Ufuk ULUÇINAR, Aslı GÜNDOĞAN, Cüneyit AKAR

HAYAT BİLGİSİ DERSİNDE EĞLENME DÜZEYİNİ BELİRLEME ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Bu araştırmanın amacı ilkokul öğrencilerinin hayat bilgisi dersindeki eğlenme düzeylerini belirlemeye yarayan geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Araştırma, kesitsel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, Uşak ilinde öğrenim gören ilkokul öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklemini ise, Uşak ili merkez ilçedeki farklı sosyo-ekonomik düzeydeki üç ilkokulda öğrenim gören toplam 255 ikinci ve üçüncü sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Ölçek geliştirme sürecinde alanyazın taraması, madde havuzunun oluşturulması, görünüş geçerliğinin sağlanması, pilot uygulamanın yapılması, yapı geçerliğinin sağlanmasına yönelik açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizlerinin yapılması ile güvenirliğin sağlanması aşamaları takip edilmiştir. Analizler sonucunda iki boyutlu ve 10 maddeden oluşan geçerli ve güvenilir bir yapı elde edilmiştir. Birinci boyut “dersin içeriğiyle ilgili eğlenme düzeyi”, ikinci boyut ise “dersin işlenişiyle ilgili eğlenme düzeyi” olarak isimlendirilmiştir. Sonuç olarak “Hayat Bilgisi Dersinde Eğlenme Düzeyini Belirleme Ölçeği”nin, ilkokul ikinci ve üçüncü sınıf öğrencilerinin bu derse yönelik eğlenme düzeylerini belirlemede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

PDF

___

Arbuckle, J. L. (2014). IBM SPSS Amos 23 user’s guide. IBM, Amos DevelopmentCorporation.ftp://public.dhe.ibm.com/software/analytics/ spss/documentation/amos/23.0/en/Manuals/IBM_SPSS_Amos_User_Guide.pdf, Erişimtarihi: 29.06.2019

Arslan, A. (2015). İlköğretim öğrencilerinin bitişik yazıya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 1-16

Aypay, A. (2012). Ortaöğretim öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği (OOTÖ). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 773-787.

Balantekin, Y. & Oksal, A. (2014). İlkokul 3. ve 4. sınıf öğrencileri için matematik dersi motivasyon ölçeği. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(2), 102-113.

Bayazıtoğlu, E. N. (1996). İlköğretim İkinci Sınıf Hayat Bilgisi Dersinde Eğitsel Oyunlar, Erişi ve Kalıcılık. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü.

Birinci, O. (2013).İlkokul 3. Sınıf Hayat Bilgisi Dersine Yönelik Geliştirilen Doğa Eğitimi Etkinliklerinin Öğrencilerin Doğa Algılarına Etkisi.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü.

Blunch, N. J. (2008). Introduction to Structural Equation Modelling Using SPSS and AMOS. SAGE publications.

Brace, N., Kemp, R. & Snelgar R. (2003). SPSS for Psychologists (2nd Edition).Palgrave McMillan.

Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı (12. Baskı). Pegem yayıncılık.

Byrne, B. M. (2010). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming(2nd Edition). Routledge Taylor & Francis group.

Dündar, Ş. (2002). İlköğretim okullarında hayat bilgisi dersi programlarının tarihsel gelişimi. Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(11), 11-18.

Ersoy, A. F. (2011). İlköğretim öğrencilerinin çocuk haklarına ilişkin algıları. İlköğretim Online, 10(1), 20-39.

Erwin, J. C. (2004). The Classroom of Choice: Giving Students What They Need and Getting What You Want. Association for Supervision and Curriculum Development.

Field, A. (2018). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics(5th ed.). Thousand Oaks.

Glasser, W. (1998). Choice Theory: A New Psychology of Personal Freedom. Harper Collins publishers.

Glasser, W. (2013). Take Charge of Your Life: How to Get What You Need with Choice Theory Psychology. Bloomington.

Gömleksiz, M. N. & Kan, A. Ü. (2012). Sosyal bilgiler dersi motivasyon ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(6), 116–125.

Gündoğan, A. & Akar, C. (2019). İlkokul öğrencileri için okulda mutluluk ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. TAY Journal, 3(1), 61-75.

Hanbaba, L. & Bektaş, M. (2007). Oyunla öğretim yönteminin hayat bilgisi dersi başarısı ve tutumuna etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 12(1), 115-128.

Kaf, Ö. (2000). Hayat bilgisi dersinde bazı sosyal becerilerin kazandırılmasında yaratıcı drama yönteminin etkisi.Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(6), 173-184.

Kara, A. (2008). İlköğretim birinci kademede eğitimde motivasyon ölçeğinin türkçeye uyarlanması.Ege Eğitim Dergisi, 9(2), 57-78.

Karahan, B. Ü. (2018). Okumaya yönelik tutum ölçeği: Ölçek geliştirme çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 67-73.

Liebel, M. (2004). A Will of Their Own: Cross-cultural Perspectives on Working Children.Zedbooks.

Milli Eğitim Bakanlığı (2009). İlköğretim 1. 2. ve 3. Sınıflar Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu.http://talimterbiye.mebnet.net/Ogretim%20Programlari/ilkokul/2010-2011/HayatBilgisi-3.S%C4%B1n%C4%B1f.pdf, Erişim tarihi:11.11.2018.

Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı(İlkokul 1. 2. ve 3. Sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326, Erişim tarihi:11.11.2018

Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı(İlkokul 1. 2. ve 3. Sınıflar).http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326, Erişim tarihi:11.11.2018.

Meydan, C. H.& Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları.Detay yayıncılık.

Mlinarević, V., Nemet, M. B. & Kostić, M. (2018). Students' attitudes on promoting rights in primary education. T. Velki, P. Ilieva-Trichkova & E. Topolska, (Eds.), In Children's Rights in Educational Settings(pp. 45-66). J. J. Strossmayer University of Osijek.

Neuman, W. L. (2014). SocialResearch Methods: Qualitative and Quantitative Approaches (Seventh Edition). Pearson education limited.

Özder, E. (2008). İlköğretim 6. Sınıfta Görsel Sanatlar Dersi ile Desteklenen Matematik Öğretiminin Öğrenci Tutumları ve Başarılarına Etkisi.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Özerbaş, M. A. (2003). Bilgisayar Destekli Bağlaşık Öğretimin Öğrenci Başarısı, Motivasyon ve Transfer Becerilerine Etkisi.Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Romstein, K., Vladović, S. & Žagar, D. (2018). What is kindergarten for? The purpose of early education percieved by preschool children and their parents. T. Velki, P. Ilieva-Trichkova & E. Topolska, (Eds.), In Children's Rights in Educational Settings (pp. 89-96). J. J. Strossmayer University of Osijek.

Sağlam, H. İ. (2015). Toplum, birey ve doğaya bütüncül bakış: Hayat Bilgisi. M. Gültekin (Ed.), Hayat Bilgisi Öğretimiiçinde (s. 1-14). Nobel akademi

Selanik Ay, T. (2005). İlköğretim Hayat Bilgisi Öğretiminde Yaratıcı Drama ve Geleneksel Öğretim Yöntemlerinin Öğrenci Başarısı ve Hatırda Tutma Düzeyi Üzerindeki Etkileri.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Sipahi, B., Yurtkoru, S. & Çinko,M. (2010). Sosyal Bilimlerde SPSS’leVeri Analizi.Beta yayıncılık.

Sönmez, Ö. F. (2018). Sosyal bilgiler öğretiminde çocuk hakları. R. Turan & H. Akdağ (Eds.), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni YaklaşımlarIIiçinde (c. 402-409). Pegem akademi.

Tahiroğlu, M. & Aktepe, V. (2015). 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersi motivasyon ölçeği formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Electronic Turkish Studies, 10(3),907-932.

Tosun, H. B. (2015). Hayat Bilgisi Dersinde Gerçekleştirilen Müze Uygulamaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Enstitüsü.

Türkdoğan T. & Duru, E. (2012). Üniversite öğrencileri temel ihtiyaçlar ölçeği’nin (ÜÖTİÖ) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 81-91.

Ütkür, N. & Açıkalın, M. (2018). Yaratıcı drama yönteminin hayat bilgisi dersinde kullanılmasının öğrencilerin başarılarına etkisinin ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 253-269.

Yaşar, Ş. & S Anagün, Ş. (2008). İlköğretim beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi tutum ölçeği' nin geçerlikve güvenirlik çalışmaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 223-236.

Zayimoğlu-Öztürk, F. & Coşkun, M. (2015). Hayat bilgisi dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (4), 239-251.