‘Tarihî ve‘Tarihsel’ Kavramları Çerçevesinde Türkiye’deki Tarih Bilincinin Kökenleri

Bu makalenin amacı Tarihle günlük yaşantı arasındaki bağlantıları göstermektir. Bubağlantılar, bizim gibi zengin bir geçmişin mirasçısı olan ülke için son derece değerlidir. Bu kıymetli alanı değerlendirmenin ön şartı ise onu, tarihsel (historical) yani yaşanmış ve bitmiş konumundan alıp, tarihî (historic) yani günümüzle ‘hâlâ’ irtibatlı konuma taşımaktır. Böylece bu çalışmada Tarihin, jenetik yani şimdiyi mazi ile izah etme yönü ortaya konulmaya çalışılmıştır. Şimdi/şu anda sahip olduğumuz Tarih bilincimizin kökenlerinin, farkında olmadığımız veya farkında olup da üzerinde yeterince düşünmediğimiz kısımlarının kültürel bağlamda ortaya serilmesi, bu yaklaşımın sonucudur. Örneğin bir müzik parçasını dinlerken sadece onun o andaki tınısı, ritmi, sözleri vs. üzerinde yoğunlaşırız. Müziğin kültürümüzdeki yolculuğu aklımıza gelmez. Bu durum, aslında, onun en merak edilmesi gereken yönüdür. İşte tam bu merak noktası, her anımızda etkin hale getirilecek olan ‘Tarih Bilinci’nin tekrar tekrar devreye gireceği ve geliştirilmeye devam edeceği yer olacaktır. Bu merak noktası, Tarih denilince aklımızagelen klişe ve ön yargılardan bizleri kurtaracak ve ona geniş bir vizyonla bakmamızı sağlayabilecektir.

THE ROOTS OF HISTORY CONSCIOUSNESS IN TURKEY IN THE FRAME OF ‘HISTORIC’ AND ‘HISTORICAL’ CONCEPTS

The aim of this paper is to demonstrate the relations between History and daily life. These relations are extremely valuable in the hand of a country which has a quite rich past like us. The precondition of this valuable area’s benefit is that it is to carry from historical position to historic position, that is, from meaning that experienced and finished to in ‘still’ connection with nowadays. In this study it has been tried to explain the genetic aspect of the History, by putting forward the elucidate to ‘now’ with ‘past’. The result of this approach is to be revealed in the cultural context the roots of our history consciousness which we are not being aware of or even if we are aware,but we do not think enough about it. We concentrate only, for example, on the music track’s tone, rhythm, words etc. while listening to it at that moment. We do not think of the peregrination of music in our culture. This travel is, actually, its most curious aspect. The exactly this point of wonder is a place that will move in History Consciousness that will be activated at our every moment and will be continued to be developed. This point of wonder can look at History with a wide vision and rescue from cliches and prejudices that come to our mind when we say History.

PDF

___

Adorno, T. W.-Horkheimer, M. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği. Kabalcı.
Adorno, T. W. (2017). Metafizik Kavram ve Sorunlar. (İ. Serin, trans.). İthaki.
Akyüz, Y. (2016). Türk Eğitim Tarihi. Pegem Akademi.
Alova, E. (2013). Latince-Türkçe Sözlük. Sosyal.
Benjamin, W. (2012). Son Bakışta Aşk. Metis.
Canlı, E. (2019). Tarih üzerine bir soruşturma: Tarih mi insan içindir, insan mı tarih içindir? Kutadgubilig, 39, 45-58.
Civelekoğlu, F. (2017). Korkunçlaşan dünyanın teselli noktası olarak distopya. Doğu Batı, 80, 11-38.
Deleuze, G. (2015). Anlamın Mantığı. Norgunk.
Devellioğlu, F. (1996). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Aydın.
Dima-Laza, S. R. (2017). Ütopya distopyaya karşı-mükemmel bir varoluş için mükemmel bir çevre. Doğu Batı, 80, 255-263.
Düzgün, Ş. A. (2014). Sarp Yokuşun Eteğinde İnsan. Lotus.
Ergun, D. (1973). 100 Soruda Sosyoloji El Kitabı. Gerçek.
Ertürk, N. E. (2018). Dijital ve varoluş: Dijitalin soy kütüğüne doğru. Doğu Batı, 86, 157-171.
Gültepe, N. (2004). Son büyük turan devleti: Osmanlı. Türk Dünyası Araştırmaları, 151, 33-69.
Güngör, E. (1999). Dünden Bugünden Tarih-Kültür ve Milliyetçilik. Ötüken.
Güngören, A. (2013). Dil ve Büyü, Lévi Strauss Üstüne On Bir Deneme. Dost.
http://www.kursunkalem.com/psikoloji-terimi/bilinc-esigi/, Accessed date: 12.09.2017.
http://blog.milliyet.com.tr/bilincalti-esiginin-zayifladigi-anlar---/Blog/?Blog No=297540, Accessed date: 12.09.2017.
Kalın, İ. (2017). Ben, Öteki ve Ötesi. İnsan.
Kodaman, B. (1999). Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi. TTK.
Koselleck, R. (2013). Kavramlar Tarihi, Politik ve Sosyal Dilin Semantiği ve Pragmatiği Üzerine Araştırmalar. İletişim.
Kut, G. (1999). Anadolu'da Türk edebiyatı. E. İhsanoğlu (Ed.), Osmanlı Medeniyeti Tarihi I-II, in of I (21-68).
Meriç, C. (2011). Işık Doğudan Gelir. İletişim.
Ocak, A.Y. (1999). Din. E. İhsanoğlu (Ed.), Osmanlı Medeniyeti Tarihi I-II, in of I (109-58).
Osman, F. (2012). Mantıksal ve bilgi-kuramsal açıdan kültür kavramı. T. Kılıçoğlu (Ed.), Uluslararası Bilim ve Kültür Sempozyumu Book içinde (543-548), Batman University.
Özdem, R. (1999). Tanzimattan beri yazı dilimiz, fikrî nesir dilimizin gelişmesi: gazete, mecmua ve tamimî kitap dili. Tanzimat I-II, in of II (859-931), MEB.
Renan, E. (2015). Dilin Kökeni Üzerine (2. Baskı). (A. Altınörs, trans.). Bilge Kültür Sanat.
Said, E. (2005). Müzikal Nakışlar. Agora.
Said, E. (2010). Kültür ve Emperyalizm. Hil.
Shefer-Mossensohn, M. (2018). Osmanlı’da Bilim (K. Oğuz, trans.). Türkiye İş Bankası.
Sinanoğlu, S. (1992). Yirmi birinci yüzyıla girerken Klasik Çağ düşüncesi, Avrupa ve Türkiye. Belleten LVI (33), 513-530.
Smith, E. E. & Kosslyn, S. M. (2014). Bilişsel Psikoloji Zihin ve Beyin. (M. Şahin, Trans.). Nobel.
Tanrıkorur, C. (1999). Osmanlı Musikisi. E. İhsanoğlu (Ed.), Osmanlı Medeniyeti Tarihi I-II, in of II (493-530).
Uzunçarşılı, İ. H. (2014). Osmanlı Devleti’nin İlmiye Teşkilatı. Türk Tarih Kurumu.
Yüce, N. (1999). Osmanlı Türkçesi. E. İhsanoğlu (Ed.), Osmanlı Medeniyeti Tarihi I-II, in of I (3-20).