ANADOLU KERVAN YOLLARINDA KARŞILAŞILAN PROBLEMLER VE YOL GÜVENLİĞİ (17. YY.)

Anadolu’da hâkimiyet kuran devletler ile bu coğrafyayı diğer bölgelere geçiş güzergâhı olarak kullanan imparatorluklar, Anadolu yollarının gelişimine önemli katkılar sağladılar. Eski çağlardan Selçuklulara kadar yatırım yapılan yol ağı, Anadolu Selçukluları döneminde inşa edilen onlarca kervansaray ve hanlarla birlikte güvenlik noktasında da iyi bir seviyeye ulaştı. Osmanlı Devleti ise hem ticaretinin aksamaması hem de ülkeler ötesi sefer lojistiği için söz konusu yollarda kurduğu derbend ve menzil teşkilatları vasıtasıyla yol güvenliği ve bakımını sistematik bir temele oturturdu. Bütün bu çaba ve önlemlere rağmen dönemin ağır taşıma araçları olan develer ve diğer hayvanlarla birlikte sayıları binleri bulan kervanlar, yollarda hırsızlık ve yağma başta olmak üzere can ve mal korkusu içinde zorlu rotaları takip etmekteydiler. Bu sorunların yanı sıra gece yolculukları, dar geçitler, bozuk yollar ve mevsimsel problemler yolculuklarda karşılaşılan diğer tehlikelerdi.

PDF

___

Abdurrahman, A. P. (2008). Abdurrahman Abdi Paşa Vekâyi‘-nâmesi.Çamlıca yayınları.

Aleppo,P. O. (1836). The Travels of Macarius, Patriarch of Antioch(Cilt 9).

Akdağ, M. (1995). Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası Celali İsyanları.Cem yayınevi.

Andersen, J., Iversen, V. & Olearius, A. (1669). Orientalische Reise-Beschreibunge: Jürgen Andersen aus Schleßwig der An. Christi 1644 außgezogen und 1650 wieder kommen und Volquard Iversen aus Holstein so An. 1655 außgezogen und 1668 wieder angelanget.Holwein.

Aykut, N. (1994). Dilaver Paşa. TDV İslam Ansiklopedisi, 9, 297.

Bilgin, A.& Bozkurt, F. (2010). Bir malî gelir kaynağı olarak vârissiz ölenlerin terekeleri ve beytülmâl mukataaları. Kocaeli Üniversitesi SBE Dergisi (20), 1-31.

BOA. A.DVNSMHM.d., 14, 333 (20.02.978).

BOA, A.DVNSMHM.d., 16, 206 (07.11.979).

BOA, A.DVNSMHM.d., 78, 1835 (18.05.1018).

BOA. MHM.d., 79, 1099(12.10.1019).

BOA. MHM.d., 79, 1219 (05.01.10120).

BOA. MHM.d., 79, 722 (06.04.1019).

BOA. MHM.d., 79, 920. (27.10.1019).

BOA. MHM.d., 87, 238 (11.12.1046).

BOA. MHM.d., 88, 318 (29.10.1047).

BOA. MHM.d., 98, 136(20.02.1100).

BOA. MHM.d., 102, 424 (10.04.1103).

BOA. MHM.d., 112, 81 (10.05.1113).

BOA. TS.MA.e, 887, 62 (10.08.1059).

BOA. AE.SAMD.III, 18, 1718(24.03.1021).

BOA. C. ML.16, 724, (11.07.1217)

BOA. AE.SMMD.IV.17,1836 (10.06.1091).Cezar, M. (1965). OsmanlıTarihinde Levendler.Çelikcilt matbaası.

Çevik, Z. (2004). Osmanlı İmparatorluğu'nda Gümrük. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi,10, 9-20.

Çobanoğlu, A. V. (2007). Öküz Mehmed Paşa külliyesi. TDV İslam Ansiklopedisi, 34, 27-28.

Eryavuz, Ş.(2002). Kervansaray. TDV İslam Ansiklopedisi, 25, 299-302.

Evliya Çelebi b Derviş Mehemmed Zıll. (2011). Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 5,(Kahraman S.A., Dankoff R. vd. Haz.). Yapı Kredi Yayınları.

Suraiya, F. (1995). Hacılar ve Sultanlar(1517-1638). Tarih Vakfı yurtyayınlarıHalaçoğlu, Y. (1994). Derbend. TDV İslam Ansiklopedisi, 9, 162-164.

İlgürel, M. (2003). Levent. TDV İslam Ansiklopedisi, 27, 149-151.

İnalcık, H. (2012). Devlet-i Aliyye. Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-I.Türkiye İş Bankası Kültür yayınları.

İnalcık, H. (2015). Devlet-i Aliyye. Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-III.Türkiye İş Bankası kültür yayınları.

Jorga, N. (2017). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi(Cilt 4). Yeditepe yayınları.

Kocaoğlu, B. (2020). Osmanlı Ordusu'nda Kılavuz Kullanımına Genel Bir Bakış (XVIII. Yüzyılın Ortalarından XIX. Yüzyılın Başlarına Kadar). Geçmişten Günümüze Tarih Araştırmaları,(Mutlu Adak Ed.), Gazi kitabevi, 47-69.

Kütükoğlu, M. S. (1996). Gümrük. TDV İslam Ansiklopedisi, 14, 263-268.

Kütükoğlu, M. S. (2018). Osmanlı'nın Sosyo-Kültürel ve İktisâdi Yapısı. TTK.

Monconys, B. d. (1697). Des Herrn de Monconys ungemeine und sehr curieuse Beschreibung Seiner Jn Asien und das gelobte Land, nach Portugall, Spanien, Jtalien, in Engelland, die Niederlande und Teutschland gethanen Reisen.Andreas Zeidlern.

Müderrisoğlu, M. F. (2002). Menzil Kavramı ve Osmanlı Devleti'nde Menzil Yerleşimleri. Türkler Ansiklopedisi,10, 920-926.

Naîmâ. (2007). Târih-i Na‘îmâ.(M. İpşirli, Dü.). TTK.Orhonlu, C. (1963).

Osmanlı İmparatorluğu'nda Aşiretleri İskan Teşebbüsü (1691-1696).Edebiyat Fakültesi Basımevi.

Orhonlu, C. (1984). Osmanlı İmparatorluğu'nda Şehircilik ve Ulaşım Üzerine Araştırmalar.(S. Özbaran). Ege Üniversitesi EdebiyatFakültesi yayınları.

Orhonlu, C. (1990). Osmanlı İmparatorluğu'nda Derbend Teşkilatı.Eren yayıncılık.

Önkal,A.Bozkurt, Ö.(1994):Deve.TDV İslam Ansiklopedisi, 9, 222-226.

Pamuk, Ş. (2002). Kuruş. TDV İslam Ansiklopedisi, 26, 458-459.Pehlivanlı H. http://www.pusulagazetesi.net/koseyazilari/osmanlilarda_yol_emniyeti-1242.html, Erişim tarihi: 07.06.2020.

Sak, İ. ÇetinC.(2004). XVII. ve XVIII. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti’nde Menziller ve Fonksiyonları: Akşehir Menzilleri Örneği. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 16,179-221.

Simeon, P. (2016). Polonyalı Bir Seyyahın Gözünden 16. Asır Türkiyesi.(H. D. Andreasyan, Çev.). Köprü Kitap Yayınevi.

Tabakoğlu, A. (2014). Türkiye İktisat Tarihi.Dergah yayınları.Taeschner, F. (2010). Osmanlı Kaynaklarına Göre Anadolu Yol Ağı.(N. Epçeli, Çev.). Bilge kültür sanat yayınları.

Tavernier, J.-B. (2010). Tavernier Seyahatnamesi.Kitap yayınevi.

Thévenot, J. (1693). Der Morgenländischen Reisen des Herrn de Thévenot. Gedruckt undVerlegt durch Philipp Fievet.

Thévenot, J. (2009). Thévenot Seyahatnamesi.(A.Berktay, Çev.). Kitap yayınevi.

Tournefort, J. d. (2005). Tournefort Seyahatnamesi(Cilt 2). (A.B. Tunçdoğan, Çev.). Kitap yayınevi.

Troilo, F. F. (1676). Orientalische Reisebeschreibung.

Tuncer, O. C. (2007). Andolu Kervan Yolları.Vakıflar genel müdürlüğü yayınevi.

Turan, O. (2017). Selçuklular Zamanında Türkiye.Ötüken Neşriyat.

Ulusoy, Ç. (1944). 17. Asırda Saruhan'da Eşkıyalık ve Halk Hareketleri.Resimli Ay matbaası.

Valle, P. D. (1674). Der Pilgram Reiss-Beschreibung in die Orientalische Laender (Bd. IV).In Verlegung Johann-Hermann Wiederholds.

Yıldız, H. D. (1992). Berberîler. TDV İslam Ansiklopesi, 5, 478-483.