19380

GÜNÜMÜZ SANATINDA TÜKETİM NESNESİ OLARAK SANAT ESERİ

Tüketim kültürü nesneyi insanın hayatının merkezinde tutmaktadır. Makalenin ana teması sanat ve sanat eserinin ve sanata dair estetik değer ve anlayışın, tüketici olarak bireyin gündelik yaşam tarzlarına nasıl ve hangi nesnel durumlarda tezahür ettiğine vurgu yaparak, kültürün ve estetiğin tüketiminin esas alındığı imajlar dünyasında, ‘Tüketici (gündelik yaşam) – Sanat (nesne) – Estetik (özne)’ spiralindeki etkileşimi gösterebilmeyi sağlamaktır. Sanat eseri, gerek ait olduğu kültürün gerekse kültürler arası etkileşimin evrensel boyutta bir yansıması ve bu etkileşimlerin muhafazasındaki estetik yaklaşımı olarak görülmelidir. Sanat eserinin günümüz tüketim anlayışıyla (nesne) küresel boyutta yer değiştirmesi, aynı zamanda estetik kaygıların da (özne) tüketimi anlamını taşımaktadır. Tüketim, temelde yaşamımızı şekillendiren ihtiyaçların karşılanması ile anlamlandırabileceğimiz bir kavramdır. Bunun yanı sıra, tarihsel süreçte gerçekleşen gelişmeler neticesinde, değişen toplumsal ve kültürel değerlerin odağında yeni anlamlar da kazanmaktadır. Özellikle Sanayi devrimi sonrası toplumlarda yerleşmeye başlayan tüketim kültürü, birçok alanda olduğu gibi sanat eserinde de kültürel estetik yaklaşımların neredeyse tamamen yok edildiği, kapitalist sistemin aracısı konumunda olup bireylerde ‘arzu üretimi ‘ne neden olmaya başlamıştır. Bu durum ile ilgili olarak Postmodern dönem başlarında sanatçıların, tüketim kültüründen etkilenerek eserlerinde genellikle protest bir tavır benimsedikleri gözlemlenmiştir. Marcel Duchamp’ın “Çeşme” isimli yapıtının ardından sanat eseri ve tüketim nesnesi arasındaki farkın sorgulanmaya başlaması söz konusu olmuştur.Günümüzde ise, sorgulamacı tavrın giderek azalmasıyla, sanatsal üretimlerin tüketim nesnelerine dönüştürüldüğü ve sanatçıların, sanat piyasasının yöneticisi konumundan yönetileni konumuna doğru evirildiği gözlemlenmektedir. Süreç içerisinde sanatta yaşanan bu değişimin sebepleri ve sonuçları makalenin konusuyla ilgili kaynakların incelenmesi ve veriler toplanması yöntemiyle ulaşılan nitel materyallerin içerik analizleriyle “Günümüz Sanatında Tüketim Nesnesi Olarak Sanat Eseri” çalışması için sanatın tarihisüreci yanı sıra güncel örnekler üzerindenincelenmiştir.

Art Work as a Consumption Object in Today's Art

Consumption culture keeps the object at the center of human life.The main theme of the article emphasizes how and in what objective situations the aesthetic value and understanding of art, work of art, and art manifest in the daily life styles of the individual as a consumer.At the same time, in the world of images, where the consumption of culture and aesthetics is based, to be able to show the interaction in the spiral of ‘Consumer (daily life) –art (object)–aesthetic (subject).The work of art should be seen as a universal reflection of both the culture it belongs to and the interaction between cultures, and its aesthetic approach in the preservation of these interactions. The global displacement of the work of art with today's understanding of consumption (object) also means the consumption of aesthetic concerns (subject).Consumption is basically a concept that we can make sense of by meeting the needs that shape our lives. In addition, it gains new meanings in the focus of changing social and cultural values as a result of the developments in the historical process. Especially after the Industrial Revolution, the consumption culture, which started to be settled in societies, has been the mediator of the capitalist system, where cultural aesthetic approaches have been almost completely destroyed in the work of art, as in many other fields, and has begun to cause "desire production" in individuals. Regarding this situation, it has been observed that at the beginning of the postmodern period, artists generally adopted a protest attitude in their works by being influenced by consumption culture. After Marcel Duchamp's work named Fountain, the difference between the work of art and the object of consumption began to be questioned. Nowadays, with the gradual decrease of the questioning attitude, it is observed that artistic productions are transformed into consumption objects and that artists evolve from the position of the manager of the art market to the one who is managedThe causes and consequences of this change in art in the process the work of ‘’Art Work As A Consumptıon Object In Today's Art'’ was studied through the historical process of art as well as current examples by analyzing the content of qualitative materials obtained byexamining the sources related to the subject of the article and collecting data.

PDF

___

Artun, A. (2011). Çağdaş Sanatın Örgütlenmesi Estetik Modernizmin Tasviyesi. İletişim Yayınları.
Aslan, T. (2010). Kültürel Yeniden Üretim Süreçlerine Etkisinde Postmodern Tüketim Estetiği. Yayınlanmamış sanatta yeterlilik tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı.
Baudrillard, J. (2018). Kötülüğün Şeffaflığı Aşırı Fenomenler Üzerine Bir Deneme. Ayrıntı Yayınları.
Bourdieu, P. (1987). The historical genesis of a pure aesthetic. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, (46), Analytic Aesthetics, 201–210.
Debord, G. (1996). Gösteri Toplumu ve Yorumlar, (Ayşen Ekmekçi & Okşan Taşkent, Çev.) AyrıntıYayınları (Orijinal eserin yayın tarihi 1996).
Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. (Mehmet Küçük, Çev.), Ayrıntı Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1991).
Foster, H. (2009). Gerçeğin Geri Dönüşü -Yüzyılın Sonunda Avangard-. (E. Hoşsucu, Çev.) Ayrıntı Yayınları.
Kuspit, D. (2006). Sanatın Sonu. Metis Yayıncılık.
Lash, S. (1990). Sociology of Postmodernism. Routledge.
Şaylan, G. (2009). Postmodernizm. İmge Kitabevi.
Thompson, D. (2012). 12 Milyon Dolarlık Köpekbalığı Sanat Mezat Çağdaş Sanatın ve Müzayede Evlerinin Tuhaf Ekonomisi. (R. Akman, Çev.) İletişim Yayınları.
Venkatesh, A. & Meamber, L. A. (2008). The aesthetics of consumption and the consumer as an aesthetic subject. Consumption Markets & Culture, 11(1), 45–70.
Wu, C.T. (2019). Kültürün Özelleştirilmesi 1980'ler Sonrasında Şirketleri Sanata Müdahalesi. İletişim Yayınları.
İnternet Kaynakları
Arslan, R. (2007). Sanat Satılıyor! , http://www.ebenzin.com/sayi4/7.asp, Erişim tarihi:10.10.2019
Busby, M. (2018). Woman who bought shredded Banksy artwork will go through with purchase. https://www.theguardian.com/artanddesign/2018/oct/11/ woman-who-bought-shredded-banksy-artwork-will-go-through-withsale, Erişim tarihi: 10.10.2019
Esen, T. (2014). Tüketim çağı sanatı: Az düşün çok üret., http://www.agos.com.tr/tr/yazi/7636/tuketim-cagi-sanati-az-dusun-cokuret, Erişim tarihi:11.10.2019
Sözlükleri, T. D. (tarih yok), https://sozluk.gov.tr/, Erişim tarihi:12.10.2019
Tablo 1. Estetik Tüketim Modeli, (Venkatesh-Meamber, 2008, 49)
Görsel Kaynaklar
Görsel 1. Marcel Duchamp, Çeşme, 1917. https://medium.com/t%C3%BCrkiye/ inceleme-4135aac9ae16
Görsel 2. Andy Warhol, Brillo Kutuları, 1969. https://www.nortonsimon. org/art/detail/P.1969.144.001-100
Görsel 3. Andy Warhol, Marilyn Monroe, 1967. https://www.masterworks fineart.com/artists/andy-warhol/marilyn-monroe
Görsel 4. Jeff Koons, Balloon Dog, 1994-2000. https://www.donrockwell. com/topic/49168-balloon-dog-orange-1994-2000-by-jeff-koons-thehighest- price-paid-for-an-artwork-by-a-living-artist-in-auction-history/
Görsel 5. Yastık. https://www.perabulvari.com/urun/cipcici-gustav-klimtopucuk- 1-55x35cm-kirlent-782114
Görsel 6. Banksy,Girl with red baloon, 2006. https://www.sothebys.com/ en/articles/sothebys-gets-banksyed-at-contemporary-art-auction-inlondon, https://www.usatoday.com/story/money/business/columnists/ josh-linkner/2018/10/13/banksy-shredder-business/1614965002/
Görsel 7. Fatih Balcı, Gazete ilanı, 2007. http://evvel.org/iyimserlik-kurbanligi
Görsel 8. Maurizio Cattelan, Komedyen, 2019. https://ceotudent.com/120-bindolara-satilan-muz-sanati-bir-cok-markaya-komik-reklamlar-yapmakicin- ilham-verdi
Görsel 9. David Datuna, performans, 2019. https://img.piri.net/resim/upload/ 2019/12/08/03/07/2f148238m.jpg