpublished doctoral dissertation Oklahoma State University, Oklahoma.
Kivela, J., and Crotts, J. (2005). Gastronomy tourism: a meaningful travel market segment. Journal of Culinary Science and Technology, 4(2-3), 39-55.
Kivela, J., and Crotts, J. (2006). Tourism and Gastronomy: Gastronomy's Influence on How Tourists Experience a Destination. Journal of Hospitality and Tourism Research, 30(3), 354-377.
Lee, I., and Arcodia, C. (2011). The Role of Regional Food Festivals for Destination Branding. International Journal of Tourism Research, 13(4), 355-367.
Long, M. (2010). Culinary Tourism, USA: The University Press of Kentucky.
Lordkipanidze, M., Brezet, H., and Backman, M. (2005). The Entrepreneurship Factor in Sustainable Tourism Development. Journal of Cleaner, 13(8), 787-798.
Okumuş, B., Okumuş, F., and McKercher, B. (2007). Incorporating Local and International Cuisines in the Marketing of Tourism Destinations: The Cases of Hong Kong and Turkey. Tourism Management, 28(1), 253-261.
Ölmez, Z. (2017). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Gastronomi Turizminde Yerli Ziyaretçilerin Yöresel Yiyeceklere Yönelik Unutulmaz Deneyimlerinin Davranışsal Niyetleri Üzerine Etkisi: Seferihisar Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm Otel İşletmeciliği Anabilim Dalı. Balıkesir.
Özdemir, G. (2007). Destinasyon Yönetimi ve Pazarlama Temelleri İzmir İçin Bir Destinasyon Model Önerisi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, İzmir.
Özleyen, E., ve Tepeci, M. (2017). Manisa’da Yöresel Yemeklerin ve Lezzetlerin Turizmin Gelişimine Katkısının Belirlenmesi. Turizm Akdemik Dergisi, 4(2), 139-152.
Plummer, R., Telfer, D., Hashimoto, A., and Summers, R. (2005). Beer tourism in Canada Along the Waterloo-Wellington Ale Trail. Tourism Management, 26(3), 447-458.
Polat, M. (2020). Yöresel Yemek İmajının Destinasyon Tercihine Etkisi: Kahramanmaraş Örneği. Doğu Coğrafya Dergisi, 25(43), 183-194.
Renko, S., Renko, N., and Polonijo, T. (2010). Understanding the role of food in rural tourism development in a recovering economy. Journal of Food Products Marketing, 16(3), 309-324.
Richards, G. (2002). Gastronomy: An Essential Ingredient in Tourism Production and Consumption. A. Hjalager, and G. Richards içinde, Tourism and Gastronomy (s. 3-20). London: Routledge.
Soner, F. (2013). Gastronomy Tourism: A Solution For Small Cities Marketing And Regional Development (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şeker, İ., ve Hastaoğlu, E. (2020). Gastronomi Turizmi Kapsamında Sivas Yöresel Yemeklerinin Mikro ve Makro Besin Öğelerinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(4), 1879-1894.
Şengül, S., ve Genç, K. (2016). Festival Turizmi Kapsamında Yöresel Mutfak Kültürünün Destekleyici Ürün Olarak Kullanılması: Mudurnu İpekyolu Kültür Sanat ve Turizm Festivali Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 79-89.
Şengül, S., ve Türkay, O. (2016). Akdeniz Mutfak Kültürünün Gastronomi Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(1), 86-99.
Şimşek, A., ve Güleç, E. (2020). Gastronomi Turizmi Kapsamında Coğrafi İşaretli Ürün: Elazığ Orciği. Aydın Gastronomy, 4(2), 73-81.
Şimşek, A., Türkmendağ, T., ve Türkmendağ, Z. (2017). Unutulmaya Yüz Tutmuş Yöresel Yemeklerin Turizm Potansiyeli Sağlamadaki Önemi: Sivas İli Örneği. Internatonal Congress On Cultural Heritage and Tourism(ICCHT). 3-9 May 2017. Konya, Turkey. ss:737-749.
Tikkanen, I. (2007). Maslow's Hierarchy and Food Tourism in Finland: Five Cases. British Food Journal, 109(9), 721-734.
Torun, C. (2015). Elazığ İlinin Kırsal Turizm Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı, Balıkesir
Turan, B., ve Akoğul, E. (2019). Gastronomi Turizmine Arz Kaynağı Olabilecek Ürünlerin Belirlenmesi: Erzurum Mutfağı Örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(92), 370-384.
Tuna, M., ve Özyurt, B. (2018). Ankara’da Gastronomi Turizminin Değerlendirilmesi: Nitel Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 73-87.
Yüncü, H. (2010). Sürdürülebilir Turizm Açısından Gastronomi Turizmi ve Perşembe Yaylası. S. Şengel içinde, Yerel Değerlerce Yayla Turizmi (s. 28-34). Ankara: Detay Anatolia Akademik Yayıncılık.
Zağralı, E., ve Akbaba, A. (2015). Turistlerin Destinasyon Seçiminde Yöresel Yemeklerin Rolü: İzmir Yarımadası’nı Ziyaret Eden Turistlerin Görüşleri Üzerine Bir Araştırma. Journal of Yasar University, 10(40), 6633-6644.
Zengin, B., ve Işkın, M. (2017). Yerel Mutfakların Gastronomi Turizmi AçısındanDeğerlendirilmesi: Sivas Örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(40), 404-415.