Türkiye’deki Çocuk Müzelerinin Turizm Bağlamında İncelenmesi*

Müzeler, toplumların kültürel miras unsurlarını sergilemek amacıyla oluşturulmakta ve çeşitli eserlerin korunduğu, saklandığı ve sergilendiği kurumlar olarak işlev görmektedirler. Müzeler, koleksiyonlarına ve hitap ettikleri kitlelere göre değişiklik göstermektedirler. Bu çalışmanın konusunu “çocuk müzeleri” oluşturmaktadır. Çocuğa verilen önemin artması ile birlikte çocuğun eğitimi ve gelişimi günümüz toplumlarının önemsediği konular arasında yer almıştır. Çocuğa verilen bu önem, yalnızca eğitim alanında sınırlı kalmamış, turizmde de çocuk konusu önemsemeye başlamış ve çocuk dostu turizm anlayışı ortaya çıkmıştır. Müzeler de turizm hareketlerinde en önemli çekicilik unsurlarından biri haline gelmiştir. Dolayısıyla, bu çalışmada, turizm açısından önem arz eden müze ve çocuk konusu birlikte ele alınmış ve Türkiye’deki çocuk müzelerinin turizm açısından incelenmesi bu çalışmanın amacı olarak belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda hazırlanan çalışmada, nitel veri toplama tekniklerinden kaynak taraması metodu kullanılmış ve taramalar “çocuk müzeleri” bağlamında gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda, çocuk müzeleri ile alakalı hem basılı hem de elektronik kaynaklar taranmış ve çocuk müzelerine ilişkin web sayfaları da araştırmaya dahil edilmiştir. Taramalar sonucunda Türkiye’den 26 çocuk müzesine ulaşılmış ve müzelerin tamamı araştırma kapsamına alınmıştır. Ulaşılan çocuk müzeleri, önce kuruluş yıllarına, bulundukları şehirlere ve koleksiyonlarına göre analize tabi tutulmuştur. Müzelerin koleksiyonlarına içerik analizi yapılmıştır. Daha sonra, çocuk müzelerine tematik bir analiz yapılmıştır. Çalışmanın sonunda, Türkiye’deki çocuk müzelerinin sekiz farklı tema bağlamında hizmet verdikleri, en çok da “oyuncak” temasını benimsedikleri sonucuna ulaşılmıştır.