Türkiye’de illerin beşeri sermayenin unsuru olan temel eğitim göstergeleri bakımından sınıflandırılması -Temel bileşenler ve kümeleme analizi uygulaması-
Beşeri sermayenin gelişimi işgücünün verimliliğinde artış yaratmakla birlikte diğer bütün üretim faktör- lerinin üretkenliğine de katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle beşeri sermaye bir ülkenin ekonomik ve sosyal yönden gelişmesini etkileyen kritik bir faktördür. Beşeri sermayenin gelişimini etkileyen en önemli un- surlardan birisi ise temel eğitim düzeyidir. Bu nedenle Türkiye’de de temel eğitimin daha yaygın ve yeterli bir düzeyde verilebilmesi amaçlanmaktadır. Ancak Türkiye’de temel eğitime yönelik yapılan yatırımlar sonucu coğrafi bölgeler veya iller bazında ulaşılan düzeyin çeşitli farklılık veya benzerlikler içerdiği görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de beşeri sermayenin unsuru olarak temel eğitime yönelik uygulamalar sonucunda ulaşılan düzeyi temsil eden göstergeler kullanılarak, illerin sınıflandırılması amaçlanmıştır. Yapılan Temel Bileşenler ve Kümeleme Analizleri sonucu illerin önemli ölçüde benzer şekilde sınıflandırıldığı ancak ilgili değişkenlere göre oluşturulan kümeler arasında anlamlı farklılıklar olduğu be- lirlenmiştir. Temel eğitimin geliştirilmesine yönelik yapılacak olan yatırımların iller arasındaki bu farklılık veya benzerliklerin dikkate alınarak yönlendirilmesinin rasyonel olacağı düşünülmektedir.
Classification of provinces in turkey in terms of basic education ındicators as a factor of human capital - Practices of principal components analysis and cluster analysis -
Development of human capital increases efficiency of labor force and contributes to productivity of all the other factors of production as well. Therefore, human capital is a critical factor that has an influence on economic and social development of a country. One of the most important factors affecting development of human capital is the level of basic education. Thus, it is aimed to offer basic education in Turkey in a more widespread fashion and sufficiently. However, the level attained as a result of investments in basic education in Turkey shows various differences or similarities in terms of geographical regions or provinces. This study aims at classifying provinces by the help of indicators representing the attained level as a result of basic education practices as a factor of human capital in Turkey. The results of Principal Component Analysis and Cluster Analysis have shown that provinces are classified similarly to a great extent, but that there are significant differences among clusters created as per related variables. It is deemed rational to consider those differences or similarities among provinces while making investments to improve basic education.
___
- Cornish, R. (2007). İstatistics. Mathematics Le- arning Support Centre. 02.11.2012 tarihinde http://mlsc.lboro.ac.uk/resources/statistics/Clus teranalysis.pdf adresinden erişildi.
- Çakmak, E. ve Gümüş, S. (2005). Türkiye'de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Ekonometrik Bir Analiz (1960 - 2002). Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 60/1, 59-72
- Çakmak, Z. Uzgören, N. ve Keçek G. (2005). Kümeleme Analizi Teknikleri ile İllerin Kültürel Yapılarına Göre Sınıflandırılması ve Değişimlerinin İncelenmesi. DPÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 12, 15-36
- Çilli, M. ve Arıtan, S. (2010). Temel Bileşenler Analizi Yardımı ile Elde Edilen Daha Az Sayıda Değişken Kullanılarak Farklı Hızlarda İnsan Koşusunun Fourier Tabanlı Modelinin Oluşturulması. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 21 (1), 1–12
- Dıraman, H. Özdemir, D. ve Hışıl, Y. (2009). Ayvalık Zeytin Çeşidinden Üretilen Erken Hasat Natürel Zeytinyağlarının Yağ Asitleri Bileşenlerine Göre Kemometrik Karakterizasyonu. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi. 3. 1-11
- Ersungur, Ş. Kızıltan, A. ve Polat Ö. (2007). Türkiye’de Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Geliş- mişlik Sıralaması: Temel Bileşenler Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 21(2), 55-66
- Eser, K ve Gökmen, Ç. E. (2009). Beşeri Ser- mayenin Ekonomik Gelişme Üzerindeki Etki- leri: Dünya Deneyimi ve Türkiye Üzerine Gözlemler. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi (Online).1 (2), 41-56. 15-02-2013 tarihinde. http://www.sobiad.org/eJOURNALS/dergi_SB D/arsiv/sbd-2009/04kadir_eser.pdf adresinden erişildi.
- Kalaycı, Ş. ve diğerleri (2005). SPSS Uygula- malı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayınevi
- Kar, M. ve Taban, S. (2003). Türkiye’de Kamu Harcama Türlerinin Ekonomik Büyümeye Et- kileri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fa- kültesi Dergisi. 58 (3), 145-169
- Kar, M. ve Ağır, H. (2006). Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eşbü- tünleşme Yaklaşımı ile Nedensellik Testi, 1926-1994. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 6 (11), 51-68
- Koçberber, G. ve Kazancık, L.B. (2010). İlköğ- retim Olanaklarındaki Farklılıkların İncelenme- sinde Yeni Bir Yaklaşım. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 38, 165- 176
- Koldere, A.Y. (2008). Veri Madenciliğinde Kü- meleme Algoritmaları ve Kümeleme Analizi. (Basılmamış Doktora tezi)
- Lucas, R. (1988), On the Mechanics of Econo- mic Development. Journal of Monetary Econo- mics. 22(1), 342
- Nesterova, D. ve Sabırıanova, K.Z. (1998). In- vestment in Human Capital Under Economic Transformation in Russia. EERCWorking Paper Serie. 99 (04), 1-54
- Norusis, M.J. (2007). IBM SPSS Statistics 19 Advanced Statistical Procedures Companion. Prentice Hall. 02.11.2012 tarihinde http://www.norusis.com/pdf/SPC_v13.pdf ad- resinden erişildi.
- Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile İsta- tistiksel Veri Analizi 2. Kaan Kitabevi
- Rebelo, S. (1991). Longrun Policy Analysis and Longrun Growth. Journal of Political Eco- nomy. 99(3), 500-521
- Taban, S. ve Kar, M. (2006). Beşeri sermaye ve ekonomik büyüme: Nedensellik analizi 1969- 2001. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 6 (1), 159-181
- Takçı, H. (2008). Kümeleme Analizi: Temel Kavramlar ve Algoritmalar. 02.11.2012 tarihinde htakci.sucati.org/datamining/seki- zinci_ders.pdf adresinden erişildi.
- Tatlıdil, H. (1992). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Ankara
- Turanlı, M. Özden, Ü.H. ve Türedi, S. (2006). Avrupa Birliği’ne Aday ve Üye Ülkelerin Eko- nomik Benzerliklerinin Kümeleme Analiziyle İncelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sos- yal Bilimler Dergisi. 9, 95-108
- Yumuşak, İ. ve Tuna, Y. (2002). Kalkınmışlık Göstergesi Olarak Beşeri Kalkınma İndeksi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. İktisat Fa- kültesi Mecmuası. 52, 1-26
- ISSN: 1306-6757
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: Türkiye Isveren Sendikalari Konfederasyonu
Sayıdaki Diğer Makaleler
Türkiye’de konut talebinin belirleyenleri: Dinamik bir analiz
Selahattin BEKMEZ, ASLI ÖZPOLAT
MERTER AKINCI, Gönül YÜCE, ÖMER YILMAZ
6356 sayılı sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun grev ve lokavta ilişkin düzenlemeleri
Nevin UZGÖREN, GÜLNUR KECEK, Ergin UZGÖREN
OECD üyesi ülkelerde emek üzerindeki vergi yükünün gelişimi ve Türkiye üzerine bir inceleme
Türkiye için asgari gelir desteği programı önerisi ve yoksullukla mücadelede verimliliği
Türkiye’de toplu pazarlık esası ile ücret belirlenmesinin rekabet kanunu kapsamı dışında tutulması