Tomris Uyar’ın “Düşkırıcı” İsimli Öyküsü Üzerine Anlatı Bilimsel Bir İnceleme

1970’ten 2000’li yılların başına kadar verdiği örneklerle kısa öykü türünün önemli temsilcilerinden olan Tomris Uyar, kaleme aldığı eserlerin temeline toplumu ve bireyi yerleştirir. Döneminin sosyal sorunlarını öykünün içeriğine doğrudan taşıyan yazar, birey olmanın çeşitli hâllerini, varoluşsal sorgulamaları farklı biçimlerle işler. Bunu yaparken edebiyattaki gelişmeleri de göz ardı etmez ve yıldan yıla değişen biçim anlayışı, bakış açısıyla eserlerini oluşturur. Sanatçı, modern öykü türü ile postmodern teknikleri bir araya getirmiş ve içeriğe uygun bir biçimin örneklerini vermiştir. Bu çalışmada anlatı sanatının güncel olanaklarından yararlanan Uyar’ın “Düşkırıcı” isimli öyküsü, anlatı bilimsel açıdan incelenecek ve öykünün içeriği, biçim özellikleriyle birlikte açımlanacaktır.

A Narratological Analysis on the Short Story "Düşkırıcı" of Tomris Uyar

Tomris Uyar, one of the significant representatives of the short story genre with her works written from 1970 until the beginning of the 2000s, places society and individual on the basis of her works. By directly bringing the social problems of the period into the content of the story, the author emphasizes the existential inquisitions and various problematics of individual. Besides, she does not ignore the developments in literature at all, and she forms her works with the understanding of form and perspective changing in years. The author combines the modern story type with the postmodern techniques, and gives the samples of a form which is suitable for the content. In this study, Uyar’s short story “Düşkırıcı” that benefits from the current possibilities of narrative art, will be analyzed with a narratological perspective, and the content of the story will be scrutinized together with the features of its form. 

___

  • Boratav, Pertev Naili (1992). Zaman Zaman İçinde (2. Basım). İstanbul: Adam Yayınları.
  • Boratav, Pertev Naili (2000). Tekerleme. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
  • İleri, Selim (2008). “Türk Öykücülüğünün Genel Çizgileri.” Türk Dili Dergisi Türk Öykücülüğü Özel Sayısı (2. Basım). Sayı 286. (2-29). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Nazik, Ayşegül (2001). Tomris Uyar Öykücülüğünde Toplumsal Güncellik ve Biçimsel Arayışlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.
  • Necatigil, Behçet (1983). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (11. Basım). İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Uyar, Tomris (2016). Gecegezen Kızlar (5. Basım). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Yivli, Oktay (2015). Kısa Öyküde Yöntem: Cemil Süleyman Uygulaması. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Yivli, Oktay (2016). “Ethem Baran’ın ‘Emanet Gölgeler Defteri’nde Temel Sorunsallar.” Yeni Türk Edebiyatı Dergisi. Sayı 14. (163-167).