Sanatın Devrimci Yankısı: “My Name is Casper” Sergisi

2000'li yıllarda özellikle iki önemli sanat etkinliği öne çıkmıştır. Bunlardan ilki 2009'da düzenlenen 11. İstanbul Bienali'dir. Duyurulduğu andan itibaren geniş çaplı tartışmalara yol açan ve dikkate değer bir protesto ve eleştiri dalgası başlatan bienale tepkilerin odak noktası küratörlerin anti-kapitalist söylemi ile bienalin kapitalist sponsorlarla ilişkilendirilmesi arasındaki uyumsuzluktur. Diğer etkinlik ise Karşı Sanat Çalışmaları tarafından düzenlenen My Name is Casper sergisidir. Bu sergi, muhalif sanatçıların en somut ifadesi olarak ortaya çıkmış, onlara içerik ve sergi organizasyonu yoluyla özgün sanatsal dillerini sergileme imkanı sunmuştur. Sergi, Türk sanat ortamında öncü bir örnek oluşturmaktadır. Bienal, başlığını Marksist yazar Bertolt Brecht'in Üç Kuruşluk Opera adlı eserinden ilham alarak İnsan Neyle Yaşar? sorusu etrafında oluşturmuştur. My Name is Casper sergisi ise adını doğrudan, Marx ve Engels’in yazdığı Komünist Parti Manifestosu’nun giriş bölümünde “Avrupa'da bir hayalet dolaşıyor — Komünizm hayaleti” sözlerine dayandırmıştır. Bu iki serginin yakın tarihlerde gerçekleştirilmesi dışında içerik olarak Marksizm ve Komünizm’den beslenmeleri bu sergileri ilişkili hale getirmiştir. My Name is Casper sergisine ve dönemin çağdaş sanatına dair belgelerin çoğu yok olmuş, dönemlerinde yeni gelişmekte olan internet kaynakları kaybolmuştur. Bu çalışmayla Çağdaş Türk sanatının önemli sanat olaylarından olan My Name is Casper sergisi ve dönem tartışmalarına ait verilerin toplanarak literatüre katkı sağlanması ve ileride konuyla ilgili yapılacak araştırmalara kaynak olması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

bienal, çağdaş sanat, bağımsız sanat, sanatçı inisiyatifleri, Marksist estetik.

The Revolutionary Resonance of Art: “My Name is Casper” Exhibition

Notably, two significant art events came to prominence during the 2000s. The first event is the 11th Istanbul Biennial, held in 2009, which sparked extensive discussions and garnered significant attention through a wave of protest and criticism. Central to the critique was the perceived incongruity between the curators' anti-capitalist discourse and the biennial's association with capitalist sponsors. The second event is the My Name is Casper exhibition, organized by Karşı Sanat Çalışmaları, which served as a platform for dissident artists to showcase their unique artistic languages through curated content and exhibition arrangements, exemplifying pioneering work within the Turkish art scene. The biennial exposition has been thematically focused on the profound inquiry, What Keeps Mankind Alive? This thematic framework finds its inspiration in the renowned work of the Marxist playwright Bertolt Brecht, namely The Threepenny Opera. Correspondingly, the exhibition titled My Name is Casper draws its very nomenclature directly from the evocative opening lines of the Communist Party Manifesto, penned by the esteemed figures Karl Marx and Friedrich Engels, which famously proclaim, A spectere is haunting Europe—the spectere of communism. Beyond their temporal proximity, these two exhibitions are intrinsically interwoven in terms of content, as they both draw intellectual nourishment from the ideological foundations of Marxism and Communism. Consequently, this study aims to collect data on the My Name is Casper exhibition, an event of significant importance within the realm of contemporary Turkish art, with the goal of contributing to the existing literature and serving as a valuable resource for future research.

Keywords:

biennial, contemporary art, independent art, artist initiatives, Marxist aesthetics.,

PDF

___

11. İstanbul Bienali’nin gelirleri | Mimarizm. (08.10.2009). Mimarizm. E.T: 25.06.2023. Erişim: https://www.mimarizm.com/makale/11-istanbul-bienali-nin-gelirleri_114188?sourceId=114175
11. Uluslararası İstanbul Bienali. (t.y.). E.T: 25.06.2023, Erişim: http://11b.iksv.org/sanatci.asp
ARTUN, A. (10.10.2009). Epik Tiyatro Sahnesi Olarak Bienal [Blog]. Ali Artun. E.T: 06.06.2023. Erişim: http://www.aliartun.com/yazilar/epik-tiyatro-sahnesi-olarak-bienal/
Atayurt, U., Yöney, Y., & Kosava, E. (26.09.2009). WHW’YLE SÖYLEŞİ: 11. İstanbul Bienali: Düşmanı Yanına Çekmek [Gazete]. Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://www.bianet.org/biamag/kultur/117267-11-istanbul-bienali-dusmani-yanina-cekmek
Bianet: İstanbul Bienali Açılış Töreniyle Başladı. (12.09.2009). [Gazete]. Bianet. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://m.bianet.org/bianet/print/117031-istanbul-bienali-acilis-toreniyle-basladi
Büyükacaroğlu, D. (14.10.2009). Bienal eleştiri çalıyor. Evrensel.net. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://www.evrensel.net/haber/197694/bienal-elestiri-caliyor
Direnistanbul Kültür Komiserliği. (2009). Direnal Koç’u Zaaaaaaaartladı! Direnistanbul - Direnişin Şenliğine Bekliyoruz! E.T: 06.06.2023. Erişim: https://direnistanbul.wordpress.com/2009/09/11/direnal-kocu-zaaaaaaaartladi/
Direnistanbul’dan bienal protestosu. (08.10.2009). Mimarizm. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://www.mimarizm.com/makale/direnistanbul-dan-bienal-protestosu_114180?sourceId=114175
Edwards, S., Mabb, D., & Day, G. (2010). ‪‘What Keeps Mankind Alive?’: The Eleventh International Istanbul Biennial. Once More on Aesthetics and Politics‬‎. Historical Materialism, 18, 135–171. https://doi.org/10.1163/156920610x550631‬‬‬‬‬‬‬
Eren, G. (2019). Marksist Sanat Anlayışı. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 42, 107–117. https://doi.org/10.32547/ataunigsed.534270
Ergu, E. (15.09.2009). Mustafa ve Ali Koç özgür düşünceye destek olmakta kararlı [Gazete]. Gazete Vatan. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://www.gazetevatan.com/yazarlar/elif-ergu/mustafa-ve-ali-koc-ozgur-dusunceye-destek-olmakta-kararli-259510
Evrensel Gazetesi. (12.02.2009). İstanbul’da Hayalet Dolaşıyor [Gazete]. Evrensel.net. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://www.evrensel.net/haber/199260/istanbul-da-hayalet-dolasiyor
Girgin, E. Ç. (22.09.2009). Çağdaş Sanat Masalı [Haber]. Odatv. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://www.odatv4.com/kultur-sanat/cagdas-sanat-masali--2209091200-6822
Güngör, H. (13.06.2016). Karşı Sanat’ın Kurucusu Feyyaz Yaman: Artık Her Mekân Bizim İçin Sergi Alanı. Hakan Güngör arşivi. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://hakangungor.org/2016/06/13/karsi-sanatin-kurucusu-feyyaz-yaman-artik-her-mekan-bizim-icin-sergi-alani/
Işık, V. (2014). Politik Bir Tiyatro Sahnesi Olarak 11. Uluslararası İstanbul Bienali. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(50), Article 50. https://doi.org/10.17755/esosder.68584
Kahraman, H. B. (18.09.2009). Gez, göz, Bienal. Sabah. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://www.sabah.com.tr/yazarlar/kahraman/2009/09/18/gez_goz_bienal
Karşı Sanat Çalışmaları. (t.y.). Hakkında [Sanat Galerisi]. Karşı Sanat. E.T: 26.06.2023, Erişim: https://karsi.com/hakkinda
Karşı Sanat Çalışmaları. (02.10.2009). My Name Is Casper Basın Bülteni [Basın Bülteni].
Karşı Sanat: “‘Talihsiz’ bir organizasyon.” (08.10.2009). Mimarizm. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://www.mimarizm.com/makale/karsi-sanat-talihsiz-bir-organizasyon_114178
Koç Holding | İstanbul Bienali. (n.d.). [Şirket web sitesi]. E.T:25.06.2023, Erişim: https://www.koc.com.tr/surdurulebilirlik/sponsorluklar/istanbul-bienali
Kösemen, B. (2015). Türkiye’de Özel Sektörün Kültür ve Sanat Alanındaki Artan Görünürlüğü. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(2), Article 2. https://dergipark.org.tr/tr/pub/muiibd/issue/499/4506
Kozlu, D. (2011). Türkiye’nin 1990 Ve 2000’li Yıllardaki Çağdaş Sanat Ortamına Genel Bir Bakış. Türk Sanatlari Arastirmalari Dergisi (TSAD), 1(2), 147–160.
Krylov, B. (2009). Önsöz. Yazın ve Sanat Üzerine (2nd ed.). Sol Yayınları.
Marks, K., & Engels, F. (1976). Komünist Parti Manifestosu (Mark-Engels, Seçme Yapıtlar; 1st ed.). Sol Yayınları.
Sülün, E. N. (2020). Türkiye’de 2000 Sonrası Sanat Piyasasında Sanatın Kurumsallaşma Eğilimi: Arter Örneği. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 47, 435–458. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-08-47-05
Yaman, Ö. (2009, September 20). İyi Şeylerden Değil, Yeni Kötü Şeylerden Başla* [Blog]. Özcan Yaman. E.T: 06.06.2023. Erişim: https://ozcanyaman.blogspot.com/2009/09/3320-eylul-2009-eski-iyi-seylerden.html