Semirmek Usulleri ve Zayıflamak Çareleri: 20. Yüzyıl Başında İdeal Bedene Dair Kavramlar

19 yüzyıldan itibaren Sanayi Devrimi’nin etkisi ile yapılan buluşlar ve teknolojik gelişmeler modern hayatın kurulmasına sebep olmuştur. Batıda kurulan modern yaşam standartları Tanzimat dönemiyle birlikte Osmanlı Devleti’nde başlayan değişim sayesinde, gündelik hayata da sirayet etmiştir. Cumhuriyet’in ilanı ile yerleşecek olan gündelik hayattaki modern alışkanlıklar 20. yüzyılın başında pek çok yazıda ve eserde farklı başlıklarla ele alınmıştır. Bu çalışma kapsamında temel alınan Semirmek Usulleri ve Zayıflamak Çareleri isimli kitap da içeriği ve verdiği tavsiyelerle söz konusu yeni hayatın pratiğini işlemektedir. Kitap, 19. Yüzyılın sonu, 20 yüzyılın başlarında yaşamış ve son derece velût bir yazar olan Avanzade Mehmet Süleyman tarafından kaleme alınmıştır. Eser günümüzdeki diyet kitaplarının son dönem Osmanlı devrindeki bir benzeridir. Şişmanlığın zararları, kimlerin nasıl zayıflayıp şişmanlayabileceği gibi konuları ele alan kitapta çeşitli tarifler, reçeteler ve tavsiyeler yer almaktadır. Avanzade’nin telif ettiği bu eserde ele alınacak nokta ise sağlıklı yaşama dair kullanılan kelime ve kavramların günümüzdeki kavram alanları ile karşılaştırılmasıdır. Şişmanlığın ve zayıflığın 20 yüzyılın başındaki tarifini sunan bu kitapta, söz konusu kavramlarla ilgili olarak kullanılan isimler, sıfatlar ve fiillerin zaman içerisinde farklılaşıp farklılaşmadıkları, bir diyet kitabının söz varlığının gündüzümdeki kullanımlar ile karşılaştırılması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Beden, Şişmanlık, Zayıflık, Avanzade M. Süleyman, Güündelik Hayat

Obesity Methods and Weight Loss Remedies: Concepts of the Ideal Body at the Beginning of the 20th Century

Inventions and technological developments made with the effect of the Industrial Revolution since the 19th century have led to the establishment of modern life. The modern living standards established in the West have also spread to daily life, thanks to the change that started in the Ottoman Empire with the Tanzimat period. The modern habits in daily life, which will be settled with the proclamation of the Republic, have been discussed under different titles in many articles and works at the beginning of the 20th century. The book called Obesity Methods and Weight Loss Remedies, which is based on this study, also deals with the practice of the new life in question with its content and recommendations. The book was written by Avanzade Mehmet Süleyman, a very prolific writer who lived in the late 19th and early 20th centuries. The work is similar to today's diet books in the late Ottoman period. There are various recipes, prescriptions, and recommendations in the book, which deals with the harms of obesity, who can lose weight and how. The point to be discussed in this work, which Avanzade has written, is the comparison of the words and concepts used in healthy living with today's concept fields. In this book, which presents the definition of obesity and thinness at the beginning of the 20th century, whether the nouns, adjectives and verbs used in relation to the concepts differ over time, and the comparison of the vocabulary of a diet book with the daily usages is the aim of this study.

Keywords:

Body, Obesity, Weakness, Avanzade M. Süleyman, Daily Life,

PDF

___

AYVERDİ, İ. (2016). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul: Kubbealtı Yayınları.
BAYSAL, A. (1999). Yeni Bir Yüzyıla Girerken Diyet, Diyetle İlintili Hastalıklar ve Diyetetik Ürünler, Beslenme ve Diyet Dergisi/ J Nutr and Diet, 28 (2), (ss. 1-6).
BOZKURT, Es. (2013). Meşrutiyet Dönemi’nde Çok Kimlikli Bir Mütercim: Avan-zâde Mehmed Süleyman, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C.37/2 (ss. 49-63).
ERDOĞAN ÇELTİK, S. (2017). Avanzade Mehmet Süleyma Kültür ve Edebi Hayatımıza Katkıları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi.
KANTER, B. (2012). Kadın Hakları Savunuculuğunda Avanzade Mehemt Süleyman, Erdem Dergisi, s. 63, (ss. 127-151).
KARAL, S. (2020). Neo-Öznenin Bedensel İnşası: Popüler Diyet Kitapları Üzerine Bir İnceleme, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
KUTLUAY MERDOL, T. (1996). 30. Yılımızda Dünya Diyetisyenliği, Beslenme ve Diyet Dergisi / J Nutr and Diet, 25 (1). (ss. 7-11).
KUTLUAY MERDOL, T. (2016). Beslenme ve Diyetetik Biliminin Dünü, Bugünü ve Geleceği, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1 (1), (ss. 1-5).
MARA UYSAL, A. (2019). Obez Bireylerde Bozulmuş Beden Algısı Oranı ve Kabul Edilen İdeal Beden Şeklinin Belirlenmesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi-Kartal Dr. Lütfü Kırdar Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Tıpta Uzmanlık Tezi.
SCHİCK, İ. C. (2015): Aile Aşçısı 100 Türlü Sebze, 100 Türlü Çorba, 100 Türlü Yumurta Pişirmek Usulleri, İstanbul: Ruhun Gıdası Kitaplar.
Türkçe Sözlük, (1945). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türkçe Sözlük, (1955). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türkçe Sözlük, (1959). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türkçe Sözlük, (1966). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türkçe Sözlük, (1974). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türkçe Sözlük, (1983). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türkçe Sözlük, (1988). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türkçe Sözlük, (1998). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türkçe Sözlük, (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türkçe Sözlük, (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Türkçeden Osmanlıcaya Cep Kılavuzu. (1935). İstanbul: Devlet Basımevi.
Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, (2009). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.