İLLET-İ CÜZZAM: “OSMANLI DAĞILMA DÖNEMİ”

Cüzzam, tarihin en eski sayfalarının önemli bölümünü meşgul eden, insanı fiziki ve psikolojik yönden olumsuz etkileyen bir illettir. Bu hastalığın kesin olarak ne zaman çıktığı bilinmemekle birlikte bütün dünya genelinde yayılma sahası bulmuş bir hastalıktır. Bu hastalıktan etkilenen devletlerden biriside Osmanlı olmuştur. Hemen hemen her döneminde bu hastalıkla uğraşmak zorunda kalan Osmanlı bu illet ile mücadele etmek için bazı tedbirler almış ve tedavi yolları denemiştir. Bu çalışmada Osmanlı’nın 19. yüzyılında ve 20. yüzyılının başlarında cüzzam hastalığını konu almaktadır. Bu yüzyılda cüzzam nerelerde yayılma göstermiştir, varsa vakaların sayısı ne kadardır ve alınan tedbirler ile varsa tedavi yöntemleri neler olmuştur, topluma ve devlete etkileri nelerdir bu çalışmada incelemeye çalışacağız.

Leprosy: “Ottoman Disintegration Period”

Leprosy is an illness that occupies a significant portion of the earliest pages of history and affects the person negatively from the physical and psychological side.. Although it is not known exactly whwn this disease developed, it is a disease spreading all over the World. One of the affected states was Ottoman. The Ottomans, who had to deal with this disease in almost every period, took some precautions to combat this disease and tried ways of treatment. This study deals with the leprosy in the 19th century and early 20th century of the Ottoman Empire. In this century, where did the leprosy spread, how many cases were there, and what measures have been taken, what measures have been taken, what are the effects of collecting and the state, and what will we try to study in this study.

PDF

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivleri:
BOA, DH. MKT (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Dahiliye Mektubi Kalemi)
BOA, MF. MKT (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Maarif Mektubi)
BOA, HR. SYS. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Hariciye Siyasi)
BOA, DH.ŞFR. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Dahiliye Şifre Kalemi)
BOA, HR. TH. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Türkçe Hat)
BOA. İ. HUS. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi İrade Hususi)
BOA, MV. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Meclis-i Valâ)
BOA, İ. AS (Başbakanlık Osmanlı Arşivi İrade Askeriye)
BOA, Y. PRK. ŞH. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Yıldız Perakende Şehremaneti)
BOA, Y.A. HUS. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Yıldız Arşiv-i Hususi)
BOA, BEO. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Babıali Evrak Odası)
BOA, C.SH. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Cevdet Saray)
BOA, ŞD. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Şura-yı Devlet)
BOA, HR. İD. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Hariciye İdare)
Balcıoğulları, A. (2013): “Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde Anadolu Şifalı Suları ve Günümüz Termal Turizmi”, TSA/ Yıl:17, s:3 s, 287-306.
Beratlı, N. (2013): “Kıbrıs Miskinhanesi”, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Bulut, F. (2009): “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Tehlikeli Bir Miras: Firengi”, Tarih Okulu Dergisi, İlkbahar Sayı:3 s, 109-123.
Bynum W. (2008): “ Tıp Tarihi”, Ankara: Dost Yayınları.
Çetin, O. (ty): “Bursa Şeriyye Sicilleri Işığında Osmanlılarda İlk Tıp Fakültesi Bursa Darüşşifası ve Tıbbi Faaliyetler” s, 121-150.
Foucault, M., (2017): “Deliliğin Tarihi”, Çev: Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kitabevi, Ankara.
İhsanoğlu, E. (1999): “Suriye’de Modern Osmanlı Sağlık Müesseseleri, Hastahaneler ve Şam Tıp Fakültesi”, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Kurt, B., Yaşayanlar, İ. (2017): “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Salgın Hastalıklar ve Kamu Sağlığı”, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
Özekmekçi, M. İ. (2012): “Modern Devlet ve Tıp: II. Abdülhamit Döneminde Frengi ile Mücadele”, Kadın Araştırmaları Dergisi, Sayı:10, s, 83-101.
Öztürk, L. (2013): “ İslam Tıp Tarihi Üzerine İncelemeler”, İstanbul: Ensar Neşriyat.
Palalı, M. Z. (1993): “Cüzzam”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt:8 s.150-152.
Panzac, D., (2017): “Osmanlı İmparatorluğu’nda Veba (1700-1850)”, Çev: Serap Yılmaz, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
Sandoz, T. (2005): “Alternatif Tıp Tarihi”, Ankara: Dost Yayınları.
Sarıköse Turhan, S. (2013): “XIX. Yüzyılda Çukurova’da Afetler ve Salgın Hastalıklar”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
Uludağ, O. Ş. (2010): “Osmanlılar Devrinde Türk Hekimliği”, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Uysal, G. (2013): “Geç Osmanlı Salattepe Populasyonu ve Cüzzam”, Edebiyat Fakültesi Dergisi, Valume: 30 Sayı:2, s, 209-224.