TÜRKİYE'DE KALKINMA VE ÇEVRE KALİTE BAĞLANTISI: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Araştırma makalemiz, ekonomideki gelişmenin çevre kalitesi ile herhangi bir ilişkisi olup olmadığını incelemeyi amaçlamaktadır. Finansal gelişme ve ekonomik büyümeyi kalkınmanın göstergesi olarak görüyoruz. Bu doğrultuda, kalkınmanın birincil vekil değişkenleri olarak özel sektöre verilen Yurtiçi krediyi ve kişi başına düşen GSYİH'yı kullanıyoruz. Çevre kalitesini ölçmek için de CO2 emisyon miktarını kullanıyoruz. Ayrıca, çalışmamızda ticari açıklık ve enerji tüketimini sırasıyla kalkınma ve çevresel kaliteyi ölçmek için ek olarak kullanıyoruz. Çalışmamız, kalkınma göstergeleri ile çevre kalitesi arasında kısa vadede önemsiz bir ilişki saptasa da, uzun vadede anlamlı bir ilişki ortaya koymaktadır. Bu nedenle, geliştirme faaliyetleri uzun vadede çevre kalitesini bozacaktır. Sonuç ayrıca Çevresel Kuznets Eğrisi (EKC) hipotezini de desteklemektedir. Bulgular bağlamında, çalışmamız çevre dostu yatırımlar, üretim sistemi teknolojileri, fosil yakıtların temkinli kullanımı, yeşil projelere öncelik verilmesi ve yeşil ürünlerin verimli kullanımı konusunda farkındalık yaratarak CO2 emisyonlarını kontrol etmeye yönelik etkili politika önlemlerinin uygulanmasını önermektedir. Ayrıca kirlilik kontrol önlemlerinin uygulanması ve çevre dostu ekonomik faaliyetlerin teşvik edilmesi için yüksek hükümet müdahaleleri öneriyoruz.

Anahtar Kelimeler:

Kalkınma, Finansal Gelişme, Ekonomik Büyüme, Çevre Kalitesi, VECM Modeli

PDF

___

Abbasi, F., & Riaz, K. (2016). CO2 emissions and financial development in an emerging economy: An augmented VAR approach. Energy Policy, 90, 102–114. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2015.12.017
Akbostanci, E., Türüt-Aşik, S., & Tunç, G. I. (2009). The relationship between income and environment in Turkey: Is there an environmental Kuznets curve? Energy Policy, 37(3), 861–867. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2008.09.088
Akin, C. S. (2014). The Impact of Foreign Trade, Energy Consumption and Income on Co 2 Emissions. International Journal of Energy Economics and Policy, 4(3), 465–475. Retrieved from www.econjournals.com
Begum, R. A., Sohag, K., Abdullah, S. M. S., & Jaafar, M. (2015). CO2 emissions, energy consumption, economic and population growth in Malaysia. Renewable and Sustainable Energy Reviews. https://doi.org/10.1016/j.rser.2014.07.205
De Bruyn, S. M., Van Den Bergh, J. C. J. M., & Opschoor, J. B. (1998). Economic growth and emissions: Reconsidering the empirical basis of environmental Kuznets curves. Ecological Economics, 25(2), 161–175. https://doi.org/10.1016/S0921-8009(97)00178-X
Eddine Chebbi, H., Olarreaga, M., & Zitouna, H. (2011). Trade Openness and Co 2 Emissions in Tunisia . Middle East Development Journal, 3(1), 29–53. https://doi.org/10.1142/s1793812011000314
Grossman, G. M., & Krueger, A. B. (1991). Environmental Impacts of a North American Free Trade Agreement. National Bureau of Economic Research Working Paper Series, No. 3914(3914), 1–57. https://doi.org/10.3386/w3914
Halicioglu, F. (2009). An econometric study of CO2 emissions, energy consumption, income and foreign trade in Turkey. Energy Policy, 37(3), 1156–1164. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2008.11.012
Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration with application to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-210.
Lindmark, M. (2002). An EKC-pattern in historical perspective: Carbon dioxide emissions, technology, fuel prices and growth in sweden 1870-1997. Ecological Economics, 42(1–2), 333–347. https://doi.org/10.1016/S0921-8009(02)00108-8
Mikayilov, J. I., Galeotti, M., & Hasanov, F. J. (2018a). The impact of economic growth on CO2 emissions in Azerbaijan. Journal of Cleaner Production, 197, 1558–1572. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.06.269
Mikayilov, J. I., Galeotti, M., & Hasanov, F. J. (2018b). The impact of economic growth on CO2 emissions in Azerbaijan. Journal of Cleaner Production. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.06.269
Niu, S., Ding, Y., Niu, Y., Li, Y., & Luo, G. (2011). Economic growth, energy conservation and emissions reduction: A comparative analysis based on panel data for 8 Asian-Pacific countries. Energy Policy, 39(4), 2121–2131. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2011.02.003
Ozturk, I., & Acaravci, A. (2010). CO2 emissions, energy consumption and economic growth in Turkey. Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 14. https://doi.org/10.1016/j.rser.2010.07.005
Saud, S., Chen, S., Danish, & Haseeb, A. (2019). Impact of financial development and economic growth on environmental quality: an empirical analysis from Belt and Road Initiative (BRI) countries. Environmental Science and Pollution Research, 26(3), 2253–2269. https://doi.org/10.1007/s11356-018-3688-1
Say, N. P., & Yücel, M. (2006). Energy consumption and CO2 emissions in Turkey: Empirical analysis and future projection based on an economic growth. Energy Policy, 34(18), 3870–3876. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2005.08.024
Shahbaz, M., Ozturk, I., Afza, T., & Ali, A. (2013). Revisiting the environmental Kuznets curve in a global economy. Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 25, pp. 494–502. https://doi.org/10.1016/j.rser.2013.05.021
Shahbaz, M., Solarin, S. A., Mahmood, H., & Arouri, M. (2013). Does financial development reduce CO2 emissions in Malaysian economy? A time series analysis. Economic Modelling, 35, 145–152. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2013.06.037
Sharma, S. S. (2011). Determinants of carbon dioxide emissions: Empirical evidence from 69 countries. Applied Energy, 88(1), 376–382. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2010.07.022
Tamazian, A., Chousa, J. P., & Vadlamannati, K. C. (2009). Does higher economic and financial development lead to environmental degradation: Evidence from BRIC countries. Energy Policy, 37(1), 246–253. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2008.08.025
Tiwari, A. K. (2011). A structural VAR analysis of renewable energy consumption, real GDP and CO2 emissions: Evidence from India. In Economics Bulletin (Vol. 31). Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/220008628
Wang, S., Li, Q., Fang, C., & Zhou, C. (2016). The relationship between economic growth, energy consumption, and CO2 emissions: Empirical evidence from China. Science of the Total Environment, 542, 360–371.