ŞIHLAR KÖYÜ (HAÇMAZ-AZERBAYCAN) ŞEYH YUSUF MESCİDİ

Azerbaycan'ın, Haçmaz Rayonu'na bağlı Şıhlar Köyü'nde yer alan Şeyh Yusuf Mescidi mimari özelliklerinin yanı sıra kemer köşeliklerinde, mihrabında ve kubbe eteğinde yer alan tuğla ve alçı süslemeleri ile birlikte tanıtılacaktır. Yapı süslemelerinden daha çok mimari kuruluşu ile dikkat çekmektedir. Tek kubbeli kare planlı bir harim ve bu harimin doğusunda yer alan üç birimli giriş bölümünden ibarettir. Şeyh Yusuf Mescidi, özellikle doğusunda yer alan üç birimli giriş bölümü ile Azerbaycan'da inşa edilen diğer mescitlerden farklı bir plan şemasına sahiptir. Yapı, bu hali ile Anadolu'da bilhassa Konya'da, XIII. yüzyılda inşa edilmiş, tek kubbeli mescitler ile yakın benzerlikler sergilemektedir.

Şeyh Yusuf Mosque in Şıhlar Village (Haçmaz-Azerbaijan)

In this essay Şeyh Yusuf Mosque, that is located in Şıhlar Village administratively linked to Azerbaijan's Haçmaz Rayon, will be introduced. This mosque will be described in whole of its architectural features and within the ornamentations of bricks and plasters on its arc squinch, niche and canopy. The construction is remarkable for stands out with its architectural construction, rather than for its ornamentation. This monument, built as a mono-canopy mosque consists of squareplanned sanctuary and three-parted entrance, standing on the east side of the sanctuary. Şeyh Yusuf Mosque differs from other mosque plans built in Azerbaijan, especially in terms of its three-parted entrance, standing on the eastern side. The construction shows similar characteristics with the mono-canopy mosques, built in Anatolia especially in Konya in the XIIIth century

PDF

___

ALTUN Ara, Ortaçağ Türk Mimarisinin Anahatları İçin Bir Özet, İstanbul 1988.
AMENZADE Rayihe B., "XI-XVII. Yüzyıllarda Azerbaycan'da Abidevi Yapıların Teknik Özellikleri", Türkler, C.8, Ankara 2002, ss.166-173.
ASLANAPA Oktay, Kırım ve Kuzey Azerbaycan'da Türk Eserleri, İstanbul 1979.
__________, Türk Sanatı, İstanbul 1989.
__________, Anadolu'da İlk Türk Mimarisi, Ankara 1991.
__________, Türk Cumhuriyetleri Mimarlık Abideleri, Ankara 1996.
CEZAR Mustafa, Anadolu Öncesi Türklerde Şehir ve Mimarlık, İstanbul 1977.
ÇAĞLITÜTÜNCİGİL Ersel, "Berde Türbesi'nin Sırlı Tuğla ve Çini Mozaik Süslemeleri", Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, VIII/2, Kış / Winter 2008, İzmir 2008, ss.35-63.
DEMİRALP Yekta, Akşehir ve Köylerindeki Türk Anıtları, Ankara 1996.
DİLAVER Sadi, "Anadoludaki Tek Kubbeli Selçuklu Mescitlerinin Mimarlık Tarihi Yönünden Öne- mi", Sanat Tarihi Yıllığı, S.IV, İstanbul 1970-71, ss.17-28.
FATULLAEV Şamil S., Arhitekturnaya Enstiklopediya Baku, Bakı-Ankara, 1998.
__________, "Azerbaycanın Gadim Mescidleri", Azerbaijan-Irs, No.14-15, Bakı 2003, ss.46-55.
GIYASİ Cafer, Nizami Dövrü Me'marlık Abideleri, Bakı 1991.
KONYALI İsmail H., Nasreddin Hoca'nın Şehri, Akşehir Tarihi-Turistik Kılavuz, İstanbul 1945.
__________, Abideleri ve Kitabeleri ile Konya Tarihi, Konya 1964.
KARAAĞAÇ N., Konya'da Tek Kubbeli Selçuklu Mescitleri, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Li- sans Tezi, İzmir 1987.
KATOĞLU Murat, "13. Yüzyıl Konyasında Bir Cami Grubunun Plân Tipi ve Son Cemaat Yeri", Türk Etnografya Dergisi, S.IX, Y.1966, Ankara 1967, ss.81-100.
LLOYD Seton-RİCE D.Storm, Alanya ('Ala'iyya), Ankara 1964.
MEMMEDZADE K.Memed, Azerbaycan'da İnşaat Seneti (IV-XVI. Asırlar), Bakı 1978.
SALAMZADE A., Arhitektura Mavzoley Azerbaydjana XII-XV. Naçala, Baku 1952.
SAYAN Yüksel, "Eski Bakü (İçerişehir)'de İki Mescit", Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, S. 12, Erzurum 2004, ss.83-98.
USEYNOV M.-BRİTANİTSKİY L.-SALAMZADE A., İstoriya Arhitekturı Azerbaycana, Moskva 1963.
UYKUR Ramazan, "Bakü İçeri Şeher'de Selçuklular Döneminden Kalma İki Mescit: Sınıg Gala (Mu- hammed) (1078) ve Aşur (1169) Mescitleri", Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/4, Fall Ankara 2012, ss. 3113-3135.
YAZAR Turgay, "Nahçivan Yusuf Bin Kuseyr Türbesi", Uluslararası Dördüncü Türk Kültürü Kongresi Bildirileri 4-7 Kasım 1997,C.II, Ankara 2000, ss.321-338.
YAZAR Turgay, "Nahçivan'da Türk Mimarisi", Türkler, C.8, Ankara 2002, ss.174-184.
__________, Nahçivan'da Türk Mimarisi, Ankara 2007.