ÖĞRETMENLERİN ÖZ YETERLİK İNANÇLARI İLE MESLEKİ TÜKENMİŞLİK ALGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ

Bu araştırmada, öğretmenlerin öz yeterlik inançları ve mesleki tükenmişlik algılarıile bu algılar arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada betimselyöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini 2018-2019 eğitim-öğretimyılında Van İli İpekyolu ilçe merkezinde bulunan ilkokul ve ortaokullarda görevyapan öğretmenler oluşturmaktadır. Evrenden tabakalı amaçsal örneklemeyöntemiyle seçilen 9 ilkokul ile 6 ortaokulda görev yapmakta olan toplam 360öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerinitoplamak üzere, “Öğretmen Öz Yeterlik İnancı Ölçeği” ile "Öğretmen MeslekiTükenmişlik Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetikortalama, standart sapma, t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), TukeyHSD testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi, Pearson korelasyon testive regresyon analizi hesaplamaları yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilenbulgulara göre, öğretmenlerin öz yeterlik inançlarının “yüksek”, meslekitükenmişliklerinin ise “düşük” düzeyde olduğu; öz yeterlik inançları ile meslekitükenmişlikleri arasında negatif yönde anlamlı ve “düşük” düzeyde bir ilişkininolduğu belirlenmiştir. Öz yeterlik inancı ile cinsiyet, branş ve çalışılan eğitimkademesi değişkenleri arasında, mesleki tükenmişlik ile de cinsiyet, branş vemesleki kıdem değişkenleri arasında anlamlı bir farkın olduğu tespit edilmiştir.Bu bulgulara dayalı olarak, öğretmenlik mesleğinde; özlük hakları, meslekteyükselme, alım gücü, çalışma koşulları ve kendini geliştirme imkânları açısındansağlanacak iyileştirici düzenlemelerle, öz yeterlik inancı geliştirilip, meslekitükenmişlik önlenebilir.

The Analysis of the Relationship Between Teachers' Self Efficacy Beliefs and Occupational Burnout

In this study, it is aimed to determine teachers' self-efficacy beliefs, professional burnout perceptions, and the level of relationship between them. Also in this study, descriptive method is used. The universe of this study consists of teachers who work in primary and secondary schools in the Ipekyolu county of Van province in the academic year 2018-2019. A total of 360 teachers working in 9 primary schools and 6 secondary schools constitute the sample of the study are selected by using stratified purposeful sampling method. In order to collect the data of the study, the “Teacher Self Efficacy Belief Scale” and the “Teacher Professional Burnout Scale” are used. In the analysis of the data, percentage, frequency, arithmetic mean, standard deviation, t-test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Tukey HSD test, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis H test, Pearson correlation test and regression analysis were used. According to the results of the study, it is found out that teachers' self-efficacy beliefs are high and their professional burnout is low. So it was determined that there was a negatively meaningful and “low” level relationship between self-efficacy beliefs and professional burnout. So that there is a significant difference between self-efficacy belief and gender, branch and education level variables. And also there is a significant difference between professional burnout and gender, branch and seniority variables. Based on these findings, in the teaching profession; selfefficacy beliefs can be improved and professional burnout can be prevented with improvement arrangements in terms of personal rights, professional development, purchasing power, working conditions and opportunities for self-development.

___

  • Acar, F. M. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Akbayır, K. ve Taş, Z. (2009). Türkiye’de matematik eğitimi ve öğretmen yetiştirmeye yönelik öğretmen adaylarının görüşleri. Journal of Qafqaz University, 26, 190-197.
  • Akça, F. (2008). Örgütsel tükenmişlik ve stres. M. Özdevecioğlu ve H. Karadal (Ed.), Örgütsel davranışta seçme konular: Organizasyonların karanlık yönleri ve verimlilik azaltıcı davranışlar içinde (s. 107-123). Ankara: İlke Yayınevi.
  • Akça, F., Ulutaş, E. ve Yabancı C. (2018). Investigation of teachers’ self-efficacy beliefs, locus of control and intercultural sensitivities from the perspective of individual differences. Journal of Education and Learning, 7(3), 219-232.
  • Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2008). Tükenmişlik sendromu akademisyenler üzerinde bir uygulama (GOÜ Örneği). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 69-96.
  • Aslan, M. ve Kalkan, H. (2018). Öğretmenlerin özyeterlik algılarının analizi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 477-494.
  • Avşaroğlu, S., Deniz, M. E. ve Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 115-129.
  • Ayra, M. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki öz yeterlik inançları ile ilişkisi. Yüksek lisans tezi, Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya.
  • Aytaç, A. (2018). Öğretmenlerin özyeterlik algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Academy Journal of Education Sciences, 2(1), 29-41.
  • Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
  • Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  • Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning, Educational Psychologist, 28(2), 117- 148.
  • Bandura, A. (1997). Self efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
  • Başol, G. ve Altay, M. (2009). Eğitim yöneticisi ve öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15(2), 191-216.
  • Bayrakdar, N. (2014). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin mesleklerinden beklentileri ve mesleki tükenmişlik algıları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(37), 40-60.
  • Bedir, D. (2011). Matematik öğretmenlerinin alanlarına yönelik öz-yeterlik algıları ile sınıf yönetsel becerileri arasındaki ilişki (İstanbul ili Bayrampaşa ilçesi örneği). Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Belgi, S. (2016). Lisede çalışan rehber öğretmenlerin mesleki öz yeterlik algıları ve mesleki tükenmişliklerinin incelenmesi (İstanbul ili Bahçelievler ilçesi örneği). Yüksek lisans tezi, Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Benzer, F. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin öz yeterlik algılarının analizi. Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Bıkmaz, F. H. (2004). Öz yeterlik inançları. Y. Kuzgun (Ed.), Eğitimde bireysel farklılıklar içinde (1. Baskı) (s. 289-314). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Billheimer, B. C. (2006). Perceived teacher self-efficacy in early childhood settings: differences between early childhood and elementary education candidates. Master's thesis, State University, East Tennessee.
  • Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 95-108.
  • Büyüköztürk, Ş. (2012). Örnekleme yöntemleri. http://w3.balikesir.edu.tr/~msackes/wp/ wpcontent/uploads/2012/03/BAY-Final-Konulari.pdf (E. T.: 24.12.20 18).
  • Campell, L.L. (1983) Teacher burnout: description and prescription. A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 57(3), 111-113.
  • Cemaloğlu, N. ve Şahin, D. E. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 465-484.
  • Çam, O. (2001). The burnout in nursing academicians in Turkey. International Journal of Nursing Studies, 38, 201-207.
  • Çapri B. (2013). Tükenmişlik Ölçeği-Kısa Formu ile Eş Tükenmişlik Ölçeği-Kısa Formu’nun Türkçe uyarlaması ve Psikoanalitik-Varoluşçu bakış açısından mesleki ve eş tükenmişlik ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1393-1418.
  • Çapri, B. ve Kan, A. (2007). Öğretmenlerin kişilerarası öz-yeterlik inançlarının hizmet süresi, okul türü, öğretim kademesi ve unvan değişkenleri açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 63-83.
  • Çiftçi, H. D. (2015). Özel eğitim merkezlerinde çalışan öğretmenlerin mesleki yetkinlik ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 1, 221- 241.
  • Çimen, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları. Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
  • Çolak, İ., Yorulmaz, Y. İ. ve Altınkurt, Y. (2017). Öğretmen öz yeterlik inancı ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 20-32.
  • Çolak, Y. (2017). İlkokul ve ortaokullarda görev yapan yönetici ve öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
  • Dembo, M. H. (2004). Motivation and learning strategies for college success: A self management approach. Lawrence Erlbaum Associates.
  • Dilber, E. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları: İstanbul Kartal ilçesi örneği. Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Donald, M. G. (2003). Handbook of self and identity. London: Guilford Press.
  • Dursun, S. (2000). Öğretmenlerde tükenmişlik ile yükleme biçimi, cinsiyet, eğitim düzeyi ve hizmet süresi değişkenleri arasındaki yordayıcı ilişkilerin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
  • Duy, B. (2014). Güdülenme ve bireysel farklılıklar. A. Kaya (Ed.). Eğitim psikolojisi içinde (s. 505-551). Ankara: Pegem Akademi.
  • Ekici, G. (2006). Meslek lisesi öğretmenlerinin öğretmen özyeterlik inançları üzerine bir araştırma. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 24, 87-96.
  • Ekinci, E. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin akademik öz yeterlik düzeyleri ve akademik erteleme davranışlarının öğrenilmiş çaresizlik düzeylerini yordama gücü. Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
  • Ensari, H. ve Tuzcuoğlu, S. (1999). Marmara Üniversitesine bağlı fakültelerde görev yapan yönetici ve öğretim elemanlarının meslekten yılgınlıklarında kişilik özelliklerinin rolü. Öneri, 2(11), 51–63.
  • Erden, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Alkım Yayıncılık.
  • Eren, V. ve Durna, F. (2006). Üç boyutlu bir yaklaşım olarak örgütsel tükenme. Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(9), 40-51.
  • Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 22, 25.
  • Ergin, C. (1995), Akademisyenlerde tükenmişlik ve çeşitli stres kaynaklarının incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 12 (1-2), 37-50.
  • Ertürk, E. ve Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların iş doyumları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler: Öğretmenler üzerine örnek bir uygulama. Ege Akademik Bakış, 12(1), 39-52.
  • Eskici, M. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin özyeterlik algıları ile tutumları. Doktora tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Farber, B. A. (1982). Teacher burnout: Assumptions, myths, and issues. Teachers College Record, 86, 321-338.
  • Field, A. (2002). Discovering statistics using SPSS. UK: London: Sage Publications Ltd.
  • Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages.
  • Freudenberger, H. J. (1974). Staff burnout, Journal of Social Issues, 30(1), 159 – 165.
  • Gençtürk, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin özyeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
  • Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1037-1054.
  • George, D. ve Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference (4th edition). Boston: Allyn & Bacon, USA.
  • Gersten, R., Keating, T., Yovanoff, P. ve Harniss, M. K. (2001). Working in special education: Factors that enhance special educators' intent to stay. Exceptional children, 67(4), 549-567.
  • Girgin, G. ve Baysal, A. (2005). Zihinsel engelli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi ve bazı değişkenler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(18), 1-10.
  • Gold, Y. (1984). Burnout: A major problem for the teaching profession. Education, 104 (3), 271-274.
  • Gönüldaş, H. (2018). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ile kaygı ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Gül, B. (2014). Tükenmişlik ölçekleri ve Erzincan Üniversitesi örneği. Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
  • Gündüz, B. (2005). llköğretim öğretmenlerinde tükenmişlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1),152- 166.
  • İkiz, F. E. (2010). Psikolojik danışmanların tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 25-43.
  • Kaçar, T. (2016). İlköğretim öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Karahan, Ş. ve Balat, G. U. (2011). Özel eğitim okullarında çalışan eğitimcilerin öz-yeterlik algılarının ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29), 1-14.
  • Karakelle, S. ve Canpolat, S. (2008). Tükenmişlik düzeyi yüksek ilköğretim öğretmenlerinin öğrencilere yaklaşım biçimlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 33(147), 107-120.
  • Karakoyun, F. (2016). Öğretmen adaylarının sosyal özyeterlik algılarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5, 362-367.
  • Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kaya, B. (2008). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının düşünme becerilerinin öğretimine yönelik öz yeterliklerinin değerlendirilmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kayabaşı, Y. (2008). Bazı değişkenler açısından öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 191-212.
  • Kiremit, H. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili öz yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Korkut, K. ve Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-281.
  • Kurçer, M. A. (2005). Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2(3), 10-15.
  • Lee W. S. (2005). Encyclopedia of school psychology. Sage Publication.
  • Lewandowski, K. H. L. (2005). A study of the relationship of teachers’ self-efficacy and the impact oflead ership and professional development. Unpublished doctoral dissertation, Indiana University of Pennsylvania.
  • Lloyd, C. ve King, R. (2004). A survey of burnout among Australian mental health occupational therapists and social workers. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 39(9), 752- 757.
  • Margolis, H. ve McCabe, P. P. (2006). Improving selfefficacy and motivation: What to do, what to say. Intervention in school and clinic, 41(4), 218-227.
  • Maslach, C., Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual review of psychology, 52(1), 397-422.
  • Mearns, J. ve Cain, E.J. (2003). Relationships between teachers’ occupational stress and their burnout and distress: Roles of coping and negative mood regulation expectancies. Anxiety, Stres, and Coping, 16 (1), 71-82.
  • Özcan, F. (2015). Öğretmenlerin kişilerarası öz yeterlikleri ile kendilerine saygı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özerkan, E. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ile öğrencilerin sosyal bilgiler benlik kavramları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
  • Özipek, A. (2006). Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerde mesleki tükenmişlik düzeyi ve nedenleri. Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
  • Pajares, F. (2005). Self-Efficacy during childhood and adolescence. implications for teachers and parents. In F. Pajares & T. Urdan (Eds.). Self-Efficacy Beliefs of Adolescents (pp. 339–367). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
  • Palancı, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı problemlerini açıklama ve gidermeye yönelik gerçeklik terapisi oryantasyonlu bir yardım programının geliştirilmesi. Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
  • Peker, R. (2002). Anaokulu, ilköğretim ve lise öğretmenlerinde mesleki tükenmişliğin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 319–331.
  • Pines, A. M. (1993). Burnout: An existential perspective. In W.B Schaufeli, C. Maslach & T. Marek (Ed.), Proffesional Burnout: Recent Developments in Theory and Research (pp. 33-51). Taylor & Francis.
  • Plessis, T. D., Visagie, S., ve Mji, G. (2014). The prevalence of burnout amongst therapists working in private physical rehabilitation centers in South Africa: A descriptive study. South African Journal of Occupational Therapy, 44(2), 11-15.
  • Ross, J. A. (1998). The antecedents and consequences of teacher efficacy. In J. Brophy (Ed.), Advances in research on teaching (pp. 49-73). Greenwich, CT: JAI Press.
  • Sağlam, F. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin derslerinde bilgi teknolojisi kaynaklarından yararlanma öz-yeterlikleri ve etki algılarının değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
  • Sarıçam, H. ve Sakız, H. (2014). Burnout and teacher selfefficacy among teachers working in special education institutions in Turkey. Educational Studies, 40(4), 423-437.
  • Sari, H. (2004). An analysis of burnout and job satisfaction among Turkish special school headteachers and teachers, and the factors effecting their burnout and job satisfaction. Educational Studies, 30(3), 291-306.
  • Savran, A. ve Çakıroğlu, J. (2003). Differences between elementary and secondary preservice science teachers' perceived efficacy beliefs and their classroom management beliefs. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 2(4), 15-20.
  • Skaalvik, E. M. ve Skaalvik, S. (2010). Teacher self-efficacy and teacher burnout: A study of relations. Teaching and Teacher Education, 26(4), 1059-1069.
  • Solmuş, T. (2010). İşyeri terapisi: İş yaşamında kişilik ve davranış sorunları. İstanbul: Papatya Yayıncılık.
  • Sucuoğlu, B. ve Kuloğlu, N. (1996). Özürlü çocuklarla çalışan öğretmenlerde tükenmişliğin değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 10(36), 44-60.
  • Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 91-108.
  • Tschannen-Moran, M., Hoy, A. ve Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68, 202-248.
  • Tschannen-Moran, M. ve Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
  • Tümkaya, S. (1996). Öğretmenlerdeki tükenmişlik görülen psikolojik belirtiler ve başa çıkma davranışları. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Umaz, D. (2010). Diyarbakır’daki ilköğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik düzeyi ve yaşadıkları iletişim sorunları. Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M., ve Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-16.
  • Vurdu, U. (2017). Resmi okullarda görev yapan öğretmenlerin mesleki tükenmişlik durumları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C. ve Soran, H. (2004). Öğretmen öz-yeterlik inancı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5(58), 50-54.
  • Yöney, H. ve Ünalan, P. (2004). Profesyonel yaşamda iş stresi ve tükenmişlik. http://arsiv.ntv.com.tr /news/303101.asp (E. T.: 27.11.2018).
  • Yüksel B. (2009). Özel eğitim ve genel eğitim öğretmenlerinin tükenmişliklerine etki eden değişkenlerin irdelenmesi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Yüksel, B., Kaner, S. ve Şekercioğlu, G. (2008). Öğretmen mesleki tükenmişlik ölçeği geliştirme çalışması. Ulusal Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Kongresi Bildiri Raporu (s. 26- 32). Ankara.
  • Zararsız, N. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin öz yeterlik algılarının incelenmesi (İstanbulSultanbeyli ilçesi örneği). Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.