Necm Sûresinin İlk Ayetlerinin Mi’râc Mu’cizesi İle İlişkisi

Arştımacı bilginlerce Necm Sûre’sinin ilk âyetlerinin inişi Mekke döneminin son devresine denk gelen mi’rac mu’cizesi ile ilgili olduğu kabul edilir. Makalemizde eski ve yeni tefsirlerde bu âyetlerde yer alan kelimeler için yapılan farklı yorum ve geniş açıklamaları özetlemeğe gayret ettik. Necm sûresi hakkında bilgi, mu’cizenin tanımı, İsrâ ve Mi‘rac mu’cizesinin keyfiyeti, rü’yetullah meselesi masaya yatırılmış ve tartışılmıştır.Yorumlar arasında mi’raç gerçekleşmiş midir? Gerçekleşmemiş midir? Gerçekleştiyse rûhen mi yoksa bedenen mi? Uyanıkken mi rüyada mı geçekleşmiştir? Bütün bu soruların cevaplarını Taberî, Zemahşerî, İbn Atiyye, Râzî, Kurtubî, İbn Kesîr, Şevkânî, Âlûsî ve Elmalılı gibi müfessirlerin yorumları içersinde vermeğe çalıştık. Kaynaklara göre elde ettiğimiz görüş ve yorumların yanında kendi elde ettiğimiz sonuç ve değerlendirmeleri de ifade ettik. İsrâ ve mi’râc hadisesi kitap ve sünnetle sabit olmuş bir Peygamber mu’cizesidir. Mescid-i Harâm’dan Mescid-i Aksâ’ya kadar olan yolculuk kitapla, oradan da Allah’ın dilediği yüksek makamlara çıkması sünnet ve icmâ ile sabit olmuştur. Sadece isrâ ve mi’râcın keyfiyetinde ihtilaf edilmiştir. Çoğunluğa göre uyanıkken, ruh ve cesedle meydana gelmiştir. Rûhen ve uykuda iken meydan geldiğini ileri sürenler olmasına rağmen inkar eden bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Necm Sûresi, mu’cize, isrâ, mi’râc

PDF

___

Abdülbâkī, Muhammed Fuad(1984), el-Muʿcemu’l- mufehres li elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, İst.
Abdülkāhir el-Bağdâdî (1981), Uṣûlü’d-dîn, Beyrut.
Abdüllatif el-Harpûtî (1330), Tenḳīḥu’l-kelâm, İstanbul.
Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Beyrut, ts.
Bâkıllânî, Ebû Bekr b. Muhammed b. et-Tayyib (1993), (v. 403/1013), et-Temhîd, Beyrut.
Bâkıllânî, Ebû Bekr b. Muhammed b. et-Tayyib (1986), İ’câzu’l-Kur’ân, thk.Ahmed Haydar, Beyrut.
Bâkıllânî, Ebû Bekr b. Muhammed b. et-Tayyib (1958), el-Beyân ‘Ani’l-Fark Beyne’l-Mucizât ve’l- Kerâmât, nşr. Richard J. Mc Carthy S.J, Beyrut.
Beyhakī (1985), Delâʾilü’n-nübüvve (nşr. Abdülmu‘tî Kal‘acî), Beyrut.
Beydâvî (1990), Envârü’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl, Beyrut.
Bekir Topaloğlu, “Cennet”, DİA, VII/376.
Buhârî, e-Câmiu’s-sahih, İst. ts.
Cüveynî, İmamu’l-Haremeyn ‘Abdulmelik b. Abdullah (1985), (v.478/1085), el-İrşâd ila Kavatı’i’l-Edille fi Usuli’l- İtikad, Beyrut.
Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır (1971), Hak Dini Kur’ân Dili, İst.
Gazzâlî, Muhammed (1997), İḥyâu ‘Ulûmi’d-Din, Beyrut.
İbn Hişâm, es-Sîretu’n-nebeviyye, Mısır ts.
İbn Hacer (1978), Fetḥu’l-bârî bi şerh-i sahih-i Buhârî, Kahire.
İbn Kayyim el-Cevziyye (1992), Zâdü’l-meʿâd, Beyrut.
İbn Kesîr (1966), Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm, Beyrut.
İbn Manzûr, Lisânü’l-ʿArab, Beyrut ts.
İbn Ebü’l-İz (1987), Şerḥu’l-ʿAḳīdeti’ṭ-Ṭaḥâviyye (nşr. Abdullah et-Türkî–Şuayb el-Arnaût), Beyrut.
Kādî İyâz (1988), eş-ŞifâʾBeyrut.
Karadeniz, Osman, İlim ve Din Açısından Mu’cize, Marifet Yayınları, İstanbul 1999.
Kestelî (1966), Ḥâşiye ʿalâ Şerḥi’l-ʿAḳāʾid, İstanbul.
Kastallânî (1990), İrşâdü’s-sârî, Beyrut.
Kurtubî, Muhammed b. Ahmed( 1988), el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân, Beyrut.
Mâtürîdî (2003), Kitâbü’t-Tevḥîd (nşr. Bekir Topaloğlu – Muhammed Aruçi), Ankara.
Müslim (1392), el-Câmiu’s-Sahih, Beyrut.
Muhammed Hamîdullah (1966), İslâm Peygamberi (trc. M. Said Mutlu), İstanbul.
Mustafa Sabri Efendi (1992), Mevḳıfü’l-ʿaḳl ve’l-ʿilm ve’l-ʿâlem, Beyrut.
M. Zâhid Kevserî(1994), Maḳālât, Kahire.
Muhammed Esed (1997), Kur’an Mesajı (trc. Cahit Koytak – Ahmet Ertürk), İstanbul.
Muhammed et-Trablusî (1987), el-Keşfü’l-ilâhî ʿan şedîdi’ż-żaʿf ve’l-mevżûʿ ve’l-vâhî (nşr. M. Mahmûd Ahmed Bekkâr), Mekke.
Nevevî (1349), Şerḥu Müslim, Mısır.
Râzî, Fahreddin (1357), Mefâtîḥu’l-ġayb, Mısır. Reşid Rıza (1353), Tefsiru’l-Kur’âni’l-Hakîm (Tefsîru’l- Menâr), Mısır.
Sâbûnî, Nureddin Ahmet b. Muhammed(2005), el-Bidaye fi Usuli’d-din,(Maturidiyye Akaidi) trc. Bekir Topaloğlu, Ankara.
Yavuz, Salih Sabri (2005), “İsrâ ve Mi’râc”, DİA, İst.
Süyûtî,Celâleddin(1989), el-Âyetü’l-kübrâ şerḥu ḳıṣṣati’l-isrâʾ (nşr. M. Abdülhakîm el-Kādî), Kahire.
Şah Veliyyullah ed-Dihlevî (1992), Ḥüccetullāhi’l-bâliġa (nşr. M. Şerîf Sükker), Beyrut.
Şiblî Nu‘mânî (1974), İslâm Tarihi: Asr-ı Saâdet (trc. Ömer Rıza Doğrul), İstanbul.
Şevkânî (1964), Fethu’l-Kadîr, Mısır.
Taftâzânî (1313), Şerḥu’l-ʿAḳāʾid, İstanbul.
Taftâzânî (1277), Şerhu’l- Makasıd, İstanbul.
Taberî (1995), Câmiʿu’l-beyân (nşr. Sıdkī Cemîl el-Attâr), Beyrut.
Uğur Mutlu(2015), Fahreddin Râzî’de Mu’cize, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Erzincan Üniversitesi SBE Erzincan.
Vâhidî (1959), Esbâbü’n-nüzûl, Kahire.
Yaşaroğlu, M. Kâmil (2006), Necm Sûresi, DİA, İst.
Zemahşerî, Mahmud b. Ömer (1319), el-Keşşâf an hakâiki’t-Tenzil ve Uyûni’l- Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, Mısır.
Zemahşerî, Mahmud b. Ömer (1989), Esâsü’l-belâġa, Beyrut.