ŞANGAY ÜLKELERİNDE EKONOMİK ÖZGÜRLÜK, BÜYÜME VE DIŞ TİCARET İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ: PANEL ARDL ANALİZİ

Ekonomik özgürlükler, bir ülkedeki işletmelerin, bireylerin ve kuruluşların ekonomik faaliyetlerini serbestçe yürütebilmesini sağlayan politikalardır. Bu politikalar, genellikle özel mülkiyet haklarını koruma, düşük vergiler, az sayıda düzenleme ve açık bir ticaret politikası gibi faktörleri içermektedir. Dış ticaret, bir ülkenin mal ve hizmetlerini başka ülkelerle takas etmesini içeren işlemleri ifade eder. Ekonomik özgürlükler, dış ticarete etki edebilir çünkü ticaretin serbestleştirilmesi genellikle ekonomik özgürlüklerin teşvik edilmesine yol açabilmektedir. Bu çalışmada da Şangay Beşlisi (Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya ve Tacikistan) ülkelerinde ekonomik özgürlüklerin dış ticaret açığı etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, çalışmada 1998-2021dönemini kapsayan veriler kullanılarak panel ARDL analiz yöntemi uygulanmıştır. Çalışma sonucuna göre, tüm ülke geneli için dış ticaret açığını uzun dönemde büyüme ve ticaret özgürlüğü değişkenleri istatistiki olarak anlamlı ve pozitif yönde sonuçları elde edilirken, ekonomik özgürlük değişkeninin negatif yönde istatistiki olarak anlamlı sonuçları elde edilmiştir. Kısa dönem sonuçlarında ise istatistiki olarak anlamlı katsayılara ulaşılamamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Şangay Beşlisi, Ekonomik Özgürlükler, Dış Ticaret

PDF

___

Akkaya, M. (2019), “Gelişen Piyasalarda Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımı, Ekonomik Özgürlük ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”. TESAM Akademi Dergisi, 6(1), 283-303.
Baki Musabay, P. (2014), “Avrasya’da Bölgesel İşbirliği Sürecinden İşbirliği Mekanizmasına: Türk Konseyi.” Bilge Strateji, Cilt 6, Sayı 11, ss.133-162.
Baltagi, B. H. (2008). Econometric Analysis of Panel Data (Fourth Edition). West Sussex: John Wiley & Sons.
Breusch, T.S., and Pagan, A.R. (1980). “The Lagrange Multiplier Test and its Application to Model Specifications in Econometrics”. Review of Economic Studies. 47, 239-53.
Brkic, I. Gradojevic, N. & Ingjattijević, S. (2020). “The Impact of Economic Freedom on Economic Growth? New European Dynamic Panel Evidence”. Journal of Risk Financial Management, 13(2), 1-13.
Carlsson, F. & Lundström, S. (2002). “Economic Freedom and Growth: Decomposing the Effects”. Public Choice, 112, 335-344.
Chen Xiaoqin (2010), “Guānyú Shēnhuà Shànghǎi Hézuò Zǔzhī Qūyù Jīngjì Hézuò de Sīkǎo”, International Forum,Vol . 12, No. 2, p.13-17.
Crampton, E. (2002). “You Get What You Vote For: Electoral Determinants of Economic Freedom”. Journal of Private Enterprise, 18(0211003), 1-20.
Damodar N. Gujarati. (2004). Basic Econometrics. Fourth Edition, New York: The McGraw-Hill.
Dawson, J., W. (1998). “Instıtutıons, Investment and Growth: New Cross-Country and Panel Data Evıdence”. Economic Inquiry, 36, 603-619.
De Haan, J.& Sturm, J., E. (2000). “On the Relationship Between Economic Freedom and Economic Growth”. European Journal of Political Economy, 16(2), 215-241.
Doucoulıagos, C.& Ulubasoglu, M. (2006). “Economic Freedom and Economic Growth: Does Specification Make a Difference?”. European Journal of Political Economy, 22, 60-81.
Doucoulıagos, C. (2005). “Publication Bias in the Economic Freedom and Economic Growth Literature”. Journal of Economic Surveys, 19(3), 367-387.
Dursun, İ. (2002). Ekonomik Özgürlükler-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Teorik ve Uygulamalı Bir İnceleme. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Friedman, M. (2018). Kapitalizm ve Özgürlük. 5. Baskı. Doğan Erberk ve Nilgün Himmetoğlu (Çev.). Ankara: Eksi Kitaplar.
Gwartney, J., Lawson, R. & Helcombe, R. (1999). “Economic Freedom and the Environment for Economic Growth”. Journal of Institutional and Theoretical Economics, 155(4), 643- 663.
Heckelman J., C. (2000). “Economic Freedom and Economic Growth: A Short-Run Causal Investigation”. Journal of Applied Economics, 3(1), 71-91.
Kalaycı, İ. (2020). Türkiye Ekonomisi: Kuram, Tarih, Politika içinde. Küresel Endeksler ve Ekonomi-Politik Gelecek (Editör: İrfan Kalaycı). İstanbul: Divan Kitap. ss.837-880.
Kamacı, A. (2019), Ekonomik Özgürlüklerin Dış Ticaret ve Doğrudan Yabancı Yatırımlara Etkisi, Business & Management Studies: An International Journal, (2019), 7(2): 1097-1116.
Kangal, N., Eroğlu, İ. (2023), “Yüksek Özgürlükçü Ekonomilerde Ekonomik Büyüme Performansına İlişkin Ampirik Kanıtlar”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt: 15 No: 1
Karakurt, B., Şentürk, S. Ve Ela, M. (2015), ”Makroekonomik Kırılganlık: Türkiye Ve Şangay Beşlisi Karşılaştırması”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt:13 Sayı:1
Karadaş, H.A. (2020). Seçili N11 Ülkelerinde İşgücü Eğitim Seviyesinin Ekonomiye Etkisi. Makroekonomik Göstergeler Çerçevesinde N-11 Ülkeleri. Orion Kitabevi. Ankara.
Koçbulut, Ö., Altıntaş, H. (2016). “İkiz Açıklar ve Feldsteın-Horıoka Hipotezi: OECD Ülkeler Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Panel Eşbütünleşme Analizi”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Sayı: 48, ss. 145-174.
Maddala, G. S., WU, Schaowen, (1999). “A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and A New Simple Test.” Oxford Bulletin of Economics And Statistics. (61), pp.631-652.
Miller, T., Kim, A.B. ve Roberts, J., M. (2021). “2021 Index of Economic Freedom”, The Heritage Foundation Wall Street Journal: Washinton
Öztürk, M. (2014), “Şangay İşbirliği Teşkilatı’nın Uluslararası İlişkiler Tasarımı”, T.C. Türk İşbirliği Ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, Avrasya Etüdler, 43/2014-1 (249-268).
Panahi, H., Assadzadeh, A., ve Refaei, R. (2014). Economic Freedom and Economic Growth in Mena Countries”. Asian Economic and Financial Review, 4(1), 105–116.
Pesaran, M. H. (2004). “General Diagnostic Test for Cross Section Dependence in Panels.” IZA Discussion Paper Series, no.1240, 1-39.
Pesaran, M., Shin, Y., ve Smith, R. (1999). “Pooled Mean Group Estimation of Dynamic Heterogeneous Panel”. Journal of the American Statistical Association, 94(446), 621-634.
Sekunmade, J.O. (2021) “FDI, Economic Freedom and Economic Growth of Nigeria”. Open Journal of Management Science. Volume: 2; Issue: 2, Pages: 01– 16.
Singh, D., Gal, Z. (2020) “Economic Freedom and its Impact on Foreign Direct Investment: Global Overview”. Review of Economic Perspectives. Vol. 20, Issue 1, pp. 73–90, DOI: 10.2478/revecp-2020-0004
Şengönül, A., Tekgün, B. (2021). Phillips Eğrisinin Panel ARDL Analizi: Türkiye’deki Bölgeler Arası Bir Uygulama. International Journal of Economics. Politics, Humanities & Social Sciences. Vol: 4 Issue: 2. Ss. 81-97.
Tag, M.N., Değirmen, S. (2022), “Economic freedom and foreign direct investment: Are they related?”. Economic Analysis and Policy, Volume 73, March 2022, Pages 737-752.
Tatoğlu, F. Y. (2003). İleri Panel Veri Analizi. 2. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Yenipazarlı, A. (2009). “Özgürlükler ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Zaman Serisi Analizi”. Doktora Tezi. Nazilli: Adnan Menderes Üniversitesi.