TÜRKİYE’DE COVID-19 SALGINI İLE MÜCADELE SÜRECİNDE BİR YÖNETİŞİM MODELİ OLARAK VEFA SOSYAL DESTEK GRUPLARININ İNCELENMESİ

Küresel bir salgın olan Covid-19, insan sağlığını tehdit etmenin yanı sıra siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel birçok alanda toplumu derinden etkilemektedir. Covid-19 salgınının ortaya çıkardığı olumsuz etkilerin ortadan kaldırılabilmesi, bu salgınla çok boyutlu olarak mücadele edilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu bağlamda öngörülen mücadele yöntemlerinden biri olarak değerlendirilebilecek olan sokağa çıkma kısıtlamaları, özellikle 65 yaş ve üstü ile kronik rahatsızlıkları olan vatandaşların temel ihtiyaçlarının karşılanması sorununu gündeme getirmiştir. Bu soruna karşı bulunan çözüm, uygulama ile şekillenen Vefa Sosyal Destek Gruplarıdır. Bu çalışmada, salgınla mücadele sürecinde insanların günlük temel ihtiyaçlarının karşılanması zorunluluğunun bir pratik sonucu olarak ortaya çıkmış olan Vefa Sosyal Destek Gruplarının bir yönetişim modeli olup olmadığı sorusu üzerinde durulmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Vefa Sosyal Destek Gruplarının bir yönetişim modeli olarak incelenmesi sonucunda bu modelin diğer afetlerde ve acil durumlarda bir şablon uygulama olarak kullanılıp kullanılamayacağını irdelemektir. Çeşitli afetler ve acil durumlarla karşı karşıya olan Türkiye’de, bu olağanüstü kriz dönemleri ile mücadelede başarılı olunması bakımından Vefa Sosyal Destek Grupları gibi bir modelin incelenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle çalışmada öncelikle yönetişim kavramının kurumsal ve kuramsal tanımları ele alınmış, yönetişimin çok aktörlü yapısı; esnek, katılımcı, şeffaf ve hesap verebilir işleyişi; yönetişimin uygulanması ile ortaya çıkan kamu hizmetlerinin sunumundaki anlayış değişikliği, vatandaş memnuniyeti, hizmetlerin etkin ve verimli bir şekilde yerine getirilmesi sonuçları anlatılmaya çalışılmıştır. Ardından Vefa Sosyal Destek Gruplarının bir yönetişim modeli olup olmadığı yönetişimin öngördüğü yapı, işleyiş ve sonuçlar üzerinden değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda Vefa Sosyal Destek Gruplarının çok aktörlü yapıları, ihtiyaçlara göre şekillenen esnek işleyişleri ve kamu hizmetinin sunumunda sağladıkları kamu ve diğer paydaşların ortak iş yapma, etkinlik ve verimlilik, vatandaş memnuniyeti gibi sonuçlar bakımından bir yönetişim modeli olduğu ve bu modelin afet ve acil durumlarda bir şablon uygulama olarak değerlendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışma, ulusal ve uluslararası birçok kuruluş ile yerli ve yabancı birçok teorisyen tarafından ele alınan yönetişim konusunu, Türk kamu yönetiminde güncel bir uygulama olan Vefa Sosyal Destek Grupları üzerinden incelenmesi bakımından önemlidir. Gerçekten de yönetişim hakkında kamu yönetimi yazınında pek çok kuramsal tanımlama, açıklama ve analiz yapılmasına karşılık bu kavramın uygulamasına ilişkin yapılan çalışmaların sayıca az, içerik olarak da yetersiz olduğunu söylemek mümkündür. Bu bakımdan yönetişimi, Vefa Sosyal Destek Grupları örneği üzerinden somutlaştıran bu çalışmanın konuya ilişkin yapılacak sonraki çalışmalara da kaynaklık edeceği değerlendirilmektedir.

INVESTIGATION OF THE VEFA SOCIAL SUPPORT GROUPS AS A GOVERNANCE MODEL IN COMBATING THE COVID-19 PANDEMIC IN TURKEY

Covid-19, a global pandemic, affects society deeply in many political, economic, social, and cultural areas as well as threatening human health. Eliminating the negative effects of the Covid-19 pandemic necessitates a multidimensional struggle against this pandemic. In this context, the curfew restrictions, which can be considered as one of the foreseen methods of struggle, brought up the problem of meeting the basic needs of citizens aged 65 and over and citizens with chronic diseases. The solution to this problem is the Vefa Social Support Groups shaped by the practice. The research focuses on the question if Vefa Social Support Groups, which emerged as a practical solution for the necessity of meeting the daily people’s needs during the fight against the pandemic, is a governance model or not. The aim of this study is to examine whether Vefa Social Support Groups can be used as a template application for other disasters and emergencies as a result of examining Vefa Social Support Groups as a governance model. In Turkey, which is faced with various disasters and emergencies, it is considered important to examine a model such as Vefa Social Support Groups in order to be successful in combating these extraordinary crisis periods. For this reason, in this study, first of all, the institutional and theoretical definitions of the governance have been discussed. And it has been dwelled on the multi-actor structure of governance and its results such as; flexible, participatory, transparent and accountable functioning, the change in understanding in the provision of public services, citizen satisfaction, and the effective and efficient fulfillment of services that emerged with the implementation of governance. Then, whether Vefa Social Support Groups are a governance model or not has been evaluated over the structure, operation and results that governance envisages. As a result of the study, it has been concluded that, Vefa Social Support Groups can be considered as a governance model and could be evaluated as a template application for the other disaster and emergency situations in terms of their multi-actor structures, flexible functioning shaped according to needs and the results such as joint work of the public and other stakeholders, efficiency with productivity and finally citizen satisfaction. This study is important in terms of examining Vefa Social Support Groups, which is a current practice in Turkish public administration the issue of governance, handled by many national and international organizations and many local and foreign theorists. Indeed, although many theoretical definitions, explanations and analyzes are made in the public administration literature about governance, the studies on the application of this concept are few in number and insufficient in content. In this respect, it is considered that this study, which embodies the governance through the example of Vefa Social Support Groups, will also be a source for future studies on the subject.

___

  • Ali, M. (2015). Governance and Good Governance: A Conceptual Perspective. The Dialogue Journal, 10(1), 65-77.
  • Alyanak, Ç. M. ve Tokgöz, M. (2020). Hayırseverlerin desteğiyle hazırlanan ‘Vefa’ kolileri yola çıktı. Erişim tarihi: 25 Mart 2021, www.aa.com.tr/tr/koronavirus/ hayirseverlerin-destegiyle-hazirlanan-vefa-kolileri-yola-cikti/1784926.
  • Bariletti, A. and Zoli, M. (2006). On Concepts of Governance: A Survey and Interpretation. Economia, Societa’e Istituzioni, 18(2), 313-344.
  • Bozkurt, Ö., Sezen S., Ergun T. (2008). Kamu Yönetimi Sözlüğü, Ankara: TODAİE. Bulur, S. (2021). Vefa Sosyal Destek Grupları salgın süresince 20 milyonun üzerinde kişiye ulaştı. Erişim tarihi: 21 Mart 2021, www.aa.com.tr/tr/turkiye/vefa-sosyaldestek- gruplari-salgin-suresince-20-milyonun-uzerinde-kisiye-ulasti/2172204.
  • Czaputowicz, J. (2007). The Influence of Globalisation upon Public Governance. Public Administration, 1/2(13/14), 26-33.
  • Çorum Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü. (2020). AFAD Gönüllülerimizden Vefa Desteği. Erişim tarihi: 25 Mart 2021, https://corum.afad.gov.tr/afadgonulluttlerimizden- vefa-destegi. Demirel, R. (2020). Şimdi Vefa Zamanı- Çankaya Sosyal Destek Grubu. İdarecinin Sesi Dergisi, (195), 21-27.
  • DPT, (2007). Kamuda İyi Yönetişim Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: DPT Yayını.
  • Ekizler, T. (2021). Vefa Sosyal Destek Grupları ‘tam kapanmada’ da vatandaşların en büyük desteçisi olacak. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021, www.aa.com.tr/tr/ turkiye/vefa-sosyal-destek-gruplari-tam-kapanmada-da-vatandaslarin-en-buyukdestekcisi- olacak/2226422.
  • Erdoğan, M. N. (2021). Vefa Sosyal Destek Grupları Vatandaştan geçer not aldı.
  • Erişim tarihi: 17 Nisan 2021, www.aa.com. tr/tr/turkiye/vefa-sosyal-destekgruplari- vatandastan-gecer-not-aldi-/2096091.
  • Eryılmaz, B. (2000). Bürokrasi ve Siyaset. İstanbul: Alfa Yayınları.
  • European Commission. (2001). European Governance- A White Paper. Erişim tarihi: 20 Mart 2021, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/ PDF/?uri=CELEX:52001DC0428&from=EN.
  • Güler, B. A. (2003). Yönetişim: Tüm İktidar Sermayeye. Praksis, 9, 93-106. IMF. (1996). Press Release: Communiqué of the Intehrim Committee of the Board of Governors of the International Monetary Fund. Erişim tarihi: 20 Mart 2021, www.imf.org/en/News/Articles/2015/09/14/01/49/pr9649#partner.
  • Işık, M. ve Çetenak, Ö. Ö. (2018). G-7 ve G-20 Ülkelerinde İyi Yönetişim Nasıl Olmalı? Teorik Bir Değerlendirme. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6 (5), 93-110.
  • İçişleri Bakanlığı. (2020). 65 Yaş ve Üstü İle Kronik Rahatsızlığı Olanlara Sokağa Çıkma Yasağı Genelgesi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021, www.icisleri.gov.tr/65-yasve- ustu-ile-kronik-rahatsizligi-olanlara-sokaga-cikma-yasagi-genelgesi.
  • İçişleri Bakanlığı. (2021). Bakanımız Sn. Soylu Açıkladı “Vefa Sosyal Destek Grupları 21 Milyonu Aşkın Hizmet Ulaştırdı”. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021, https:// www.icisleri.gov.tr/bakanimiz-sn-soylu-acikladi-vefa-sosyal-destek-gruplari-21- milyonu-askin-hizmet-ulastirdi.
  • Jessop, B. (2002). The Rise of Governance and the Risks of Failure: The Case of Economic Development. International Social Science Journal, 50 (155), 29-45.DPT, (2007). Kamuda İyi Yönetişim Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: DPT Yayını.
  • Ekizler, T. (2021). Vefa Sosyal Destek Grupları ‘tam kapanmada’ da vatandaşların en büyük destekçisi olacak. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021, www.aa.com.tr/tr/ turkiye/vefa-sosyal-destek-gruplari-tam-kapanmada-da-vatandaslarin-en-buyukdestekcisi- olacak/2226422.
  • Erdoğan, M. N. (2021). Vefa Sosyal Destek Grupları Vatandaştan geçer not aldı. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021, www.aa.com.tr/tr/turkiye/vefa-sosyal-destekgruplari- vatandastan-gecer-not-aldi-/2096091.
  • Eryılmaz, B. (2000). Bürokrasi ve Siyaset. İstanbul: Alfa Yayınları. European Commission. (2001). European Governance- A White Paper. Erişim tarihi: 20 Mart 2021, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/ PDF/?uri=CELEX:52001DC0428&from=EN.
  • Güler, B. A. (2003). Yönetişim: Tüm İktidar Sermayeye. Praksis, 9, 93-106. IMF. (1996). Press Release: Communiqué of the Intehrim Committee of the Board of Governors of the International Monetary Fund. Erişim tarihi: 20 Mart 2021, www.imf.org/en/News/Articles/2015/09/14/01/49/pr9649#partner.
  • Işık, M. ve Çetenak, Ö. Ö. (2018). G-7 ve G-20 Ülkelerinde İyi Yönetişim Nasıl Olmalı? Teorik Bir Değerlendirme. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6 (5), 93-110.
  • İçişleri Bakanlığı. (2020). 65 Yaş ve Üstü İle Kronik Rahatsızlığı Olanlara Sokağa Çıkma Yasağı Genelgesi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021, www.icisleri.gov.tr/65-yasve- ustu-ile-kronik-rahatsizligi-olanlara-sokaga-cikma-yasagi-genelgesi.
  • İçişleri Bakanlığı. (2021). Bakanımız Sn. Soylu Açıkladı “Vefa Sosyal Destek Grupları 21 Milyonu Aşkın Hizmet Ulaştırdı”. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021, https:// www.icisleri.gov.tr/bakanimiz-sn-soylu-acikladi-vefa-sosyal-destek-gruplari-21- milyonu-askin-hizmet-ulastirdi.
  • Jessop, B. (2002). The Rise of Governance and the Risks of Failure: The Case of Economic Development. International Social Science Journal, 50 (155), 29-45.
  • Kalfa, C., Ataay, F. (2008). Yönetişim: Devlet-Toplum İlişkilerinde Yeni Bir Aşama, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 229-240.
  • Karaçor, S. ve Oltulu, A. (2011). Demokrasi ve Yönetişim Boyutu İle Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(22), 403-418.
  • Keleş R. (2010). Yönetişim Kavramına Eleştirisel Bir Yaklaşım. M.A. Çukurçayır, H.T. Eroğlu, H. E. Uğuz. (Ed.), Yönetişim Kuram, Boyutlar ve Uygulama, (ss. 57-71). Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
  • Kızılay. (2020a). İhtiyaç Sahiplerine Destek İçin Genç Kızılay Sahada. Erişim tarihi: 25 Mart 2020, https://www.kizilay.org.tr/Haber/KurumsalHaberDetay/5057. Kızılay. (2020b). Ne Verirsen Elinle… Türkiye’den İyilik Manzaraları. Dergi 1868, (7), 80-83.
  • Kickert, W. J. M. (1997). Public Governance in the Netherlands: An Alternative to Anglo-American “Managerialism.” Public Administration, 75(4), 731–752.
  • Kooiman, J.,(1993). Governance and Governability: Using Complexity, Dynamics and Diversity. J. Kooiman (Ed.), Modern Governance: New Goverment-Society Interactions, (pp.35-48), London: SAGE Publications.
  • Leftwich, A. (1993). Governance, Democracyand Development in the Third World. Third World Quarterly, 14(3), 605-624.
  • Loeffler, E. (2009). Public Governance in a Network Society. Tony Bovaird ve Elke Löffler (Ed.), Public Management and Governance (pp.215-232), Oxon: Routledge. Maliye Bakanlığı, (2003). İyi Yönetişimin Temel Unsurları, Ankara.
  • Merriam-Webster. (2021). Governance. Erişim tarihi: 12 Mart 2021, www. merriam-webster.com/dictionary/governance.
  • OECD. (2021). Corparate Governance. Erişim tarihi: 20 Mart 2021, https://www. oecd.org/corporate/.
  • Okçu, M. (2005). Avrupa Yönetsel Alanına Doğru Türk Kamu Yönetimi: Çok Düzlemli Yönetişim. A. Balcı, A. Nohutçu. (Ed.), Bilgi Çağında Türk Kamu Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması–1, (ss. 258-298), İstanbul: Beta Basım Yayım.
  • Özer, M. A. (2006). Yönetişim Üzerine Notlar. Sayıştay Dergisi, 17(63), 59-89.
  • Sobacı, M. Z. (2007). Yönetişim Kavramı ve Türkiye’de Uygulanabilirliği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 5 (1), 219-235.
  • Sözen, S. ve Algan, B. (2009). İyi Yönetişim, Ankara: İçişleri Bakanlığı Yayını. TDK. (2021). Yönetişim. Erişim tarihi: 12 Mart 2021, www.sozluk.gov.tr.
  • Tekeli, İ. (1999). Modernite Aşılırken Siyaset, Ankara: İmge Kitabevi.
  • TMF. (2020). Bin Motosikletli Gönüllü. Erişim tarihi: 25 Mart 2021, https://www. tmf.org.tr/Duyurular/Bin-Motosikletli-Gonullu/.
  • Toksöz, F. (2008). İyi Yönetişim El Kitabı. İstanbul: TESEV Yayınları.
  • UNDP, (1997). Reconceptualising Governance - Discussion Paper 2. New York: Department of Public Affairs, UNDP
  • Üstüner, Y. (2003). Siyasa Oluşturma Sürecinde Ağ Yönetişim Kuramı. Amme İdaresi Dergisi, 36(3), 49-65.
  • WB. (1992). Governance and Development, Erişim tarihi: 20 Mart 2021, http:// documents1.worldbank.org/curated/en/604951468739447676/pdf/multi-page. pdf.
  • WB. (1994). Governance: The World Bank’s Experience, Erişim tarihi: 20 Mart 2021, http://documents1.worldbank.org/curated/en/711471468765285964/ pdf/multi0page.pdf.
  • Yavaş, H. (2005). Doğal Afetler Yönüyle Türkiye’de Belediyelerde Kriz Yönetimi. Ankara: Orion Yayınevi.
  • Yeşilay. (2020). Pandemi Günlerinde Dayanışmanın Çarpan Etkisi: Vefa Sosyal Destek Grubu. Yeşilay Dergisi, (1038), 16-19.
  • Yüksel, M. (2000). Yönetişim (Governance) Kavramı Üzerine. Ankara Barosu Dergisi, 58(3), 145-159.
Türk İdare Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-3216
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1928
  • Yayıncı: İçişleri Bakanlığı