TÜRK DÜNYASINDA TIRNAKLA İCRA EDİLEN YAYLI BİR ÇALGI: KILKOPUZ

Telli çalgıların bir alt kolunu teşkil eden yaylı çalgılar, kendi içerisinde icra tekniği bakımından farklı iki alt gruptan oluşmaktadır. Bu gruplardan biri parmak ucu, diğeri ise tırnak yüzeyi kullanılarak icra edilmektedir. Tırnak tekniği ile icra edilen çalgı grubuna tırnak yaylıları ismi verilmektedir. Türk kültürü içerisinde bu çalgı grubundan birçok örnek bulunmaktadır. Bu makalede, Türk Dünyası tırnak yaylılarından olan ve yaygın olarak Kazakistan'da icra edilen kılkopuz çalgısı hakkında tarihsel, sosyal, yapısal ve icrasal bilgiler yer almaktadır

A Stringed Instrument Played Using Fingernail of Turkish World: Kılkopuz

Forming sub-groups of stringed instrument bowed instruments, execution technique in itself consists of two subgroups differ. One of these groups fingertip, while the other is played using the fingernail surface. The nail bowed instruments are called with played the fingernail. In Turkish culture, there are many examples of this musical instrument group. This article is located information historical, social, structural and playing shape of kılkopuz that the Turkish world of nail bowed instruments and in Kazakhstan widely played

PDF

___

AÇA Mehmet, "Kültür - Medeniyet Kahramanları ve Türk Müzik Aletlerinin Ortaya Çıkışı Hakkında Teşekkül Eden Bazı Efsaneler", Milli Folklor Uluslar Arası Halkbilimi Dergisi, Bahar 45, 2000.
CAFEROĞLU Ahmet, "Cihan Edebiyatında Türk Kopuzu", Ülkü Mecmuası, S: 45, 1936.
ÇELİK Özgür, Türk Dünyası'nda Üç Yaylı Çalgı: Kılkobız, Kamança, ve Kabak Kemane, İzmir 2010.
DÖNMEZ FEDAKÂR Pınar, Karakalpak Efsaneleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir 2008.
ERGUN Metin, Kopuz Sarını Kazak Âşık Tarzı Şiir Geleneği Akın ve Cıravlar, T.C. Kültür Bakanlığı, Ankara 2002.
Ensiklopedi Slovari Sıpravoçniki, Moskova 1974.
GAZİMİHAL M. Ragıp, Asya ve Anadolu Kaynaklarında Iklığı, Ses ve Tel Yayınları Organografya Araştırmaları, Doğuş Ltd. Şirketi Matbaası, Ankara 1958.
GAZİMİHAL M. Ragıp, Ülkelerde Kopuz ve Tezeneli Sazlarımız, Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları:15, Ankara 1975.
GÜRDAL İrfan, "Kopuz ve Türk Dünyası Halk Çalgıları", Türkler Ansiklopedisi, C.19, Ankara 2002.
İNAN Abdulkadir, Makaleler, Ankara 1968.
JAKİŞEVA Z. S., Kazaktın Desturli Muzıkalık Asbabtarı, Almatı 2009.
JARKINBEKOV Musabek, "Hayat Jırını (Şiirini) Terennüm Eden Ulu Atamaz", Kazakistan'da Dede Korkut, Yayına Hazırlayan Abdimalik Nisanbayev, Ankara 2000.
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, Kültür Bakanlığı/1371, Kaynak Eserler/54, Ankara 1991.
Kazak Muzıkası, C.1, Kazakistan Cumhuriyeti Milli Eğitim ve İlim bakanlığı, Medeniyet İletişim ve Spor Bakanlığı, Muhtar Avezov Edebiyat ve Sanat Enstitüsü, Almatı 2005.
OKAN Atilla, Türk Halk Çalgıları Terminolojisi, Ege Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2001.
OSPANOV B.E.- ADAMKULOV N.M., Kazak Halkının Muzıkalıh Asbabtarı, Almatı 2010.
OSPANALİYEVA Bibigül, Kazakistanın Jambıl Bölgesi Efsaneleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir 2011.
OSPANALİYEVA Bibigül, "Dombra ve Kopuzun Efsanesi", Musiki Dergisi (internet dergisi), http://www.musikidergisi.net/?p=872
ÖGEL Bahaeddin, Türk Kültür Tarihine Giriş, C.9, Kültür Bakanlığı Yayınları/638, Ankara 1987.
REİCHL Karl, Türk Boylarının Destanları, Çeviren- Metin Ekici, Ankara 2002.
RADLOFW. F, Sibiryadan, C. 2, Çev. Ahmet Temir, İstanbul 1994.
SARIBAYEV Bolat, Kazahskie Muzikalnıe İnstrumentı, Alma-Ata 1978.
VERTKOV V., Atlas Musikalnıh İstrumentov Narodov SSR, Moskova 1963.
YALGIN Rıza, Cenupta Türkmen Çalgıları, Adana 1940
YEĞİN Veyis, "Yaylı Çalgılar İçerisinde Tırnak Kemanenin Serüveni", Motif- Halk Müziğinde Çalgı- lar Uluslar arası Sempozyumu Bildirileri, Kocaeli Aralık 2007,
SÖZLÜ KAYNAKLAR
TURDOGULOV Jolauşı, 1950 Almatı (Kazakistan) doğumlu, Abay Üniversitesinde çalgı yapım hocası.
ABDULLAHOĞLU Abdurrahman Nurlan, 1962 Almatı (Kazakistan) doğumlu, Kurmangazi Orkestrası çalgı yapım ve bakım ustası.
KOSBASAROV Bazarhan, 1948 Almatı (Kazakistan) doğumlu, Kurkmangazi Konservatuvarı'nda kılkopuz hocası.

ISSN: 1301-2045
Başlangıç: 1996
Yayıncı: Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü

Arşiv