HÜNKÂR İSKELESİ ANTLAŞMASINI HAZIRLAYAN KOŞULLAR

19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin karşılaştığı en önemli sorunlarından biri şüphesiz Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın isyanıydı. 1826 yılında yeniçeri ocağını kaldıran, 1828-1829 Osmanlı-Rus Harbi'nde kurmaya çalıştığı yeni ordusunu ve Navarin Baskını'nda donanmasını kaybeden Sultan Mahmut, Mehmet Ali Paşa'nın kuvvetleri karşısında çaresiz kaldı. Mısır ordusu Osmanlı kuvvetlerini defaatle hezimete uğratıp, Bursa'ya kadar ilerledi. Mısır Valisi Suriye'nin tamamının, Adana, İçel ve Alanya sancaklarının kendi yönetimine verilmesini istiyordu. Sıradan bir valisiyle baş edemeyen Padişah, Ruslardan yardım istemek zorunda kaldı. Böylece gelişen olaylar Hünkâr İskelesi Antlaşması'na giden yolu hazırlamış oldu

THE CONDITIONS THAT LEAD TO THE SIGNING OF THE TREATY OF HÜNKÂR İSKELESİ

One of the main problems that the Ottoman State had to deal with in the 19th century was surely the rebellion of Mehmet Ali Pasha. Sultan Mahmud, who abolished the Janissary army in 1826, lost the new army he was trying to form during the 1827-28 Ottoman-Russian war, and lost his navy with the ambush at Navarino, was hopeless against the forces of Mehmet Ali Pasha. The Egyptian army defeated the Ottoman forces several times and marched as far as Bursa. The Governor of Egypt wanted the control over whole Syria, and the sancaqs of Adana, Içel and Alanya to be given to him. The Sultan, who could not deal with an ordinary governor, had to ask help from the Russians. The events that developed in this way lead to the signing of the treaty of Hunkar İskelesi.

PDF

___

Ahmed Lütfi Efendi, Vakʾanüvîs Ahmed Lûtfî Efendi Tarihi, Tarih Vakfı- Yapı Kredi Yayınları, IV-V, İstanbul 1999.
Ali Fuat, “Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa”, Türk Tarih Encümeni Mecmuası, Numero 19(96) İstanbul Devlet Matbaası, 1928, s.64-121.
ALTUNDAĞ, Şinasi, Kavalalı Mehmet Ali Paşa İsyanı Mısır Meselesi 1831-1841, TTK, Ankara 1988.
ANICK, Norman, The Embassy of Lord Ponsonby to Constantinople 1833-1841, (Ph.D, McGill University), Montreal 1970.
ARMAOĞLU, Fahir, 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi (1789-1914), TTK, Ankara 1997.
BAKER, R.L., “Palmerston on the Treaty of Unkiar Skelessi”, The English Historical Review, Vol 43, No. 169 (Jan.1928), pp.83-89.
BOLSOVER, G.H., “Lord Ponsonby and the Eastern Question (1833- 1839)”, The Slavonic and East European Review, Vol.13, No.37 (jul 1934), s.98-118.
CAMERON,D.A., Egypt in the Nineteenth Century or Mehemet Ali and His Successors Until The British Occupation in 1882, London 1895.
Dukakinzâde Feridun, “Türk Ordusunun Eski Seferlerinden Nezip 1831- 1840 Seferleri”, Askeri Mecmua, Nr. 83 ilavesi, İstanbul 1931, s.1-50.
JORGA, Nicolae, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, V, (Çev. Nilüfer Epçeli), Yeditepe Yayınları, İstanbul 2005.
Kamil Paşa, Tarih-i Siyasi-i Devlet-i Aliye-i Osmaniye, III, Matbaa-i Ahmet İhsan, İstanbul 1327.
Mehmet Selahattin, Bir Türk Diplomatın Evrâk-ı Siyasiyesi, Alem Matbaası, İstanbul 1306.
SINOUÈ Gilbert, Kavalalı Mehmet Ali Paşa Son Firavun, (Çev. Ali Cevat Akkoyunlu), Doğan Kitap, İstanbul 1999.
SOY, Bayram, “Lord Palmerston’un Osmanlı Toprak Bütünlüğünü Koruma Siyaseti”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Sayı:7, Güz 2007, s.141-167.