İşletme Sahibi Yöneticiler ile İşletme Sahibi Olmayan Yöneticilerin Yaşam ve Çalışma Değerleri Üzerine Bir Araştırma

Bu çalışmanın temel amacı, işletme sahibi olan yöneticiler ile işletme sahibi olmayan yöneticilerin yaşam ve çalışma değerlerini ortaya koymaktır. Bu bağlamda; Aksaray'da faaliyet gösteren işletmelerde görev yapan 253 yönetici üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Yaşam değerleri, bireylerin gündelik hayatta benimsemiş oldukları değerleri ifade etmektedir. Çalışmada yaşam değerleri; on alt boyutta ele alınmıştır. Bu boyutlar; güç, başarı, hazcılık, uyarılım, öz-yönelim, geleneksellik, uyma, evrenselcilik, iyilikseverlik ve güvenliktir. Çalışma değerleri ise hayata ilişkin değerlerden farklı olarak, çalışma ortamına yöneliktir ve bireylerin diğer hayat alanları içerisinde çalışmanın önemini belirlemede etkili olur. Araştırmada çalışma değerleri iki alt boyutta ele alınmıştır. Bunlar; dünyevi ve normatif değerler ile bireyselci değerlerdir. Elde edilen sonuçlar yaşam değerleri ile çalışma değerleri arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ayrıca yaşam değerlerinin de çalışma değerlerini etkilediği görülmüştür. Diğer önemli bir sonuç ise; işletme sahibi ve işletme sahibi olmayan yöneticilere göre hazcılık, uyma, evrenselcilik, iyilikseverlik, güvenlik ile dünyevi ve normatif değerlerin farklılığa sebep olmasıdır.

A Research on Life Values and Work Values of Proprietor and Non-Proprietor Managers

The key objective of this study is to present a juxtaposition of the proprietor and non-proprietor managers' life and work values. In this context, a survey has been administered on 253 managers from various companies located in Aksaray. Life values refer to the values individuals adopt in their daily lives. In this study, life values are discussed over ten dimensions. These dimensions encompass power, achievement, hedonism, stimulation, self-direction, universalism, benevolence, tradition, conformity and security. On the other hand, the work values, contrasting with life values, deal with working environment and determine the significance of work among other facets of life. In this research, work values are discussed over two dimensions. While worldly and normative values constitute the first dimension, individualistic values constitute the second. The results have exhibited that a significant correlation exists between life values and work values. It has also been found that life values have an impact over work values. The variation found between proprietor managers and non-proprietor managers in terms of some values including hedonism, conformity, universalism, benevolence, security and worldly and normative values is another significant result of this research.

PDF

___

Asan, H. T., Ekşi, F., Doğan, A., & Ekşi, H. (2008). Bireysel Değerler Envanteri'nin Dilsel Eşdeğerlik, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi (27), 15-38.
Bacanlı, H. (1999). Üniversite Öğrencilerinin Değer Tercihleri. V. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi. Ankara.
Baloğlu, M., & Balgalmış, E. (2005). İlköğ- retim ve Ortaöğretim Yöneticilerinin Öz Değerlerinin Betimlenmesi: Tokat İli Örne- ği. Değerler Eğitimi Dergisi , 3 (10), 19-31.
Çalışkur, A. E. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Değerleri İle Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi . İstanbul: Marmara Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Çolak, M. (2009). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çalışma Değerlerinin İnsan Kaynakları Yöneticileri Açısından İncelenmesi: Manisa İli Beyaz Eşya Sanayi Örne- ği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Daghfous, N., Petrof, J. V., & Pons, F. (1999). Values and Adoption of Innovations: A Cross-Cultural Study. Journal of Consumer Marketing, 16 (4), 314-331.
Elizur, D. (1984). Facets of Work Values: A Structural Analysis of Work Outcomes. Journal of Applied Psychology (69), 379-389.
Feather, N. T. (1999). Values, Achievement, and Justice: Studies in the Psychology of Deservingness. New York: Kluwer Academic Publishers.
Fichter, J. (1990). Sosyoloji Nedir? (N. Çelebi, Çev.) Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.
Frederick, W. C. (1995). Values, Nature and Culture in the American Corporation. New York: Oxford University Press.
Georgel, J. M., & Jones, G. R. (1997). Experiencing Work: Values, Attitudes, and Moods. Human Relations , 50 (4), 393-416.
Gümüş, Ö. (2009). Kültür, Değerler, Kişilik ve Siyasal İdeoloji Arasındaki İlişkiler: Kültürlerarası Bir Karşılaştırma (TürkiyeABD). Yayımlanmamış Doktora Tezi . Ankara: Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Güngör, E. (2000). Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Harcar, T. (2005). 2000'li Yıllarda Amerikan ve Türk Yöneticilerinin Bireysel Yöneticilik Değerlerine İlişkin İki Kültür Arası Karşılaştırmaya Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi . İstanbul: İstanbul Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Hegney, D., Plank, A., & Parker, V. (2006). Extrinsic and Intrinsic Work Values: Their İmpact on Job Satisfaction in Nursing. Journal of Nursing Management (14), 271-281.
James, L. A., & James, L. R. (1989). Integrating Work Environment Perceptions: Explorations into the Measurement of Meaning. Journal of Applied Psychology , 74 (5), 739-751.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2006). Yeni İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim.
Karalar, R., & Kiracı, H. (2010). Bireysel Değerlerin Sürdürülebilir Tüketim Davranı- şı Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Öğretmenler Üzerinde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi , 2 (2), 79-106.
Koca, A. İ. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Değerleri ve Bireysel Özellikleri ile Kariyer Tercihleri Arasındaki İlişki: Çukurova Üniversitesi'nde Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi . Adana: Çukurova Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kuvan, H. (2007). Türk Girişimcilerin Ya- şam ve Çalışma Değerleri Malatyalı Girişimciler Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi . Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Li, W., Liu, X., & Wan, W. (2008). Demographic Effects of Work Values and Their Management Implications. Journal of Business Ethics , 81 (4), 875-885.
Manhardt, P. J. (1972). Job Orientation of Male and Female College Graduates in Business. Personnel Psychology (25), 361-368.
Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. (O. Akınhay, & D. Kömürcü, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Özkul, A. S. (2007). Yaşam ve Çalışma De- ğerlerini Etkileyen Faktörler SDÜ Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi . Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Özmete, E. (2007). İş Yaşamında Değerler. İstanbul: Kedim Yayınları.
Ros, M., Schwartz, S., & Surkiss, S. (1999). Basic Individual Values, Work Values, and the Meaning of Work. Applied Psychology: An International Review , 48 (1), 49-71.
Schwartz, S. (1999). A Theory of Cultural Values and Some Implications for Work. Applied Psychology: An International Review , 48 (1), 23-47.
Schwartz, S. H. (1994). Are There Universal Aspects in the Structure and Contents of Human Values? Journal of Social Issues , 50 (4), 19-45.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the Content and Structure of Values: Theoretical Advances and Empirical Tests in 20 Countries. Advances in Experimental Social Psychology, 25, 1-65.
Semedbeyli, A. (2010). Yöneticilerin Yaşam Değerleri Üzerine Bir Çalışma: Azerbaycan Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tevrüz, S., & Turgut, T. (2004). Çalışma Amaçlarının Tesbiti ve Çalışma Amaçları Testinin Geliştirilmesi. Öneri, 6 (22), 33-44.
Tevrüz, S., Turgut, T., & Çinko, M. (2010). Bir Merakın Peşinde: Amaç'tan Başarı'ya. İstanbul: Beta.
Turgut, T. (1996). İş Adamlarının Yaşam ve Çalışma Değerleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi . İstanbul: Marmara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Uçanok, B. (2008). Çalışma Değerleri, Çalışmanın Merkeziliği ve Kişi-İş Uyumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ÜzerindekiEtkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Uyguç, N. (2003). Cinsiyet, Bireysel Değerler ve Meslek Seçimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi , 18 (1), 93-103.
Vurgun, L., & Öztop, S. (2011). Yönetim ve Örgüt Kültüründe Değerlerin Önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 217-230.
Yapıcı, A., & Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Tercih Sıralamaları Üzerine Psikolojik Bir Araştırma: Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örne- ği. Değerler Eğitimi Dergisi , 1 (4), 173-206.
URL1:03.10.2013 tarihinde http://www. t d k . gov. t r / i n d e x . p h p ? o p t i o n = c o m _ bts&arama=kelime&guid=TDK. GTS.524d2978894ec5.51711887 adresinden erişildi.