Bosna’daki Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesinde Bulunan Osmanlı Türkçesi İle Yazılmış Tıp Eserleri Üzerine Değerlendirme

Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da bulunan ve sancak beyi Gazi Hüsrev Bey tarafından 1537 yılında yaptırılan, Balkanlar’daki en eski kütüphane olarak bilinen Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesinde 50000’i aşkın eser bulunmaktadır. Arapça, Türkçe, Farsça ve Boşnakça eserlerin yanında diğer dillerde yazılan eserler de yer almaktadır. Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesindeki kitapların bir kısmı yıllara meydan okumuşsa da özellikle (1992-1995) Bosna Savaşının yıkıcı etkileri olmak üzere çeşitli dönemlerde ciddi hasarlar görmüştür. Buna rağmen kütüphane bünyesinde İslami ilimler, edebiyat, dil, felsefe, tarih, tıp, mantık, matematik, astronomi gibi içeriklere sahip çok sayıda eser vardır. Bu çalışmanın amacı değerli bir hazine olarak Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesinde bulunan Osmanlı Türkçesi ile yazılmış tıp metinlerini tanıtmak ve bu eserlerin muhtevasını ortaya koymaktır. Bu amaçla kütüphanede bulunan yaklaşık 50 adet tıp eserine ulaşılmıştır. Bu eserlerin bazı nüshaları İstanbul başta olmak üzere dünyanın önde gelen kütüphanelerinde bulunmakta, bazıları ise tek nüsha olarak Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesinde yer almaktadır. Bu bildiride, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesinde bulunan ve Osmanlı Türkçesi ile yazılmış tıp eserlerin dökümü yapılacak, künye ve muhtevaları ortaya koyulacaktır. Bu suretle bu metinler farklı disiplinden araştırmacıların dikkatine sunulacaktır. Anahtar Kelimeler: Bosna Hersek, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi, Tıp metinleri, Osmanlı Türkçesi

___

  • Akın, L. (2015). International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/8 Spring 2015, p. 323-340 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8261 ISSN: 1308-2140, Ankara. Dobrača, K. (1992). Orijentalni medicinski rukopisi u Gazi Husrev-begovoj biblioteci u Sarajevu. Sarajevo: Avicena. Mašić, İ. ve Kujundžić, E. (1952). Uvod u İzvore za İstraživanje Historije İslamske Zdravstvene Kulture. Sarajevo: Avicena, Mujezinović, M. ve Traljić, M. (1988). 450 Godina Gazi Husrev, Sarajevo. Okić, M. (1964). “Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi Yazma Eserler Kataloğu”, AÜİFD, C XII, Ankara. Redlmayer, A., (1995). “Maziyi Silmek: Bosna-Hersek'teki Kütüphanelerin ve Arşivlerin Tahribi”, Türk Kütüphaneciliği, C IX, S 3, Ankara. Zaimoviç, N.(2014). Bosnalı Mehmet Tevfik Efendi, Müntehâb min Kitâb-ı Teşrîh, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Yeni Türk Dili Anabilim Dalı, İstanbul. http://www.ghb.ba/fond-rukopisa (Erişim Tarihi: 15.09.2019) www.yazmalar.gov.tr. (Erişim Tarihi: 23.09.2019)