Kadın Çalışanların Otel Mutfaklarında İstihdam Edilememe Nedenleri

Toplumsal cinsiyet rolleri açısından değerlendirildiğinde yemek yapmak ve mutfakla ilgili diğer işler kadınların görevi sayılmaktadır. Toplum tarafından kadınlara atfedilmiş bu görevlerin, özel alanlarda çoğunlukla kadınlar tarafından yerine getirildiği görülmektedir. Ancak yemek yapmak ve mutfakla ilgili diğer işler kamusal alana taşındığında yani profesyonel bir meslek/iş halini aldığında, genellikle erkekler tarafından icra edildiği gözlemlenmektedir. Literatürde yer alan araştırmalardan yola çıkılarak, keşifsel türde tasarlanan çalışmasının amacı, kadınların otellerdeki profesyonel mutfaklarda istihdam edilme/edilmeme durumlarının ve nedenlerinin araştırılmasıdır. Akdeniz Bölgesi’nde faaliyet gösteren beş yıldızlı sayfiye ve şehir otellerinde çalışan, 60 aşçıbaşı ile 2017 yılı Nisan–Mayıs aylarında gerçekleştirilen ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle toplanan nitel verilerin analizi sonucunda, otellerdeki profesyonel mutfaklarda kadın istihdamının genellikle tercih edilmediği sonucuna ulaşılmıştır. Kadınların otellerdeki profesyonel mutfaklarda istihdam edilmeme nedenleri; kadınların profesyonel mutfaklardaki işin yapısına uygun olmamasından ve profesyonel mutfak tecrübelerinin yetersizliğinden, toplumsal cinsiyet rollerine bağlı mesai ve izin sorunlarından, profesyonel mutfaklardaki erkek egemen ortamdan, kadınların karakter/ kişilik/duygusal vb. özelliklerinden, kadınlara yüklenen toplumsal cinsiyet rollerinden, kadınların henüz işe alınmadan karşılaştıkları kariyer engellerinden, kadınların fiziksel özelliklerinden ve profesyonel mutfaklarla ilgili kariyer hedeflerinin olmamasından kaynaklanan sorunlar başlıkları altında gruplandırılmıştır. Bulgular, mevcut literatürdeki çalışmaların sonuçlarından hareketle tartışılmıştır. Günümüzde, kadınların iş yaşamında karşılaştığı istihdam sorunlarını genel anlamda inceleyen çalışmalara sıkça rastlanmaktadır. Ancak spesifik olarak kadın aşçıların iş yaşamında karşılaştıkları istihdam sorunlarını araştıran çalışmaların sınırlı/dolaylı olması çalışmasının özgün değerine ve kuramsal katkısına işaret etmektedir. Otel işletmelerinin üst düzey yöneticilerinin yanında özellikle insan kaynakları yöneticilerine ve aşçıbaşılara, mutfaklardaki kadın istihdamı konusundaki yetersizliğin iletilmesi ve aşçıbaşılar tarafından ifade edilen temel sorunların aslında aşılabilir olduğunun altının çizilmesi; genel olarak iş yaşamında, özel olarak da mutfaklarda arzu edilen kadın erkek eşitliğine ulaşmada faydalı olacaktır. Gelecekte; şehir otellerinde, sayfiye otellerine göre neden daha az kadın istihdam edildiğinin araştırılması literatüre katkı sağlanması açısından önerilmektedir.

Reasons Why Women Employees Cannot Be Employed in Hotel Kitchens

When assessed in terms of gender roles, cooking and the other tasks related to kitchen are regarded as the duty of women. It is seen that these duties attributed to women by the society are mostly performed by women in private areas. However, it is observed that when cooking and other Works which are related to the kitchen in public areas, are usually performed by men. From the researches in the literature the purpose of this, designed in an exploratory style, is to investigate the reasons why the women are/aren’t employed in Professional kitchens in the hotels. As a result of the analysis of qualitative data gathered by semistructured interview technique in April-May 2017 from 60 cooks working in the five-star resort and the city hotels in the Mediterranean region, women's employment is usually not preferred in the professional kitchens in the hotels. Reasons why women are not employed in professional kitchens in the hotels are grouped under women not fit for work in professional kitchens, inadequate professional kitchen experience of women, gender roles-related work and day-off problems, male dominant environment in professional kitchens, women's character/personality/emotional and etc. features, women's gender roles, career barriers that women face before they are hired, physical characteristics of women, absence of career goals related to professional kitchens heading. Findings have been discussed with the results of studies done by different researchers on key concepts covering the thesis topic in the current literature. Today, there are many studies that examine the general employment problems women face in the work life. However, existence of the limited/indirect studies of the specific employment problems faced by female cooks in work life point to the original value and the theoretical contribution of the thesis. Notifying the inadequacy of women employment in Professional kitchens in the hotels to senior managers, human resources managers and chefs in the hotels and underlining the basic problems expressed by the chefs are in fact over table will be beneficial in reaching the desired equality (in work life in general and in the professional kitchens in particular) of men and women. In the future; to contribute to the literature, investigation of why fewer women are employed in city hotels than at resort hotels is suggested.

PDF

___

Bhasin K. (2003). Toplumsal cinsiyet “bize yüklenen roller”. İstanbul: Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yayınları.
Birdir, K., Derinalp, S. ve Çanakçı, T. (2013). Otel mutfaklarında çalışan iş görenlerin sorunları. 14. Ulusal Turizm Kongresi, Erciyes Üniversitesi 05-08 Aralık 2013. Kayseri. ss: 980-997.
Buz, S. (2009). Feminist sosyal hizmet uygulaması. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 20(1): 53-65.
Çelik, M ve Şahin, S. A. (2018). İş Yaşamında Cinsiyet Ayrımcılığı: Kadın Aşçılar Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 6(3): 370-383.
Cengiz, A. (2013). Kadın ruh sağlığı ve toplumsal cinsiyet; Antalya ilinde bir klinikte uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Çınar, E. K. (2013). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Dökmen, Z. Y. (2015). Toplumsal cinsiyet sosyal psikolojik açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Ecevit, Y. (2003). Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışılabilir? Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4): 86-88.
Ersöz, A. G. (2015). Özel alan / kamusal alan dikotomisi: Kadınlığın ''doğası'' ve kamusal alandan dışlanmışlığı. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18(1): 80-102.
Giritlioğu, İ. (2010). Otel mutfaklarında çalışan personelin sektörde kariyer düşüncelerinin ortaya konulmasına yönelik bir araştırma. Sosyal Gelişim Dergisi, 1(1): 111-124.
Gökhan, İ. (2010). Türkiye’deki feminist akımların modernite ve postmodernite ilişkilerine eleştirel bir bakış. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Güleç, M. (2015). Kadın çalışanlarda cam tavan sendromunun örgütsel vatandaşlığa etkileri Kuşadası 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1068. [Erişim Tarihi: 17.03.2017].
http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikMeta.do;jsessionid...?istab_id=9030 [Erişim Tarihi:26.10.2016].
http://www.tdk.gov.tr/index.php? option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5971bbdb16 74e7.05537608 [Erişim Tarihi:11.02.2017]
Kalaycı, N., ve Hayırsever, F. (2014). Toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında vatandaşlık ve demokrasi eğitimi ders kitabına yönelik bir inceleme ve bu konuya ilişkin öğrenci algılarının belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3): 1-26.
Kansu, A. (2015). Sağlık çalışanlarına göre toplumsal cinsiyet (Nazilli devlet hastanesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
Kaypak, Ş. (2014). Toplumsal cinsiyet bakış açısından kente bakmak. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1): 344-357.
Keskin, E. (2016). Beş faktör kişilik özellikleri ve cam tavan engeli arasındaki ilişkiler: Antalya Kundu bölgesindeki beş yıldızlı oteller üzerine bir uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Keskin, E. ve Kızılırmak, İ. (2020). Mutfak Departmanında Çalışan Kadınlar: Cinsiyet Ayrımcılığı Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar 13(69): 1210-1218.
Kocacık, F., ve Gökkaya, V. B. (2005). Türkiye’de çalışan kadınlar ve sorunları. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1): 195- 219.
Kuzgun, Y., ve Sevim, S. A. (2004). Kadınların çalışmasına karşı tutum ve dini yönelim arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1): 14-27.
Pekerşen, Y. (2015). Otel işletmelerinde çalışan aşçıların iş stres ile iş tatmini, örgütsel bağlılık ve toksik davranışları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
Samanlı, R. (2014). Çalışma hayatında cinsiyet- iletişim ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
Sankır, H. (2010). Eril tahakküm ve üstün erillik olgusunun plâstik sanatlar alanında toplumsal cinsiyet rollerinin oluşumuna etkileri üzerine sosyolojik bir değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar e- dergisi, 1-17.
Sezer G., ve Dönmez, B. (2016). Kadın aşçıların üzerine sinen patriyarka kokusu, 17. Ulusal Turizm Kongresi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi 20-23 Ekim 2016. Bodrum, Muğla. ss: 678- 688.
Taş, G. (2016). Feminizm üzerine genel bir değerlendirme: kavramsal analizi, tarihsel süreçleri ve dönüşümleri. Akademik Hasasiyetler, 3(5): 163-175.
Turan, N., Öztürk, A., Kaya, H., ve Aştı, T. A. (2011). Toplumsal cinsiyet ve hemşirelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1): 167-173.
Tür, Ö., ve Koyuncu, Ç. A. (2010). Feminist uluslararası ilişkiler yaklaşımı: temelleri, gelişimi, katkı ve sorunları. Uluslararası İlişkiler Akademik Dergisi, 7(26): 3-24.
Türkoğlu, E. (2015). Uluslararası ilişkiler kuramında feminizm. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Üzel, E. (2006). Feminizm ve doğa ekseninde ekofeminizm. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, D. V., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L., Ve Eroğlu, K. (2009). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1): 775-792.
Yılmaz, R. A. (2007). Reklamlarda toplumsal cinsiyet kavramı: 1960-1990 yılları arası Milliyet gazetesi reklamlarına yönelik içerik analizi. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 4(4): 143-155.
Zeybekoğlu, Ö. (2009). Toplumsal cinsiyet bağlamında erkeklik olgusu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya