Antik Dönem Yunan Dünyası’nın Ağırbaşlı ve Zarafetli Kadınları: Pudicitia ve Herculaneum Tipli Kadınlar

Bu araştırmada arkeoloji literatüründe önemli buluntular arasında gösterilen iki kadın tipi ele alınmıştır. Klasik Dönemden başlayarak geç dönemlere kadar oluşturulan eserler üzerinde izlenen Pudicitia ve Herculaneum tipleri, stilistik ve ikonografik açılardan ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Heykeltıraşlıkta sıklıkla karşılaşılan ve özellikle de Hellenistik Dönemde revaçta olan her iki tip, geniş bir çerçevede aktarılmaya çalışılmıştır. Değerlendirilen tiplere sadece stilistik ve ikonografik açılardan değil aynı zamanda heykellerin genel olarak yapıldıkları bölgelerin sosyo-kültürel yönlerini de yansıtmalarından ötürü ağırbaşlı, zarif kadın görünümleri hakkında açıklayıcı bilgiler ihtiva eden Pudicitia ve Herculaneum tiplerine de bu anlayışla yaklaşılmıştır. Hem kabartma hem de bağımsız heykel olarak yapılmalarından dolayı da ayrıca önem arz eden bu heykel tiplerine böyle bir perspektiften daha önce çok fazla bakılmaması bu makalenin önemini artırmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Heykel, Pudicitia, Herculaneum, Figür Tipi

PDF

___

Atalay, E, (1986), “Doğu Grek Hellenistik Çağ Mezar Stellerinde Çocuk ve Hizmetçi Figürleri”, X. Türk Tarih Kongresi I, Ankara, 285-292.
Aydaş, İ, (2012), “Five newly acquired gravestones in the Muğla Museum”, Gephyra 9, 114-118.
Auflage, Z, (1916), Die Griechische Plastik von Emanuel Löwy, Verlag von Klinkhardt, Lepzig.
Bell, M, (1993), “Tanagras and the Idea of Type”, Harvard University Art Museums Bulletin, 1 ( 3 ) Greek Terracottas of the Hellenistic World: The Coroplast's Art, 1, 39-53.
Bieber, M, (1955), The Sculpture of the Hellenistic Age, Columbia University Press, New York.
Bieber, M, (1959), “Roman Men in Greek Himation (Romani Palliati) a Contribution to the History of Copying”, ProcAmPhilSoc, 103 ( 3 ), 374-417.
Bieber, M, (1977), Ancient Copies Contributions to the History of Greek and Roman Art, New York University Press, New York.
Boardman, J, (2014), Yunan Heykeli Geç Klasik Dönem”, (Çev.: Müjde Peker), Homer Kitabevi, İstanbul.
Clair, A, (1996), Imperial Virtue: Questions of Form and Function in the Case of Four Late Antique Statuettes, Dumbarton Oaks Papers, 50, 147-162.
Cremer, M, (1991). Hellenistisch-römische Grabstelen im nordwestlichen Kleinasien 1: Mysien. Bonn: Publication R. Habelt.
Conze, A, (1893), Die Attische Grabreliefs, Verlag von W. Spemann, Berlin.
Çalık, A, (1997), Roman Imperial Sculpture from Cilicia, (Phd Thesis), London.
Çekilmez, M, (2008), “Tire Müzesinden Hellenistik ve Roma Dönemi Mezar Stelleri”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, Aydın.
Çekilmez, M, (2011), “Geç Hellenistik Dönemden Bir Mezar Steli”, Olba XIX, Mersin, 107-126.
Durugönül, S, (2013), Silifke Müzesi Taş Eserler Kataloğu Heykeltıraşlık ve Mimari Plastik Eserler, Biltur Basım Yayın, İstanbul.
Esther, B. D, (1908), “The Value of the Vestal Statues as Originals”, American Journal of Archaeology, 12 (3), 324-342.
Eule, J. C, (2001), Hellenistische Bürgerinnen aus Kleinasien, Weibliche Gewandstatuen in Ihrem Antiken Kontext, TASK Vakfı, İstanbul.
Fabricius, J, (1999), Die Hellenistischen Totenmahlreliefs, Verlag Dr. Friedrich Pfeil, München.
Fleischer R, “Der Klagefrauensarkophag aus Sidon”, IstForsch. 34, 1983.
Franz, W, (1903), Die Typen der Figürlichen Terrakotten III, II. Teil, Verlag von Spemann, Berlin-Stuttgart.
Hallett, C. H, (2005), The Roman Nude Heroic Portrait Statuary 200 BC-AD 300, Oxford University Press, Oxford.
Has A. C, (2019), “Kyzikos Heykeltıraşlık Eserleri”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
Huskinson, J, (1975), “Roman Sculpture from Cyrenaica in The British Museum”, Corpus Signorum Imperii Romani Corpus of the Sculptures of the Roman World Great Britain II (1 ), British Museum Publications Limited, London.
Gorzelany, D, (2012), “The Art of Re-Creation: Terracotta Statuettes and Their Copies. About one ‘ Tanagra’ from the Princes Czartoryskı Museum”, Evdoxia Papuci-Wlladyka, (ed.), Studies in Ancient Art and Civilization 16, 213-222.
Fullerton, M. D, (1989), “The Date of the Herculaneum Pallas Type”, Archaologischer Anzeiger, Walter De Gruyter, 57-67.
Aybek, S, (2009), Metropolis İonia I, Metropolis’de Hellenistik ve Roma Dönemi Heykeltıraşlığı, Homer Kitabevi, İstanbul.
Işın, G, (2007), Patara Terakottaları Hellenistik ve Erken Roma Dönemleri, Patara V.1, Ege Yayınları, İstanbul.
Kasapoğlu, H, (2015), “Parion Antik Kenti Roma Dönemi Terrakotta Figürinleri (2004-2013)”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
Kanel, R, (1992), “Zwei Hellenistische Grabstelen Aus Der Umgebung Von Kyzikos in Basel”, Studien zum antiken Kleinasien II, Asia Minor Studien, 8, Rudolf Habelt GMBH, Bonn.
Kleiner, G, (1984), Tanagrafiguren Untersuchungen zur Hellenistischen Kunst Und Geschichte, Walter De Gruyter, Berlin, 160-165.
Merker, G. S, (2000), “The Sanctuary of Demeter and Kore: Terracotta Figurines of the Classical, Hellenistic, and Roman Periods”, Corinth, 18 ( 4 ), 321-394.
Nikolaus, H, (1999), Attische Grabreliefs. Düsseldorf: Westdeutscher Verlag, 1999.
Pfuhl, E., Mobius, H., (1977), Die Ostgriechischen Grabreliefs. Text und Tafel Band I. Verlag Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
Pfuhl, E., Mobius, H., (1979), Die Ostgriechischen Grabreliefs. Text und Tafel Band II. Verlag Philipp von Zabern, Mainz am Rhein.
Pinkwart, D, (1973), “Weibliche Gewandstatuen aus Magnesia”, Antike Plastik 12, 149-160.
Ridgway, B. S, (1984), Roman Copies of Greek Sculpture: The Problem of the Originals, The University of Michigan Press, Michigan.
Saraçoğlu, A, (1997), “Antakya Yöresi Mezar Stelleri”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji ve Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Erzurum.
Schmidt, S, (1991), Hellenistische Grabreliefs, Böhlau Verlag, Köln.
Smith R. R. R, (2013), Hellenistik Heykel, Homer Kitabevi, (Çev.: Ayşin Yoltar Yıldırım), İstanbul, 86.
Sonkaya, A. K, “Hellenistik Dönem Lydia Mezar Stellerinde Kadın ve Erkek Tipleri”, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 60, Erzurum.
Şahin, M, (2000), “Myndos’tan Ölü Yemeği Sanheli İki Stel”, Adalya III, 97-110.
Şahin, M, (2000), Miletopolis Kökenli Figürlü Mezar Stelleri ve Adak Levhaları, TTK Yayınları, Ankara.
Zarmakoupi M, (2010), The Villa of the Papyri at Herculaneum, Walter De Gruyter, Sozomena Studies in the Recovery of Ancient Texts, Berlin.
Tavukçu, Z. A, (2007), Parin Nekropolü 2005 Yılı Buluntuları, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
Thickpenny, H. I, (1980), “A Fragment of an Attic Grave Stele in the Getty Museum”, The J. Paul Getty Museum Journal, 8, 99-106.
Thompson D. B, (1952), “Three Centuries of Hellenistic Terracottas”, The Journal of the American School of Classical Studies at Athens, 21 ( 2 ), 116-164.
Uğurlu E, (2002), “Heykeltıraş Praxiteles”, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 3 (1), Eskişehir, 377-400.
Yaylalı A, (1979), Hellenistik Devir İzmir Kökenli Figürlü Mezar Stelleri, Atatürk Üniversitesi Yayımlanmamış Doçentlik Tezi, Erzurum.
Yaylalı, A, (1986), “Hellenistik Devir İzmir Mezar Stelleri”. IX. Turk Tarih Kongresi. 21–25 Eylül 1981, Kongreye Sunulan Bildiriler. I. Cilt. T.T.K. Basımevi. Ankara. 473 – 489.