KAMUDA BİREYSEL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ VE MOTİVASYONUN KURAMSAL VE KAVRAMSAL TEMELLERİ İLE SAĞLIK BAKANLIĞI ÇALIŞANLARININ ALGISINA DAİR ARAŞTIRMA

Kamu kurumlarının stratejik planlarında belirlenen amaçlarına ulaşabilmesi, gerekli motivasyon ve performansa sahip kamu çalışanları ile mümkündür. Motivasyon bireysel performansı etkileyen bir unsurdur. Çalışmada, motivasyon kuramları ile motivasyon-performans ilişkisinin, performans yönetiminin kavramsal ve kuramsal olarak açıklanması, kamu çalışanlarının motivasyonunun nasıl artırılabileceği, performanslarının kamu kurumlarının amaçlarını gerçekleştirmelerine nasıl uygun hale getirilebileceği, bunun için kuramsal yaklaşımlardan nasıl yararlanılabileceğinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bireysel performanslarının değerlendirilmesine yönelik sistem kurulması hakkında kamu çalışanlarının algılarının anlaşılması önem taşıdığından Sağlık Bakanlığı çalışanları arasında anket yöntemi ile yapılan araştırmanın sonuçları değerlendirilmiştir. Amaç Belirleme Kuramına göre, amaç belirleme ile çalışanların görev performansı arasında temel bir bağlantı vardır. Amaca ulaşma için çalışma isteği en önemli motivasyon kaynağıdır. Eşitlik Kuramı ise motivasyonun sağlanması için çalışanın yoğun çalışma, yetenek düzeyi gibi girdileri ile maaşı, imkanları gibi çıktıları arasında adil bir denge olması gerektiğini savunmaktadır. Anket araştırması bulgularının Amaç Belirleme Kuramı ve Adalet Kuramı varsayımlarını destekler mahiyette olduğu söylenebilir. Anket araştırmasına göre Sağlık Bakanlığı çalışanlarının bireysel performans değerlendirme sistemi kurulmasına dair algılarının genel olarak olumlu olduğu söylenebilir. Yine ankete katılan kamu çalışanlarının bireysel performans değerlendirmesine ilişkin olumlu algılarının olumsuz algılarından daha güçlü olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

THEORETICAL AND CONCEPTUAL BASIS OF PERFORMANCE APPRAISAL AND MOTIVATION IN GOVERNMENT AND A SURVEY RELATING TO MINISTRY OF HEALTH PUBLIC OFFICERS’ PERCEPTION

It’s possible to reach objectives of governmental organisations which was specified in strategic plans only with public officers having needed motivation and performance. Motivation is is a very crucial element effecting performance. It was aimed in this article to explain performance management theoretically and conceptually and relation between motivation and performance and how to increase performance of public officers, how to align public officers’s performances with application of strategic aims and how to be benefited from theoretical approaches. A survey carried out with questionnaire method and survey results relating to Ministry of Health public officers’s perceptions about performance appraisal and management system formation was explained because of that it’s crucial to hold a view for public officers’ perceptions about performance appraisal and management system formation. According to Goal Setting Theory, goal setting is essentially linked to task performance. The willingness to work towards attainment of goal is main source of job motivation. Equity Theory calls for a fair balance between an employee’s inputs like hard work, skill level and employee’s outputs like salary, benefits for sustaining motivation. It can be said that Survey results are supporting Goal Setting Theory and Equity Theory assumptions. Depending on survey results it’s possible to say that Ministry of Health public officers’ perceptions about performance appraisal and management system formation is relatively positive. Besides that, it was concluded that participants to the questionnaire survey have more positive perception comparing to negative perception.

PDF

___

Adair, J. (2013), Etkili Motivasyon, (Çev: Salih Uyan), İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
Alpsoy, A. (2018), Akademisyenlerin İş Tatmininin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi ile Öz Yeterliliğin Aracı Rolü Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Akyol, E. M. (2011), Yetkinliğe Dayalı Performans Yönetimi, Ankara: Nobel Yayın.
Aslan, Z., G. Çoban, Z. Çokal (2014) “Turizm Öğrencilerinin Staj Deneyiminde Algıladıkları Motivasyonun Herzberg Kuramına Göre Değerlendirilmesi: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Örneği”, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 33, 2014 Sonbahar, 164-188.
Bakan, İ. (2004), Yöneticiler İçin Başarı Stratejileri, İstanbul: Beta Basım.
Barutçugil, İ. (2015), Performans Yönetimi, 3. Baskı, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
Bingöl, D. (2014), İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Beta Basım.
Coşkun, A. (2007), Stratejik Performans Yönetimi ve Performans Karnesi, 2. Baskı, İstanbul: Literatür Yayınları.
Çevik K. ve D. Beste, (2016), “Adams’ın Eşitlik Teorisi Bağlamında Müzik Öğretmenlerinin İş Tatminini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Balıkesir University The Journal of Social Sciences Institute, Volume: 19, Number: 36, December 2016, s:193-235.
Demir, R. (2013), Performansla İlişkili Ücretlendirme ve Kamu Hastanelerinde Uygulanan Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemine Yönelik Hekim Tutumlarına İlişkin Bir Araştırma, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı.
Demirbaş, K (2013), Türk Kamu Yönetiminde Performans Yönetimi ve Performansa Dayalı Ücret Sistemlerinin Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı.
Dura, Y.C. (2006a), “Mülkiyet-Verimlilik İlişkisi: Mülkiyet Hakları Teorisi”. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Cilt:13, Sayı: 2, s: 225-236.
Dura, Y.C. (2006b), “Mülkiyet-Verimlilik İlişkisi: Uygulamalı (Ampirik) Çalışmalar”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 26, Ocak- Haziran 2006.
Erbaş, M. S. (2015), Kamu Kurumları ve Kalkınma Ajanslarında İç Kontrol Sistemi ve Akreditasyon, Konya: Çizgi Yayınevi.
Erbaş, M. S. (2020), “Türkiye’de Sağlık Kurumlarında Performans Uygulamaları”, (Editör: Eren, Veysel; Eroğlu, H. Tuğba), Kamuda Performans Yönetimi, Kavram, Kuram, Uygulama, Nobel Yayınevi: Ankara.
Eren, E. (2015), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 15. Baskı, İstanbul: Beta Basım.
Eren, V. (2020), “Kamuda Performans Ölçüm Modelleri ve Performans Ölçütleri”, (Editör: Eren, Veysel; Eroğlu, H. Tuğba), Kamu a Performans Yönetimi, Kavram, Kuram, Uygulama, Nobel Yayınevi: Ankara.
Ergun, T. (2015), Kamu Yönetimi, Kuram, Siyasa, Uygulama, 2. Baskı, Ankara: TODAİE Yayınları, Yayın No:385.
Eroğlu, H. T. (2020), “Kamuda Performans Yönetiminin Bileşenleri ve Aktörleri”, (Editör: Eren, Veysel; Eroğlu, H. Tuğba), Kamuda Performans Yönetimi, Kavram, Kuram, Uygulama, Nobel Yayınevi: Ankara.
Garih, Ü. (2015), İş Hayatında Motivasyon, İstanbul: Hayat Yayıncılık.
Göksel, A. (2013), Performans Değerleme Sistemi Tasarımı ve Uygulama Araçları Geliştirilmesi Örneği, 2. Baskı, Ankara: Nobel Yayınevi.
Göküş, M. ve Ş. Karayıldırım (2012), “Vatandaşların Belediye Hizmetlerinden Memnuniyeti Karatay Belediyesi Örneği”, Türk İdare Dergisi. Sayı: 474. Haziran Sayısı.
Göze, D. (2008), Kamu Mali Yönetiminde Performansın Yönetilmesi, İç Kontrolün Kurumsal Performansa Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi, Maliye Ana Bilim Dalı.
Kızılboğa, R. (2012), “Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Teorilerinin Değerlendirilmesi”, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2-2012. 91-109.
Koçyiğit, D. (2015), Motivasyon ve Verimlilik Arasındaki İlişki: Bir Vakıf Üniversitesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı.
Kuşat, N.ve N. Dolmacı (2011), “Kamu Tercihi Teorisi Çerçevesinde Seçim Ekonomisi Kavramının Değerlendirilmesi”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, S:129-146.
Kutlu, Ö. (2012), Karşılaştırmalı Kamu Yönetimi, 2.Basım, Konya: Çizgi Yayınevi.
Kutlu, Ö. (2020), “Performans Bilgisinin Kullanım Alanları”, (Editör: Eren, Veysel; Eroğlu, H. Tuğba), Kamuda Performans Yönetimi, Kavram, Kuram, Uygulama, Nobel Yayınevi: Ankara.
Latham, G. P ve E. A. Locke, (1991), “Self-Regulation Through Goal Setting”, Organisational Behavior and Human Decision Processes”, 50, 212-247, https:// www.researchgate.net/publication/232501090_A_Theory_of_Goal_Setting_
Task_Performance/link/57d0e85108ae5f03b489170d/download; (02/02/2021). Luecke, R. (2015), Performans Yönetimi, Çev: Aslı Özer, İstanbul: İş Bankası Yayınları.
Management Study Guide, (2020), https://www.managementstudyguide.com/ goal-setting-theory-motivation.htm; (02/02/2021).
Önen, L; B. Tüzün (2005). Motivasyon, İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Önen, S. M. ve H.G. Kanayran (2015), “Liderlik ve Motivasyon: Kuramsal Bir Değerlendirme”, Birey ve Toplum, 2015, Cilt:5, Sayı:10, s:43-63.
Özgen, H. ve A. Yalçın (2010), İnsan Kaynakları Yönetimi Stratejik Bir Yaklaşım, Adana: Nobel Yayın.
Özkaya, S. (2013), Performans Yönetimi ve Kamu Yönetiminde Performans Yönetimi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Beykent Üniversitesi, İşletme Anabilim Dalı.
Sayıştay Yayınları, (2000), Performans ve Risk Denetim Terimleri, https://www. sayistay.gov.tr/tr/Upload/95906369/files/yayinlar/Performans_Risk_Denetim_ Terimleri.pdf, (02/02/2021).
Şahin, Ş (2015), Kısıtlar Teorisine Göre Sanayi İşletmelerinde Çalışanların Motivasyonu ve İşletme Başarısına Etkisi, İstanbul: Gece Kitaplığı Yayınevi. Şimşek, M. Ş., A. Çelik, T. Akgemci (2014), Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, 8. Baskı, Konya: Eğitim Yayınevi.
Tağ, M. N. ve B. Çetinkaya (2019), “Öznel İyi Oluş Hali, Başkasına Güven ve İş Motivasyonu Arasındaki İlişki: Beklenti Teorisi Çerçevesinde Çok Düzeyli Analiz”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 15, Sayı 3, 2019,Int. Journal of Management Economics and Business, Vol. 15, No. 3, 2019, s:858-888.
Utaş, T., L. Çinko, G. Işıl, (2017), “Hibrit İş Özellikleri Kuramı Çerçevesinde İş Motivasyonu ve Üretim”, Social Sciences Research Journal, Volume 6, Issue 1, 1-21, March.
Uyargil, C. (2017), Performans Yönetimi Sisteminin Geliştirilmesi,4. Baskı, İstanbul: Beta Basım.
Yayman, H. (2008), Türkiye’nin İdari Reform Tarihi, Ankara: Turhan Kitabevi.
Yılmaz, H. (2013), Yüksek Performans Organizasyonu, Liderlik, Kültür ve Tasarım; İstanbul: Beta Basım.
Yılmaz, H. ve A. Karahan (2015), “Yüksek Performanslı İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları, Psikolojik Güçlendirme ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Tekstil Sektöründe Bir Araştırma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 4, Sayfa: 607-637.
Yılmaz, T. (2012), Yüksek Performanslı İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Bireysel ve Örgütsel Performansa Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Savunma Yönetimi Ana Bilim Dalı