Üç Önemli Kuramcı Üzerinden Alımlama Estetiğinin İncelenmesi ve Bir Uygulama

Alımlama Estetiği, okur merkezli kuramlar içinde birkaç önemli kuramın bir araya gelmesiyle oluşturulmuş bir edebiyat teorisidir. Edebiyata anlam üzerinden yaklaşır. Bu yaklaşımıyla dil felsefesi alanına da girer. En belirgin özelliği ise araştırdığı anlam sorununda okuru merkeze yerleştirmesidir. Bu bağlamda yazarı ve metni büyük ölçüde göz ardı eder. Bu çalışmada Alımlama Kuramı’nı üç önemli teorisyeni üzerinden, onların geliştirdiği kuramlara odaklanarak inceledik. Bu kuramcılar Wolfgang Iser, Hans-Robert Jauss ve Stanley Fish’tir. Bu üç ismin eserlerinin Türkçe’ye çevrilmemiş olması, İngilizce metinlerine de ulaşılamaması nedeniyle kurama mecburen dolaylı yoldan yaklaşılmıştır. Metot olarak da üç kuramcının kuramları örneklerle açıklanmış, daha sonra bu kuramların açıklarına ve onlara getirilen eleştirilere değinilmiştir. Alımlama Estetiği’nin edebiyatı tanımlamak hususunda da anlam sorununu çözmek iddiasında da yetersiz kaldığını iddia ediyoruz. Fakat bu araştırmaların kapsamına okuru başarılı bir şekilde dahil ederek dil felsefesinde ve edebiyat kuramında devrimsel bir yenilik gerçekleştirdiğini ortaya koyuyoruz.

Anahtar Kelimeler:

Alımlama Estetiği, Okur Merkezli Kuramlar, Wolfgang Iser, Hans-Robert Jauss, Stanley Fish

The Analysis of Reception Theory Through Three Important Theorists and a Sample

Reception aesthetics is a literature theory constructed as a result of coming together some important approaches in reader-oriented theories. It approaches to literature through meaning. Hence, it also connects to the linguistic philosophy. Its most salient feature is to see reader as a central element in meaning/interpretation process. In this context, it highly ignores author and text itself. In this study, we examined Reception Theory with its three significant theorists and their assertions. They are Wolfgang Iser, Hans-Robert Jauss and Stanley Fish. Methodologically at first, we explain their arguments with examples and then, touch on their deficiencies and certain criticisms about them. We reach the result that Reception Theory is inadequate in both defining literature and solving the meaning problem. Yet, we reveal that it brings a revolutionary innovation to the field of linguistic philosophy and literature theory by including reader to the interpretation process.

Keywords:

Reception Theory, Reader-Oriented Theories, Wolfgang Iser, Hans-Robert Jauss, Stanley Fish,

PDF

___

Buchanan, I. (2010). A Dictionary of Critical Theory. Oxford: Oxford University Press.
Deneau, D. P. (1980). Wolfgang Iser. The International Fiction Review (1 b., Cilt 7, s. 76). içinde Kanada: Public Knowledge Project, 1980): 76, https://journals.lib.unb.ca>ifr>download [18.11.2016].
Eagleton, T. (2014). Edebiyat Kuramı - Giriş (4 b.). (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Eco, U. (1991). Alımlama Göstergebilimi (1 b.). (S. Rifat, Çev.) İstanbul: Düzlem Yayınları.
Hans Robert Jauss. Oxford University Press.
Hawking, S. (2016). Zamanın Kısa Tarihi (1 b.). (B. Gönülşen, Çev.) İstanbul, Hawking, Stephen. Zamanın Kısa Tarihi, b. 21 (İstanbul: Alfa Yayınları, 2016).: Alfa Yayınları.
Koç, T. (2009). Sanat. İslam Ansiklopedisi (Cilt 36, s. 90). içinde İstanbul, Koç, Turan. “Sanat”, İslam Ansiklopedisi, c. 36 (İstanbul: MEB, 2009) www.islamansiklopedisi.info/index.php?klme=Sanat, [12.11.2016].: MEB.
Moran, B. (2014). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri (25 b.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Nussbaum, M. C. (1990). Love's Knowledge. New York: Oxford University Press.
Okay, O. (1990). Sanat ve Edebiyat Yazıları. İstanbul: Dergah Yayınları.
Özbek, Y. (2013). Post-modernizm ve Alımlama Estetiği (2 b.). Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
Sanat. Genel Türkçe Sözlük. içinde TDK.
Shi, Y. (2013). Review of Wolfgang Iser and His Reception Theory. Theory and Practice In Language Studies .
Stanley Fish. Encyclopædia Brittanica. içinde
Tatar, B. (2001). Hans-Georg Gadamer ve Hakikat ve Yöntem Adlı Eseri. On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 288, 289, 294.
Thiselton, A. C. (2006). On Hermeneutics: The Collected Works and News Essays of Anthony Thiselton. Hampshire, UK: Ashgate Publishing.
Uyar, T. (2011). Büyük Saat (11 b.). İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.