TÜRKÇE DERSİNDE BİRLEŞTİRİLMİŞ İŞBİRLİKLİ OKUMA VE KOMPOZİSYON TEKNİĞİYLE KULLANILAN HİKÂYE HARİTASI YÖNTEMİ UYGULAMASINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim 5. sınıf Türkçe dersinde birleştirilmiş işbirlikli okuma ve kompozisyon tekniği (BİOK) ile kullanılan hikâye haritası yöntemi uygulamasının öğrenciler üzerindeki etkisini belirlemek,uygulamaya ilişkin gözlemler yapmak, ders öğretmeni ve uygulamaya katılan öğrencilerin uygulamaya ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmada, eylem araştırması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Sivas il merkezindeki Behrampaşa İlköğretim Okulu’nda 5. sınıfta eğitim görmekte olan öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırma, Türkçe dersinde BİOK tekniği ile kullanılan hikâye haritası yönteminin uygulandığı 36 öğrenci ile yürütülmüştür.Verileri toplamak için araştırmacılar tarafından geliştirilen görüşme ve gözlem formları kullanılmıştır.Veriler NVIVO 10 programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada; BİOK tekniği ile kullanılan hikâye haritası yöntemi uygulamasına ilişkinyedi tema belirlenmiştir. Bu temalar; BİOK tekniğiyle kullanılan hikâye haritasının uygulamasının yapılışı, uygulama için gerekenler, uygulamaya ilişkin duyuşsal durum, uygulamada problem yaşanan durumlar, uygulamanın beğenilen yönleri, uygulamanın tekrarkullanılma isteği ve uygulamanın faydaları/katkılarıdır. Araştırma ile öğrencilerin BİOK tekniğiyle kullanılan hikâye haritasının uygulanma biçimini ve uygulamada nelerin gerekli olduğunu bildikleri belirlenmiştir. Öğrencilerin uygulamayı genel olarak faydalı buldukları ve uygulamaya ilişkin görüşlerinin olumlu olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin tamamı BİOK tekniğiyle kullanılan hikâye haritasının diğer derslerde de kullanılmasını istemişlerdir.

___

Açıkgöz, K. Ü. (2002). Aktif Öğrenme. (1. Baskı). Eğitim Dünyası Yayınları.

Akça, G. (2002). Hikâye Haritası Yönteminin, İlköğretim 4. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Beceri Düzeyleri Üzerine Etkisi.Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Akyol, H. (1999). Hikâye haritası yöntemiyle metin öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 142. http://yayim.meb.gov.tr/Dergiler/meDergi/15.htm, Erişim tarihi: 15.12.2010.

Akyol, H. (2010). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretimi Yöntemler. (3. Baskı). PegemA Yayıncılık.

Aziz, A. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. (5. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım.

Bahar, M. (2002). İşbirlikli öğrenme: Eleştirel bir analiz. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(4), 18-26.

Balaban-Salı, J. (2006). Tutumların öğretimi. A. Şimşek (Ed.), İçerik Türlerine Dayalı Öğretimiçinde (s. 133-162). Nobel Yayın Dağıtım.

Baumann, J. F. &Bergeron, B. (1993). Story-map instruction using children’s literature: Effects on first graders’ comprehension of central narrative elements. Journal of Reading Behaviour, 25,407-437.

Beard, C., Clegg, S. &Smith, K. (2007). Acknowledging the affective in higher education. British Educational Research Journal, 33(2), 235-252.

Boulineau, T., Fore, C., Hagan-Burke, S. &Burke, M. D. (2004). Use of story-mapping to increase the story-grammer text comprehension of elementary student with learning disabilities.Learning Disability Quarterly, 27(2), 105-121.

Bozkurt, Ü. (2005). Hikâye Haritası Yönteminin Okuduğunu Anlama Düzeyine Etkisi.Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Burgul Öztoprak, F. (2006). Öykü Öğretiminde Öykü Haritası Kullanımının Okuduğunu Anlama Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. &Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri.(5. Baskı). PegemA Yayıncılık.

Calderón, M., Hertz-Lazarowitz, R. &Slavin, R. E. (1998). Effects of bilingual cooperative integrated reading and composition on students transitioning from spanish to english reading. Elementary School Journal, 99(2), 153-166.

Cemaloğlu, N. (2009). Veri toplama teknikleri: nicel-nitel. A.Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde(s. 131-164). Anı Yayıncılık.

Cowie, H. (1995). Cooperative group work: A perspective from the U.K. International Journal of Educational Research, 23(4), 227-238.

Çeçen, M. A. (2010). Çocuk Edebiyatı ürünlerinin Türkçe eğitimi açısından incelenmesi (Hikâye örneği). Ş. Demirel (Ed.), Edebi Metinlerle Çocuk Edebiyatı içinde (s. 127-146). PegemA Yayıncılık.

Daqi, L. (2000). Effect of Story Mapping and Story Map Questions on The Story Writing Performance of Students with Learning Disabilities.Doctoral dissertation, Texas Tech University.

Davis, Z. T. (1994). Effects of prereading story mapping on elementary readers’ comprehension. Journal of Educational Research, 87(6), 353-360.

Demirel, Ö. &Şahinel, M. (2006). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin Türkçe Öğretimi. PegemA Yayıncılık.

Dimino, J., Gersten, R., Carnine, D. &Blake, G. (1990). Story gramer: An approach for promoting at risk secondary students’ compehension of literature. The Elementary School Journal, 91(1), 19-32.

Duman, N. (2006). Hikâye Haritası Yönteminin Eğitilebilir Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerindeki Etkisi.Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Ekiz, D. (2009). Bilimsel AraştırmaYöntemleri. (2. Baskı).Anı Yayıncılık.Fraenkel J. R. &Wallen, N. E. (2006). How to Design and Evaluate Researce in Education. (Sixth edition). McGraw-Hill Companies.

Gardill, M. C.&Jitendra, A. K. (1999). Advanced story map instruction: Effects on the reading comprehension of students with learning disabilities. Journal of Special Education, 33(1), 2-17.

Gay, L. R. (1987). Educational Research. Competencies for Analysis and Application.(Third edition). Merrill Publising Company.

Gömleksiz, M. (1997). Kubaşık Öğrenme, Temel Eğitim Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Matematik Başarısı ve Arkadaşlık İlişkileri Üzerine Deneysel Bir Çalışma. Baki Kitabevi.

Gömleksiz, M. N. (2003). İngilizce duyuşsal alana ilişkin bir tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 215-226

Gömleksiz, M. N. (2005). Yeni ilköğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 339-384.

Gömleksiz, M. N. ve Kan, A. Ü. (2012). Eğitimde duyuşsal boyut ve duyuşsal öğrenme. Turkish Studies, 7(1), 1159-1177.

Gömleksiz, M. N. &Onur, E. (2005). İngilizce öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin öğrenci başarısı üzerine etkisi (Vali Tevfik Gür ilköğretim okulu örneği). Milli Eğitim, 166, 183-200.

Hall, M. P. (2005). Bridging the heart and mind: Community as a device for linking cognitive and affective learning. Journal of Cognitive Affective Learning, 1, 8-12.

Hirst, L. A. &Slavik, C. (1990). Coopetative approacher to language learning. J. Reyhner (Ed.), In Effective Language Education Practices and Native Language Survial (s. 133-142). Native American Language Issues.

Idol, L. (1987). Group story mapping: A comprehension strategy for both skilled and unskilled readers. Journal of Learning Disabilities, 20(4), 196-205.

Idol, L. &Croll, V. J. (1987). Story-mapping training as a means of improving reading comprehension. Learning Disability Quarterly, 10(3), 214-229.

Işıkdoğan, N. (2009). Hikâye Haritası Tekniğinin Zihin Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerilerini Kazanmalarındaki Etkililiği.Yayınlanmamış yüksek lisans tezi,Ankara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Enstitüsü.

Johnson, D. W. &Johnson, R. T. (1989). Cooperation and Competition. (Second Edition). Interaction Book Company.

Kan, A. Ü. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde Bireysel ve Grupla Zihin Haritası Oluşturmanın Öğrenci Başarısına, Kalıcılığa ve Öğrenmedeki Duyuşsal Özelliklere Etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Kara, A. (2003). Duyuşsal Boyut Ağırlıklı Bir Programın Öğrencilerin Duyuşsal Gelişimine ve Akademik Başarısına Etkisi (Adıyaman ili örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kara, A. (2004). Yabancı dil öğretiminde duyuşsal boyut ağırlıklı bir programın öğrencilerin istek ve beklentilerine etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi.

Karasar, N. (2005). Araştırmalarda Rapor Hazırlama.(13. Baskı).Nobel.

Kuruyer, H. G. (2010). İkili Kodlama Kuramı Destekli Hikâye Haritası Öğretiminin Hikâye Analizine ve Yazımına Etkisi.Yayınlanmamış yüksek lisans tezi,Gazi Üniversitesi EğitimBilimleri Enstitüsü.

Kuş, E. (2009). Nicel ve Nitel Araştırma Teknikleri. Sosyal Bilimlerde Araştırma Teknikleri Nicel mi Nitel mi? (3. Baskı). Anı Yayıncılık.

Lehman, R. (2006). The role of emotion in creating instructor and learner presence in the distance education experience. Journal of Cognitive Affective Learning, 2(2), 12-26.

Lichtman, M. (2006). Qualitative Research in Education: A User’sGuide. Sage Publications Inc.

Martin, B. L. &Reigeluth, C. M. (1999). Affective education and the affective domain: implications for instructional-design theories and models. C. M. Reigeluth (Ed.). In Instructional-Design Theories and Models: A New Paradigm of Instructional Theory (s. 485-510). L.Erlbaum Associates Inc.

Mathes, P. G. &Fuchs, D. (1997). Cooperative story mapping. Remedial & Special Education, 18(1), 20-27.

McMillan, J. H. &Schumacher, S. (2006). Research in Education. Evidence-Based Inquary. (Sixth edition). Pearson Educations, Inc.

MEB. (2009). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1-5. sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.

MEB. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı

Ocak, G. &Beydoğan, H. Ö. (1999). Kültürel düzeyi farklı ailelerden gelen ilköğretim okulları birinci devre öğrencilerinin okuma-anlama düzeylerine yönelik bir araştırma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 29-43.

Özbay, M. (2009). Anlama Teknikleri: I Okuma Eğitimi. Öncü Kitap.

Özkara, Y. &Şahin, İ. (2013). Hikâye haritalarının hikâye edici metinlerde öğrencilerin ana fikir bulma becerileri üzerine etkisi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 33, 175-187.

Rapp, J. C. (1991). The effect of cooperative learningon selected student variables (cooperative integrated reading and composition on academic achievement in reading comprehension, vocabulary and spelling and on student self-esteem). Dissertation Abstract International, 52(10), 3516.

Reutzel, R. (1986). Investigating a synthesized comprehension instructional strategy: The cloze story map. Journal of Educational Research,79(6), 343-349.

Roberts, G., Torgesen J. K., Boardman A. &Scammacca, N. (2008). Evidance-based strategies for reading instruction of older students with learning disabilities. Learning Disabilities Research&Practice, 23(2), 63-69.

Sapancı, A. (2005). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Duyuşsal Özelliklerinin Matematik Dersindeki Öğrenme Düzeyi ile İlişkisi (Kayseri Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü.

Sever, S. (2004). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. (4. Baskı). Anı Yayıncılık.

Skeans, S.E.S. (1991). The effects of cooperative integrated reading andcomposition, fidelity of implementation, and teacher concerns on student achievement. Dissertation Abstract International, 53(2), 455.

Slavin, R. E. (1987). Cooperative learning and cooperative school. Educational Leadership, 45(3), 7-13.

Slavin, R. E., Madden, N., Farnish, A. M. &Stevens, R. E. (1995). Cooperative integrated reading and composition. A Brief Overview. ERIC: ED 378 569.

Sorrell, A. L. (1990). Three reading comprehension strategies: Tells, story mapping and qars. Academic Therapy, 25(3), 359-368.

Stagliano, C. &Boon, R. T. (2009). The effects of a story-mapping procedure to improve the comprehension skills of expository text passages for elementary students with learning disabilities. Learning Disabilities: A Contemporary Journal, 7(2), 35-58.

Stevens, R. J., Madden, N. A., Slavin, R. E. &Farnish, A. M. (1987). Cooperative integrated reading and composition: Two field experiments. Reading Research Quarterly, 22 (4), 433-454. International Reading Association http://www.jstor.org/stable/747701, Erişim tarihi: 06.07.2012.

Stringfield, S., Luscre, D. &Gast, D. L. (2011).Effects of a story map on the accelerated reader post-reading test scores in students with high functioning autism. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 26, 218-229.

Şahin, Ç. (2010). Veri toplama teknikleri. R. Y. Kıncal (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (s. 121-179). Nobel Yayın Dağıtım.

Tran, L. (2007). Can We Use a Story Map?: Using a Story Map Graphic Organizer to Improve Student's Narrative Writing. ProQuest dissertations and theses. University of California.

Varank, İ. &Kuzucuoğlu, G. (2007). İşbirlikli öğrenmede birlikte öğrenme tekniğinin öğrencilerin matematik başarılarına ve işbirliği içinde çalışma becerilerine etkisi. İlköğretim Online, 6(3), 323-332.

Yaman, B. (1999). Birleştirilmiş Kubaşık Okuma ve Yazma Tekniğinin Temel Eğitim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersinde Okuduğunu ve Dinlediğini Anlamaya Yönelik Akademik Başarıları ile Türkçe Dersine İlişkin Tutumları Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Yanpar, T., Hazer, B. &Arslan, A. (2006). 10. sınıf çözünürlük konusunda oluşturmacı öğrenme yaklaşımına dayalı grup çalışmasının kullanılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 113-122.

Yıldırım, A. &Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.

Yılmaz, M. (2008). Hikâye haritası yönteminin okuduğunu anlamaya etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 213-225.

Yılmaz, M. &Arslan, Ş. (2018). Dinlediklerini özetlemede hikâye haritası yönteminin etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (23),25-39.