Lügat-ı bulgarî'de görülen ses hadiseleri

Lügat-i Bulgarî 19. yüzyılın başlarında Üsküpte kaleme alınmış anonim bir Türkçe-Bulgarca sözlük ve konuşma kılavuzudur. Eserde kelimeler, herhangi bir alfabetik veya tematik sıralama olmaksızın yer almaktadır. Sözlükteki Türkçe kelime varlığı ve bunlarda görülen ses hadiseleri Balkan Türk ağızları araştırmaları açısından büyük önem taşımaktadır. Makalede, Lügat-i Bulgarî hakkında genel bilgi vermeye ve eserde görülen ses hadiselerini tespit etmeye çalışacağız.

The phonological processes in lügat-ı bulgarî

Lügat-i Bulgarî is an anonymous dictionary and conversation book written in the beginning of the 19th century in Skopje. Vocabulary in the work is not listed alphabetically or thematically. Turkish words and the phonological phenomena seen among them have great importance for the studies on the Balkan dialects of Turkish. In this article we will try to give general information about Lügat-i Bulgarî and to determine phonological processes in the book.

___

  • Blau, Otto, Bosnisch-Türkische Sprachdenkmäler, Leipzig 1868.
  • Dallı, Hüseyin, Kuzeydoğu Bulgaristan Türk Ağızları Üzerine Araştırmalar, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1978.
  • Frıedman, Victor A., Turkish in Macedonia and Beyond: Studies in Contact, Typology and Other Phenomena in the Balkans and the Caucasus, Harrassowitz Verlag, Wiesbaden 2003.
  • Günşen, Ahmet, “Doğu Trakya Ağızlarının Şekil Bilgisini Belirleyen Temel Özellikler”, Turkish Studies, Volume 3/3, Spring 2008.
  • Günşen, Ahmet, “Dil Etkileşimi Açısından Makedonya ve Kosova Türk Ağızları”, Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı (25-30 Mart 2008, Şanlıurfa), TDK Yayınları, Ankara 2009.
  • İnbaşı, Mehmet, “Tarihsel Perspektif: Türklerin Balkanlara Yerleşmesi”, Balkan Türkleri: Balkanlar’da Türk Varlığı, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları, Ankara 2003.
  • Jelavich, Barbara, Balkan Tarihi: 20. Yüzyıl, Küre Yayınları, İstanbul 2006.
  • Okumuş, Sait, “Muhammed Hevâî Üsküfî ve Türkçe-Boşnakça Manzum Sözlüğü Makbûl-i Ârif (Potur Şahîdî)”, Turkish Studies (Klasik Türk Edebiyatı-Sözlüklerimiz), Volume 4/4, Summer 2009.
  • Şenel, Mustafa, “Bosna Hersek’te Boşnaklara Türkçe Öğretmek Amacıyla Yazılmış Türkçe-Boşnakça Sözlükler Üzerine” 3. Uluslararası Balkanlar’da Sosyal Bilimler Kongresi 29 Mayıs-5 Haziran 2011, Bildiri Kitabı, Cilt: 1, Bosna Hersek-Mostar.
  • Tufan, Şirin, Language Convergence in Gostivar Turkish-Macedonia: Grammar and Language Contact Phenomena, Lambert Academic Publishing, Saarbrücken 2010.