UNDERSTANDING CENTRAL ASIA: NATIONAL POLITICS AND CONTESTED TRANSFORMATIONS FROM HISTORICAL PERSPECTIVE

After the dissolution of the Union of Soviet Socialist Republics, the discourse of “how they have gained their independence” in the literature about the Central Asian Republics, which is called “backyard” even today, continues to be effective. Based on the discourse in question, the disintegration process of the Soviet Union was mentioned in the framework of the uprisings that took place in the territory of the three republics as of the end of the 1980s. Afterward, the policies implemented by the republics that wanted to integrate into the new system were tried to be analyzed in a holistic way. In addition, although the politics pursued by the 3 Turkic Republics in order to get rid of the Soviet and Russian influence, the new nation-building process was examined, and after the independence, a blessing was attributed to the independence by the mentioned republics, and when all these processes are examined, the experiences related to the post-independence process will be strengthened. The analysis made in the study plans to make this wave of independence more meaningful. It aims to develop a comparative perspective on cultural policies applied in the nation-building process, especially language policies. In addition to this, the study has a unique quality as it brings together the scattered issues in the literature about the independence of the Turkic Republics. It also aims to add a new perspective to the reader in this regard.

Orta Asya'yı Anlamak: Tarihsel Perspektif Çerçevesinde Milletler Politikası ve Yaşanan Dönüşümler

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılışının ardından, Rusya’nın günümüzde dahi “arka bahçesi” olarak adlandırılan Orta Asya Cumhuriyetleri hakkında literatürde var olan “Bağımsızlıklarını nasıl kazandılar?” söylemi hala etkisini sürdürmektedir. Çalışmada, söz konusu söylemden yola çıkılarak, 1980’lerin sonu itibariyle, üç cumhuriyetin topraklarında meydana gelen ayaklanmalar çerçevesinde Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecine değinilmiştir. Sonrasında yeni sisteme entegre olmak isteyen cumhuriyetlerin uyguladığı politikalar bütüncül şekilde analiz edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca 3 Türki Cumhuriyet’in De- Sovyetizasyon ve De-Rusifikasyon çerçevesinde izledikleri siyasetle yeni ulus inşa süreci irdelenerek bağımsızlıklarının ardından söz konusu cumhuriyetler tarafından bağımsızlığa bir kutsiyet atfedilse de tüm bu süreçler incelendiğinde bağımsızlık sonrası sürece ilişkin yaşananlar söylemler ile güçlendirilmeye çalışılacaktır. Çalışmada yapılan analizler ile bu bağımsızlık dalgasını daha anlamlı bir hale getirmeyi planlamaktadır. Dil politikaları başta olmak üzere ulus inşa sürecinde uygulanan kültür politikalarına yönelik karşılaştırmalı bir bakış geliştirmeyi amaçlayan çalışma buna ilaveten Türki Cumhuriyetlerin bağımsızlığı hakkında literatürde dağınık halde bulunan konuları bir araya getirilmesi sebebiyle özgün bir nitelik taşımakta ve okuyucuya bu konuda yeni bir perspektif katmayı amaçlamaktadır.

PDF

___

Abazov, R. (2008). Palgrave Concise Historical Atlas of Central Asia. Macmillan.

Adilbayev A. (2002) Çarlık döneminde kazak topraklarında yürütülen ruslaştırma faaliyetleri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 23/1, 1-48.

Akchurina, V. (2016). The State as Social Practice: Sources, Resources, and Forces in Central Asia. Doctoral dissertation, University of Trento.

Akiner, S. (2007). Melting pot, salad bowl‐cauldron? Manipulation and mobilization of ethnic and religious identities in central asia. Ethnic and Racial Studies, 20/2, 362-398.

Andican, A. A. (2009). Deǧişim Sürecinde Turk Dunyası (Vol. 6). Emre Yayınları.

Baer, B. J. (2016). From international to foreign: Packaging translated literature in Soviet Russia. The Slavic and East European Journal, 2/1, 49-67. Bayır, E. Ö. (2007). Bağimsizlik sonrasi orta asya devletlerinde milliyetçilik. Stratejik Araştırmalar Dergisi. 11/1, 133-156. Brandenberger, D. (2012). National Bolshevism: Stalinist Mass Culture And The Formation Of Modern Russian National Identity, 1931-1956 (Vol. 93). Harvard University Press.

Büyükakıncı, E. (2004). Sovyet sonrası Orta Asya’da Türkiye’nin Dış Politika Açılımları: Özbekistan ve Türkmenistan ile İlişkileri. Türk Dış Politikasının Analizi. Der Yayınları.

Çalışkan B. (2019). Orta Asya Raporu: Dönüşüm Sürecinde Türk Cumhuriyetleri. INSAMER (Rapor No. 2).

Demirci, L. (2012). Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın kesişimindeki sorunlu vadi: Fergana. Journal of Defense Sciences / Savunma Bilimleri Dergisi, 11/2, 33-69.

Ergin, H. (2002). Türkiye ve Orta Asya Cumhuriyetleri Arasındaki Siyasi, Ekonomik ve Sosyo Kültürel İlişkilerin Bugünü ve Geleceği. Harp Akademileri Basım Evi.

Erol, S. M. (2004). Orta Asya’da Güvenlik Sorunları. Hacettepe Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Enstitüsü. 1/1, 85-112.

Güneş,H. (2004). Sovyet Sonrası Orta Asya'da Kalkınma Modelleri: Yapısal Dönüşümün Karşılaştırmalı Analizi. Kalkınma ve Küreselleşme. Ed.by. Saniye Dedeoğlu, Turan Subaşat, Bağlam Yayıncılık, s.307-331.

Hasanoğlu, İ. (2015). Homo Sovieticus: SSCB'de Sovyet halkı inşası çabaları. Journal of Turkısh Studies, 10/1, 311-340.

Hajda, L., & Beissinger, M. (2019). The Nationalities factor in Soviet politics and Society. Routledge.

Holmes, L. E. (1999). Stalin’s School: Moscow’s Model School No. 25, 1931– 1937. University of Pittsburgh Press.

Karabulut, F. (2009). İktidar ve meşrulaştırma mücadelesinin odağı orta Asya: Sovyetlerin Dil ve Eğitim Politikaları. Bilig Dergisi, 50/1, 64-95.

Laitin, D. D. & Watkins IV, J. T. (2008). Identity in Formation: The Russian- Speaking Populations in the Near Abroad. Cornell University Press.

Lane, D. (2002). Soviet Society Under Perestroika, Routledge.

Musaoğlu, N. (2009). Orta Asya Cumhuriyetlerinde dil, ulusal kimlik ve demokrasi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11/1, 261-273.

Özel, M. S. (2014). Stalin dönemi Rus milliyetçiliği ve politikaları. Kırıkkale University Journal of Social Sciences, 4/2, 99-122.

Öztürk, S. (2019). The Politics of Russification in Tsardom and returning Policies from the Post-Soviet period, Eurasia International Research Journal, 7/16, 1101-1129.

Roy, O. (2007). The New Central Asia: Geopolitics and the Birth of Nations. NYU Press.

Rowland, R. H. (2001). Regional population change in Kazakhstan during the 1990s and the ımpact of Nationality population patterns: Results from the recent census of Kazakhstan. Post-Soviet Geography and Economics, 42/8, 571-614.

Sadıhonav, E. (2016). Sovyetler Birliğinin dağılışında etkili olan Bölge sorunları ve milliyetçilik hareketleri. Sosyoloji Konferansları, 33/1. 1-22.

Saray, M. (2004) Kazakların Uyanışı. TİKA Yayınları.

Smith, G., Law, V., Wilson, A., Allworth, E. & Bohr, A. (1998). Nation-building in the Post-Soviet Borderlands: the Politics of National Identities. Cambridge University Press.

Tellal, E. (2002). Mirsaid Sultan Galiyev. Ankara University Faculty of Political Sciences Journal, 56/1,105-133.

Tolz, V. (2008). Forging the nation: National ıdentity and nation building in postcommunist Russia. Europe-Asia Studies, 50/6, 993-1022.

Tombak, F. (2011). An Evaluation on religion, ıslam and population in the 19th century Soviet Russia, History Studies, 3/2, 359-370.

Uzman, M. (n.d.). Sovyetler Birliği’nde Dil Politikası. Liberal Düşünce Dergisi, 88/2, 41-56.