Seyhan BİLİR GÜLER, Artin Vural MİNASLI, Tülay DEMİRALAY

Örgüt Kültürünün Örgütsel Yabancılaşma Davranışlarına Etkisi

Toplum ve toplumun önemli yapıtaşlarından biri olan örgütlerin bir arada, huzurlu ve mutlu bir şekilde ayakta kalmasını sağlayan etmenlerden biri, kültürdür. Kültür, bireylerin birbirleriyle duygu ve düşüncelerini paylaşma imkânı yaratırken; örgütlerde önceden belirlenen hedeflere ve kâr yüzdelerine ulaşmayı da kolaylaştırmaktadır. Fakat hem toplumda, hem de örgütlerde zaman zaman sorunlar ve kişiler arası anlaşmazlıklar yaşanabilmektedir. Bu sorunların yaşanmasına neden olan faktörlerden biri yabancılaşmadır. Yabancılaşma neticesinde kişi toplumdan kendisini soyutlayabilmekte, bu da hem toplum içindeki özel hayatını, hem de iş hayatını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.Bu çalışmada, örgüt kültürü ve örgütsel yabancılaşma arasında bir ilişki olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Analiz aşamasından önce literatür taraması yapılmış ve teorik kısım oluşturulmuştur. Daha sonra, alanında uzmanlaşmış akademisyenlerin oluşturduğu ölçekler kullanılarak veri toplama aracı oluşturulmuş ve Trakya Üniversitesi’nde görevli akademik personele uygulanmıştır.Yapılan analizler neticesinde destek kültürü ve görev kültürü ile örgütsel yabancılaşmanın alt faktörleri olan anlamsızlık, güçsüzlük, yalıtılmışlık ve kuruma yabancılaşma arasında zayıf ve negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Bu sonuç beklenen ile uyumludur. Bürokratik kültür ile örgütsel yabancılaşma alt faktörleri arasında ise istatistikî olarak anlamlı sonuçlara ulaşılamamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Örgüt Kültürü, Yabancılaşma

PDF

___

Agarwal, S. (1993). “Influence of Formalization on Role Stress, Organizational Commitment, and Work Alienation of Salespersons: A Cross-National Comparative Study”, Journal of International Business Studies, Vol. 24, No. 4.
Akçakaya, M. (2003). Çatışma Yönetimi ve Örgüt Verimliliğine Etkisi, Kamu-İş Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 2.
Aydın, Ş. (2003). Örgütsel Stres Yönetimi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2.
Babür, S. (2009). Turizm Sektöründe Örgütsel Yabancılaşma: Antalya Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bayram, N. (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş AMOS Uygulamaları, Ezgi Kitabevi, ISBN: 978-975-8606-89-4.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, 1.b. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
Bingöl, D. (1990). İşyeri Disiplini ve Çalışma Barışı, İstanbul: Özgün Matbaacılık.
Büyükyılmaz, O. (2007). İşletmelerde Yabancılaşmanın Sosyopsikolojik Etkileri ve Türkiye Taşkömürü Kurumunda Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Byrne, Barbara M. (2010). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming, 2nd ed., Taylor and Francis Group, ISBN 978-0-8058-6372-7 (hardcover: alk. paper) -- ISBN 978-0-8058-6373-4 (pbk.: alk. paper).
Elma, C. (2003). “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İşe Yabancılaşması (Ankara İli Örneği)”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Er, K. (2007). “Çalışanlar Açısından Toplam Kalite Yönetimi Yabancılaşma İlişkisi: Elektronik Sanayi Örneği”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1.
Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde Yabancılaşmanın Yönetimi: Kahramanmaraş Özel İşletme ve Kamu Kuruluşlarında Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Fromm, E. (2003). Özgürlük Korkusu, (Çev.: Selma Koçak), Ankara: Doruk Yayımcılık.
Geyer, F., Schweitzer, D. (1976). Theories Of Alienation, Critical Perspectives In Philosophy And The Social Sciences, The Hague: Martinus Nijhoff Social Sciences Division.
Gümüştekin, G ve Öztemiz A. (2004). Örgütsel Stres Yönetimi ve Uçucu Personel Üzerinde Bir Uygulama, http://iibf.erciyes.edu.tr/dergi/sayi23/gumustekin.pdf, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 23. (24.12.2012).
Jöreskog, Karl G. and Dag Sörbom, “Recent Developments in Structural Equation Modeling”, Journal of Marketing Research, Vol.XIX, pp.404-416, 1982.
Kalaycı, Ş (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım.
Kanungo, R. N. (1992). “Alienation and Empowerment: Some Ethical Imperatives in Business”, Journal of Business Ethics, Vol.11, No.5–6.
Karadeniz, D. (2010). Örgüt Kültürünün Örgütsel Bağlılık ve Örgütte Kalma Niyeti Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Mercan, M. (2006). Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Yabancılaşma ve Örgütsel Vatandaşlık. Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ofluoğlu, G. ve Büyükyılmaz O. (2008). “Türkiye Taşkömürü Kozlu İşletme Müessesinde Yabancılaşmanın Boyutları Üzerinde Etkili Olan Nedenlerin Araştırılması,” Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 4, s. 135-178.
Pulat, İ. (2010). Denizli İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgüt Kültürü ve Önemine İlişkin Algıları, yüksek lisans tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Salerno, R. (2003). “Landscapes of Abondonment Capitalism”, Modernity and Estrangement, State University of New York Press, New York.
Schein, E. (1990). Organizational Culture, American Psychologist, Vol: 45/2.
Şişman, M. (2002). Örgütler ve Kültürler, Ankara: Pegema Yayıncılık.
Tayeb, M. (1988). Organizational and National Cultures: A Comparative Analysis, Sage Publications, London.
Terzi, A.R., “İlköğretim Okullarında Örgüt Kültürü”, Kurum ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, S:43, 2005.
Üngüren, E. (2008). Örgütsel Çatışma Yönetimi Üzerine Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Vol. 1/5.
Werner, C. and Schermelleh-Engel K. (2009). “Structural Equation Modeling: Advantages, Challenges, and Problems”, Goethe University, Frankfurt (1-4).