BİR AKTÖR, BİR MÜVERRİH: KÖPRÜLÜ VE İNALCIK'IN CUMHURİYET TÜRKİYE'SİNE BAKIŞI

Cumhuriyet döneminin iki önemli figürü, Fuad Köprülü ve Halil İnalcık yeni Türkiye Cumhuriyeti ve tek parti dönemine ilişkin kanaatlere sahiptir. Köprülü ve İnalcık arasında hoca-talebe münasebeti çerçevesinde söz konusu olan ilişki bir geleneğin sürekliliğini ifade eder. Bu anlamda, her iki figürün Cumhuriyet'in kuruluşuna ve tek parti dönemine bakışı ayrıca anlamlıdır. Köprülü ve İnalcık, Osmanlı devrinin son döneminde ayyuka çıkan köhnemiş düzenden yakınmaktadır ve çağdaşlaşma taraftarıdırlar. Atatürk'ün açtığı yolu önemsemekte olmalarına rağmen tek parti döneminin bazı uygulamalarına karşı tereddütle yaklaşmakta, özellikle tek parti dönemi kadrolarına karşı eleştiriler yöneltmektedirler. Bu çalışma, siyasi aktör kimliğiyle tarih yapan Fuad Köprülü'nün ve tarihçi sıfatıyla tarih yazan Halil İnalcık'ın döneme bakışını bir süreklilik içerisinde ortaya koymayı amaçlamaktadır.

An Actor, A Historian:The Aspect of Köprülü and İnalcık to Republic Turkey

Two figures, who are Fuad Köprülü and Halil İnalcık, are significantly a political actor and a historian in Turkish Republic. Both of them are concerned with single party term, have opinions new Turkish Republic. There is master-student relationship between Köprülü and İnalcık, so, they are fragments of all which sustain a tradition. In this sense, their aspect to Turkish Republic and single party term is also meaningful. Köprülü and İnalcık complains worn order that appeared in the last term of Ottoman era and they are supporter of becoming contemporary. Although both of figures give importance to way leaded by Atatürk, they look with hesitation to some application of single party term, particularly criticize to cadres of single party term. This study aims to exhibit Köprülü's and İnalcık's understanding to the epoch.

PDF

___

Akandere, Osman. "Bir Demokrasi Beyannamesi Olarak 'Dörtlü Takrir'in Amacı ve Mahiyeti." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9 (2003): 5-28.
Akyol, Taha. "Halil İnalcık diyor ki..." Milliyet 29 Eylül 2003.
Arı, Bülent and Selim Aslantaş. "Türkiye'de Modern Tarihçiliğin Öncüsü Fuad Köprülü." Doğu Batı 12 (2000): 193-205.
Aşık, Melih. "İnalcık Ne Diyor?" Milliyet 04 Mayıs 2005.
Ayan, Ergin. "Türk Tarihyazımının Evriminde Annales Kuramının Yorumu." Journal of History School 11 (2011): 75-101.
Benjamin, Walter. "Tarih Kavramı Üzerine." Son Bakışta Aşk. haz. Nurdan Gürbilek. İstanbul: Metis Yayınları, 2008. 40.
Bila, Fikret. "Halil İnalcık'ın Uyarısı" Milliyet 19 Kasım 2009.
Burke, Peter. Fransız Tarih Devrimi: Annales Okulu. çev. Mehmet Küçük. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2002.
Ergenç, Özer. "Halil İnalcık Neden 'Büyük'?" Doğu Batı 12 (2000): 121- 141.
Göğüş, Zeynep. "AKP, Atatürk'e karşı mı?" Hürriyet 19 Kasım 2005.
Güneş, Hasan Hüseyin. "Bir Üstâd-ı lem: Mehmed Fuad Köprülü." Journal of History School 11 (2011): 103-119.
Habib, Irfan. "Problems of Marxist Historiography." Social Scientist 16.12 (1988): 3-13.
İnalcık, Halil. Atatürk ve Demokratik Türkiye. İstanbul: Kırmızı Yayınları, 2012.
--. Tarihçilerin Kutbu: Halil İnalcık Kitabı. haz. Emine Çaykara. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2013.
İnce, Özdemir. "Halil İnalcık, 'Atatürk ve Demokratik Türkiye" Hürriyet 12 Ağustos 2007.
Köksal, Ayhan. "Samsun Belediye Başkanı, Atatürk için saygı duruşuna karşı çıktı." Milliyet 25 Aralık 1977: 12.
Köprülü, M. Fuad. Türkiye Tarihi. Ed. M. Hanefi Palabıyık. Ankara: Akçağ Yayınları, 2005.
Köprülü, Orhan F. Türk Klâsikleri: Yunus Emre'den Aşık Veysel'e. C. 7. İstanbul: DÖSAR Yayınları, 1974.
Levend, Agah Sırrı. Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri. Ankara: TDK Yayınları, 1960.
Lukacs, Georg. "The Changing Function of Historical Materialism." History and Class Consciousness: Studies in Marxist Dialectics. çev. Rodney Livingstone. Cambridge: The MIT Press, 1971. 223-255.
Perry, Matt. Marksizm ve Tarih. çev. Gül Tunçer. İstanbul: İletişim Yayınları, 2010.
Pulur, Hasan. "İnalcık Hoca Böyle Diyorsa..." Milliyet 31 Ekim 2005.
Sazak, Derya. "Atatürk ve modernite" Milliyet 30 Ekim 2009.
T.B.M.M. Tutanak Dergisi
Turan, Osman. "Türk İlminin Abidesi: Prof. Fuad Köprülü." Türk Kültürü 4.47 (1966): 936-942
Uzman, Nasrullah. "İktidardan Muhalefete M. Fuad Köprülü'nün Siyasi Mücadelesi (1956-1966)." Akademik Bakış 7.13 (2013): 185-208.
Zürcher, Erik Jan. "Reactionary Despotism or Culmination of the Reforms? The Reign of Sultan Abdulhamit II." Turkey: A Modern History. New York: I.B. Tauris, 2001.