Uluslararası Hukukta İnsani Müdahale Kavramı: Balkanlar Örneği

1919 yılında kurulan Milletler Cemiyeti savaş ve tehditlerin ortadan kaldırılmasına yönelik kolektif güvenliğin temelini atmıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra da saldırgan devlete karşı birlikte hareket etme Birleşmiş Milletler tarafından aynen benimsenmiştir. 1970’lerden sonra güvenlik kavramı uluslararası sorunlara ve uluslararası güvenliğe doğru derinlik kazanmıştır. İnsanı müdahale kavramı da insan hakları temelinde derinleşen güvenlik kavramının içinde uluslararası hukukta yerini bulmuştur. Birleşmiş Milletler 1970 yılından itibaren dünyanın çeşitli yerlerinde insani müdahale kararları almıştır. Ayrıca yine Birleşmiş Milletler 1990’lı yıllarda Balkanlar’da eski Yugoslavya’da yaşanan insan hakları ihlallerinin uluslararası barışı ve güvenliği tehdit ettiği gerekçesiyle bölgeye müdahale etmiştir. Ardından 1999 yılında Birleşmiş Milletlerin onayını almadan NATO’nun Kosova’yı bombalaması insani müdahale kavramının yeniden gündeme gelmesine sebebiyet vermiştir. Bu kapsamda uluslararası hukukun insani müdahale kavramı makalenin ana konusunu teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Uluslararası Hukuk, Güvenlik, İnsani Müdahale, Birleşmiş Milletler, Balkanlar, Kosova

PDF

___

Aybay, R. (2015), İnsan Hakları Hukuku, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Baehr, P. Gordenker, L. (1998). The United Nations: Reality and Ideal, Palgrave Macmillan, London.
Bailey, A. (2021). The Broadview Anthology of Social and Political Thought: From Machiavelli to Nietzsche, Broadview press, London.
Banlaio, R. (2010). Philippine Security in the Age of Terror: National, Regional and Global Challenges in the Post-9/11 World, CRC Press, New York.
Baumann R, F. Gawrych G. W. and Kretchik W. E. (2004). Armed Peacekeepers in Bosnia, Diane Publishing, Kansas.
Bowett D. W., Barton G. P. (1964). United Nations Forces: A Legal Study, Frederick A. Praeger, New York.
Doğan, İ. (2013). Devletler Hukuku, Astana Yayınları, Ankara.
Ellis, C, H. (2003). The Origin, Structure & Working of the League of Nations, The Lawbook Exchange, New Jersey.
Erika de Wet, E. D. (2004). Powers of the United Nations Security Council, Hart Publishing, Portland.
Gaan, N. (2004). Environmental Security: Concept and Dimensions, Kalpaz Publications, Satyawati Nagar.
Gardiner, S, R. 1874). The Thirty Years’ War 1618-1648, Green and Co, London.
Gattini, A. (2015). “Responsibility to Protect and the Responsibility of İnternational Organizations”, The Responsibility to
Protect (R2P): A new Paradigm of International Law?, Der: Hilpold, P. ve Nijhoff, B. Danvers.
Kalabalık, H. (2015), İnsan Hakları Hukuku, Seçkin Hukuk Yayınları, Ankara.
Kalaycı, R. (2018). Uluslararası Sistemin Siyasal Kültürünün ve Rejiminin/Devlet Yapısının Dış Politikaya Etkiler: İran, Mısır Suudi Arabistan, Türkiye, Gündoğan Yayınları, İstanbul.
Kaldor, M. (2008). Human Security, Polity Press, Cambridge.
Kant, I. (1948), “Devletler Hukuku”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 4, Sayı 1,: (S. L. Meray, Çev.) Ankara s. 155-163.
Kutlu, A. K. (2011). “Bir Uluslararası Toplum Mümkün müdür?”, Dünya Jeopolitiğinde Türkiye, Der: Çomak, H, Hiperlink Yayınları, İstanbul, s. 433-451.
Maxwell R. ve Olsen J. A. (2013) Destination NATO Defence Reform in Bosnia and Herzegovina, Routledge Journals, Philadelphia.
Mendes, E, P. (2014). Global Governance, Human Rights and International Law: Combating the Tragic Flaw, Routledge, New York.
Özdal, B. (2015). Diplomasi Tarihi 1, Dora Yayınları, Bursa.
Penuel, K. Statler, B. M. (2010). Encyclopedia of Disaster Relief, Sage Publisher, London.
Sak, Y. (2015). “Uluslararası Hukukta İnsancıl Müdahale ve Libya Örneği; Suriye’de Yaşanan ya da Yaşanacaklar için Dersler”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 11, Sayı 44, s. 121- 156.
Shaw, S, J ve Kural Shaw, E. (1977). The Rice of Modern Turkey 1808-1975, Reform, Revolution and Republic, Cambridge University Press, New York.
Türk, F. (2015). “İngiliz Okulu (Uluslararası Toplum): Özbekistan’da İnsan Hakları Örnek Olayı”, Uluslararası İlişkilerde
Teoriden Pratiğe Güncel Yaklaşımlar, Der: Turan, S. Özkural Köroğlu, N. 1.Baskı, Dora Yayınları, Bursa 2015, s. 137-183.
Smit, Nicolaas A. (2013). The Evolution of the Responsibility to Protect: From the ICISS to the 2005 World Summit, Anchor Academic Publishing, Hamburg.