Boş Zaman ve Rekreasyon Konulu Tezler Üzerine Bibliyometrik Bir Çalışma

Bu çalışma boş zaman ve rekreasyon alanında Türkiye’de hazırlanan lisansüstü tezleri bibliyometrik özellikler çerçevesinde değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında 1987-2019 yılları arasında Türkiye’de yayımlanan lisansüstü tezler incelenmiştir. Verilere Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (YÖKTEZ) veri tabanından 24-25.10.2019 tarihlerinde ulaşılmıştır. Tezler “rekreasyon, boş zaman ve serbest zaman” anahtar kelimeleriyle taranmış ve çalışmaya ulaşılabilen 536 lisansüstü tez dahil edilmiştir. Araştırmaya dahil edilen tezler, “yayımlandığı yıl, tezin türü, anahtar kelimeler, anabilim dalı, uygulanan araştırma yöntemi, veri analiz tekniği, alt boyutlar ve ilişkilendirilen kavramlar” parametreleri çerçevesinde değerlendirilmiştir. Çalışmaya konu olan verilerin analizinde yüzde ve sıklık dağılımları incelenmiş; bibliyometrik analizlerden yararlanılmıştır. Analiz sonucunda beden eğitimi ve spor bilimleri, rekreasyon, peyzaj mimarlığı ve turizm anabilim dallarında gerçekleştirilen rekreasyon ve boş zamana ilişkin lisansüstü tezlerin sayısının diğer anabilim dallarına göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Lisansüstü tezlerin rekreasyon faaliyetleri ve rekreasyonel etkinlikler alt boyutunda yoğunlaştıkları gözlemlenmiştir. Ayrıca, rekreasyon ve boş zaman kavramlarının sıklıkla turizm, spor ve peyzaj kavramlarıyla ilişkilendirilerek incelendiği sonucuna ulaşılmıştır.

A Bibliometric Study on Theses on Leisure and Recreation

This study was carried out in order to evaluate the framework of the bibliometric characteristics of graduate theses in the field of leisure and recreation prepared in Turkey. Within the context of the research, graduate theses published in Turkey between 1987-2019 were examined. The data were obtained from the National Thesis Center (YÖKTEZ) database of the Higher Education Council on 24-25.10.2019. Theses were scanned with the keywords “recreation”, “leisure”, “leisure time” and 536 graduate theses were included in the study. Theses included in the research were evaluated within the framework of parameters of “the year of publication, type of thesis, keywords, department, applied research method, data analysis technique, sub-dimensions and related concepts”. Distributions of percentage and frequency were analyzed in the analysis of the subject data; bibliometric analyses were used. As a result of the analysis, it is determined that the number of graduate theses related to recreation and leisure in physical education and sports sciences, recreation, landscape architecture and tourism departments are higher than other departments. It is observed that graduate theses are concentrated in recreation activities and recreational activities sub-dimension. In addition, it is concluded that recreation and leisure concepts are frequently examined as associated with the concepts of tourism, sports and landscape.

PDF

___

Al, U. ve Coştur, R. (2007). Türk Psikoloji Dergisi'nin Bibliyometrik Profili, Türk Kütüphaneciliği, 21(2): 142-163.
Ayar, H. ve Koç, M. C. (2018). 1980-2018 Yılları Arası Türkiye’de Rekreasyon Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi, Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1): 96-107.
Aydın, B. ve Aksöz, O. E. (2019). Destinasyon Alanında Yayınlanmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(1): 615-636.
Bao, J. (2002). Tourism Geography as The Subject of Doctoral Dissertations in China, 1989-2000, Tourism Geographies, 4(2): 148-152.
Baytok, A., Poyraz, M. ve Pelit, E. (2019). Turizm İşletmeciliği Alanında Yapılan Yüksek Lisans Tezlerinin Değerlendirilmesi: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1): 287-305.
Bozkurt Çetinkaya, Ö. ve Çetin, A. (2016). Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi, ÇOMÜ Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 11(2): 229-263.
Bull, C., Hoose, J. and Wheet, M. (2003). Introduction to Leisure Studies, Essex: Prentice Hall.
Buzlu, Ö M. (2015). Rekreasyon Araştırmaları ve Rekreasyon Bölümleri için Araştırma ve Müfredat Kapsamı Önerisi: Bilimetrik Bir Çalışma, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
Cevizkaya, G., İlsay, S. ve Avcıkurt, C. (2014). Turizm Alan Yazınında Engelliler ile İlgili Çalışmaların Bibliyometrik Profili (2000-2013), Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2: 101- 108.
Cheng, M., Edwards, D., Darcy, S. and Redfern, K. (2018). A Tri-Method Approach to A Review of Adventure Tourism Literature: Bibliometric Analysis, Content Analysis, and A Quantitative Systematic Literature Review, Journal of Hospitality & Tourism Research, 42(6): 997-1020.
Crossan, M. M. and Apaydin, M. (2010). A Multi-Dimensional Framework of Organizational Innovation: A Systematic Review of The Literature, Journal of Management Studies, 47(6): 1154- 1191.
Currell, S. (2010). The March of Spare Time: The Problem and Promise of Leisure in The Great Depression, Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Çetinkaya, G. (2011). Türkiye’de Rekreasyon Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi (1985 – 2010 Dönemi), E-Journal of New World Sciences Academy, 6(1): 13-24.
Çiçek, D. ve Kozak, N. (2012). Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi’nde Yayımlanan Hakem Denetimli Makalelerin Bibliyometrik Profili, Türk Kütüphaneciliği, 26(4): 734-756.
Demirbulat, Ö. G. ve Dinç, N. T. (2017). Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2): 20-30.
Dutt, B., Garg, K. J. and Bali, A. (2003). Scientometrics of The International Journal: Scientometrics, Scientometrics, 56(1): 81-93.
Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Yaklaşım, Yöntem ve Teknikler, Ankara: Anı Yayıncılık.
Evren, S. and Kozak, N. (2014). Bibliometric Analysis of Tourism and Hospitality Related Articles Published in Turkey, Anatolia – An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 25(1): 61-80.
Fairthorne, R. (1969). Empirical Hyperbolic Distributions (Bradford-Zipf-Mandelbrot) for Bibliometric Description and Prediction, Journal of Documentation, 25(4): 319-343.
Godbey, G. C., Caldwell, L. L., Floyd, M. and Payne, L. L. (2005). Contributions of Leisure Studies and Recreation and Park Management Research to The Active Living Agenda, American Journal of Preventive Medicine, 28(2): 150-158.
Goodall, M. R., Barry, J. and Westing, M. B. (1972). Public Administration Review: 1940 through 1969, Public Administration Review, 32(1): 52-57.
Hall, C. M. (1991). Tourism as the Subject of Post-Graduate Dissertations in Australia. Annals of Tourism Research, 18(3): 520-523.
Hall, C. M. (2011). Publishor Perish? Bibliometric Analysis. Journal Ranking and The Assesment of Research Quality in Tourism, Tourism Management, 32(1): 16-27.
Jafari, J. and Aaser, D. (1988). Tourism as the Subject of Doctoral Dissertations, Annals of Tourism Research, 15(3): 407-429.
Jamal, T., Smith, B. and Watson, E. (2008). Ranking, Rating and Scoring of Tourism Journals: Interdisciplinary Challenges and Innovations, Tourism Management, 29(1): 66-78.
Jogaratnam, G., Chon, K., McCleary, K., Mena, M. and Yoo, J. (2005). An Analysis of Institutional Contributors to Three Major Academic Tourism Journals: 1992–2001, Tourism Management, 26(5): 641-648.
Kalkınma Bakanlığı. (2015a). VI. Beş Yıllık Kalkınma Planı. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/4/plan6.pdf. Erişim Tarihi: 30.12.2019.
Kalkınma Bakanlığı. (2015b). VII. Beş Yıllık Kalkınma Planı. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/3/plan7.pdf. Erişim Tarihi: 30.12.2019.
Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi-Kavramlar, İlkeler, Teknikler, Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kızanlıklı, M. M. (2014). Türkiye’deki Yükseköğretim Kurumlarında Rekreasyon Eğitiminin Yapısı, International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 1): 46-60.
Kim, Y., Savage, K. S., Howey, R. M. and Van Hoof, H. B. (2009). Academic Foundations for Hospitality and Tourism Research: A Reexamination of Citations, Tourism Management, 30(5): 752-758.
Koç, E. and Boz, H. (2014). Triangulation in Tourism Research: A Bibliometric Study of Top Three Tourism Journals, Tourism Management Perspectives, 12: 9-14.
Kozak, M. (2015). Bilimsel Araştırma: Tasarım, Yazım ve Yayım Teknikleri, (2. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
Kozak, N. (1994). Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi'nde Yayımlanan Yazılar Üzerine Bir İnceleme, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 5 (Aralık): 22-33.
Köseoğlu, M. A., Rahimi, R., Okumuş, F. and Liu, J. (2016). Bibliometric Studies in Tourism, Annals of Tourism Research, 61: 180-198.
Lapa, Y. T., Köse, E. ve Günbayı, İ. (2018). Türkiye’de Yapılan Rekreasyon Araştırmaları: Sistematik Bir Derleme, Spor Bilimleri Dergisi, 29(2): 87-102.
Mckercher, B., Law, R. and Lam, T. (2006). Rating Tourism and Hospitality Journals, Tourism Management, 27(6): 1235-1252.
Metin, C. T. (2013). Boş Zaman Literatürünün Dünyadaki Gelişimi: Leisure Science Dergisinde Yayımlanan Makaleler Üzerine Bir İnceleme, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
Meyer-Arendt, K. J. (2000). Commentary: Tourism Geography as The Subject of North American Doctoral Dissertations and Master’s Theses, 1951– 98, Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment, 2: 140-156.
Meyer-Arendt, K. J. and Justice, C. (2002). Tourism as The Subject of North American Doctoral Dissertations, 1987– 2000, Annals of Tourism Research, 29: 1171-1174.
Miller, A. C. ve Serzan, S. L. (1984). Criteria for Identifying A Refereed Journal, The Journal of Higher Education, 55(6): 673-699.
Nunkoo, R., Smith, S. L. and Ramkissoon, H. (2013). Residents’ Attitudes to Tourism: A Longitudinal Study of 140 Articles From 1984 to 2010, Journal of Sustainable Tourism, 21(1): 5-25.
Okubo, Y. (1997). Bibliometric Indicators and Analysis of Research Systems: Methods and Examples, OECD Science, Technology and Industry Working Papers, Paris: OECD Publishing.
Okumuş, B., Köseoğlu, M. A. and Ma, F. (2018). Food and Gastronomy Research in Tourism and Hospitality: A Bibliometric Analysis, International Journal of Hospitality Management, 73: 64-74.
Özdamar, K., Odabaşı, Y., Hoşcan, Y., Bir, A. A., İftar, G. ve Uzuner, Y. (1999). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, (Ed. A. A. Bir), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Özel, Ç. H. ve Kozak, N. (2012). Turizm Pazarlaması Alanının Bibliyometrik Profili (2000-2010) ve Bir Atıf Analizi Çalışması, Türk Kütüphaneciliği, 26(4): 715-733.
Özel, Ç. H., Yersüren, S. ve Çiftçi, F. (2018). Postmodern Klanlarda Yer Alan Turistlerin Güdüleri: Otostoprail Türkiye Örneği, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2): 207-234.
Palmer, A. L., Sese, A. and Montaño, J. J. (2005). Tourism and Statistics: Bibliometric Study 1998– 2002, Annals of Tourism Research, 32(1): 167-178.
Pritchard, A. (1969). Statistical Bibliography or Bibliometrics?, Journal of Documentation, 25: 348- 349.
Raisig, L. M. (1962). Statistical Bibliography in the Health Sciences, Bulletin of the Medical Library Association, 50(3): 450-461.
Rogerson, C. M. and Rogerson, J. M. (2011). Tourism Research Within The Southern African Development Community: Production and Consumption in Academic Journals, 2000–2010. Tourism Review International, 15(1-2): 213-224.
Rojek, C., Shaw, S. M. and Veal, A. J. (2006). Introduction: Process and Content. A handbook of Leisure Studies (1-21 içinde), London: Palgrave Macmillan.
Roy, B. S. and Basak, M. (2013). Journal of Documentation: A bibliometric Study, Library Philosophy and Practice, 1: 1-10.
Sağcan, M. (1986). Rekreasyon ve Turizm, İzmir: Cumhuriyet Kitabevi.
Sanchez, A. D., Del Rio, M. D. L. C. and Garcia, J. A. (2017). Bibliometric Analysis of Publications on Wine Tourism in The Databases Scopus and WoS, European Research on Management and Business Economics, 23(1): 8-15.
Schrader, A. M. (1981). Teaching Bibliometrics, Library Trends, 30(6): 151-172.
Sengupta, I. N. (1992). Bibliometrics, Informetrics, Scientometrics and Librametrics: An Overview, LİBRİ, 42(2): 75-98.
Sevinç, B. (2001). Türkiye’de Lisansüstü Eğitim Uygulamaları, Sorunlar ve Öneriler, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1-2): 125-137.
Seymen, O., Maltepe, S., Çonoğlu, S., Yılmaz, Ö. G., Şahin, B., Tetik, N., Köroğlu, Ö. ve Akyol, G. (2009). Türkiye’de Yayımlanan Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergilerinin Profili: Marmara ve Ege Bölgesi Örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(22): 281-301.
Shivers, J. S. and DeLisle, L. J. (1997). The Story of Leisure: Context, Concepts and Current Controversy, Illinois: Human Kinetics Publishers.
Sökmen, C. ve Özkanlı, O. (2018). Gastronomi Turizmi Alanyazının Gelişimi: Journal of Tourism and Gastronomy Studies Dergisinde Yayımlanan Makaleler Üzerine Bir İnceleme, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2): 99-127.
Sünnetçioğlu, A., Yalçınkaya, P., Olcay, M. ve Mercan, Ş. O. (2017). Turizm Alanında Yazılmış Olan Gastronomiye İlişkin Tezlerin Bibliyometrik Profili, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2): 345-354.
Şahin, S. ve Acun, A. (2015). Turist Rehberliği Alanının Bibliyometrik Profili (Ulusal Turizm Kongreleri Bildirileri), Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(34): 213-234.
Şakar, G. D. ve Cerit, A. G. (2013). Uluslararası Alan İndekslerinde Türkiye Pazarlama Yazını: Bibliyometrik Analizler ve Nitel Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4): 37-62.
Tayfun, A., Küçükergin, F. N., Aysen, E., Eren, A. ve Özekici, Y. K. (2016). Turizm Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1(1): 50-69.
Tranfield, D., Denyer, D. and Smart, P. (2003). Towards a Methodology for Developing EvidenceInformed Management Knowledge By Means Of Systematic Review, British Journal of Management, 14(3): 207-222.
Türe, H. ve Ersoy, F. A. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Hoşgörü Eğitimine Bakışı ve Hoşgörü Eğitimine İlişkin Uygulamaları, Anadolu Journal of Educational Sciences International, 5(1): 57-87.
Tütüncü, Ö. (2008). Rekreasyon Yönetimine Yönelik Üniversite Düzeyinde Bir Müfredat Önerisi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1): 93-103.
Williams, D. J. (2006). Forensic Leisure Science: A New Frontier for Leisure Scholars, Leisure Sciences, 28(1): 91-95.
Yeşilyurt, H. ve Yeşilyurt, C. (2013). Boş Zaman ve Rekreasyona Yönelik Dergilerde Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Analizi, II. Rekreasyon Araştırma Kongresi Bildiri Kitabı (31 Ekim-03 Kasım 2013, Aydın), 671-675.
Yetiş, A. Ş. ve Çokal, Z. (2018). Kış Turizmi Alanında Yayımlanan Makalelerin Bibliyometrik Profili, Journal of Recreation and Tourism Research, 5(1): 38-52.
Zencir, E. ve Kozak, N. (2012). Sosyal Bilimler Enstitü Dergilerinde Yayımlanan Turizm Makalelerinin Bibliyometrik Profili (2000-2010), VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi Bildiri Kitabı (12-15 Nisan 2012, Antalya), 673-685.
Zorba, E. (2008). Türkiye’de Rekreasyona Bakış Açısı ve Gelişimi, Gazi Haber Dergisi, 52-55.