Madde Bağımlılığı Bulunan Çocukların Damgalanma Durumlarının Sosyolojik Analizi

Bu çalışmada madde kullanım öyküsü bulunan çocukların toplumsal alanda yaşadıkları “damgalanma” durumları ve bunun sonucunda toplumsal hayatla yeniden bütünleşmesinde karşılaştığı problemler sosyolojik olarak analiz edilmiştir. Çocuk bağımlıların, bağımlılık sonrası süreçleri hakkında farkındalık sağlamak amacıyla gerçekleştirilen çalışmada sosyoloji literatürü temel alınarak; çocukluk, bağımlılık ve damgalama kavramları üzerinde durulmuştur. Kavramsal çerçevenin ardından bağımlı bireylerin damgalanma süreçleri hakkında Türkiye’de yazılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin saha çalışmalarında gözlenen çıktılar örnek çalışmalar olarak incelenmiştir. Ulusal ve uluslararası akademik çalışmaların taranması sonucunda çalışmamızın temel kavramlarını oluşturan, çocukluk, bağımlılık ve damgalama alanlarında ayrı ayrı birçok çalışmanın yer aldığı ancak, “çocuk bağımlılığı ve damgalanması”, “bağımlı çocukların toplumsal hayata kazandırılma süreçleri” ile ilgili çalışmaların eksikliği gözlenmiştir. Çocuk ve ergenleri bağımlılıktan koruma, bağımlılıkla mücadele gibi önleyici çalışmaların son yıllarda çokça yapılmaya başlandığı ancak daha kanunen “gelişimi tamamlanmamış” olarak görülen 18 yaş altı çocukların bağımlı olduktan sonraki süreçlerine yönelik krize müdahale ve yeniden topluma kazandırma gibi konularda bilimsel araştırmaların az oluşu, bağımlılık ve damgalama alanında yapılan çalışmaların birçoğunun sağlık alanında yapıldığının görülmesi, konuya sosyolojik olarak yaklaşmanın da gerekliliğini doğurmuştur. Çalışma sonunda “ çocuklarda madde bağımlılığı ve damgalanma ” durumlarının toplumsal olarak göz ardı edildiğinde karşılaşılacak diğer problemler ve bunları önlemeye yönelik hangi çalışmaların gerekli olduğu tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çocuklarda madde bağımlılığı, bağımlı çocuğun damgalanması, topluma kazandırma, bağımlılık ve sosyoloji.

Keywords:

Çocuklarda madde bağımlılığı, bağımlı çocuğun damgalanması, topluma kazandırma, bağımlılık ve sosyoloji.,

PDF

___

Arıkan, Ç.(2001). Tedavi Kurumlarında Çok Disiplinli Ekiplere Yer Alan Sosyal Hizmet Uzmanlarına İlişkin Genel Bir Değerlendirme. İnsani Gelişme ve Sosyal Hizmet Prof. Dr. 182 Nesrin Koşar’a Armağan. Karataş K,
Arıkan, Ç. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu.
Becker, H. S. (2013). Hariciler Bir Sapkınlık Sosyolojisi Çalışması.(çev. Geniş, L. Ünsaldı). Ankara: Heretik.
Booth, M. (1996). Haşhaşdan Eroine Uyuşturucunun 6000 Yıllık Öyküsü. (Ö. Arıkan, Çev.). İstanbul: Sabah Yayınları.
Bumin, K. (1998). Batı’da Devlet ve Çocuk.İstanbul: Patika Yayınları.
Diclemente, C.C. (2016). Bağımlılık ve Değişim.(çev.) Şahin, M. (ed.), Ankara: Nobel.
Gardner WL, Pickett CL, Jefferis V, Knowles M. (2005) .On the outside looking in: Loneliness and social monitoring. Personality and Social Psychology Bulletin. 5;31:1549–1560.
Goffman, E. (2014), Damga Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar. (Çev. Geniş, L. Ünsaldı ve S. N. Ağırnaslı), Ankara: Heretik.
Heywood, C. (2003). Baba Bana Top At!/ Batı’da Çocukluğun Tarihi (E. Hoşsucu, Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
İçli, T.G.(2007). Kriminoloji. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Köksal, C. (1987). Gençlik ve Zararlı Alışkanlıklar, Gençlik ve Uyuşturucu Madde Alışkanlığı (Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Mayall, B. (2018). Çocukluk Sosyolojisi Tarihi (T. F. Orman, Çev.). İstanbul: Beta Yayınları.
Ögel, K.(2001). Bağımlılığı Önleme Anne-Babalar Öğretmenler İçin Kılavuz. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
Ögel, K.(2019).101 Soruda Bağımlık. İstanbul:Yeşilay Yayınları.
Rousseau, J. J. (1943). Emil Yahut Terbiyeye Dair (H. Z. Ülken, A. R. Ülgener, S. Güzey, Çev.). İstanbul: Türkiye Yayınevi.
Wolfgang, S. (2019). Keyif Verici Maddelerin Tarihi: Cennet, Tat ve Mantık. Yayın No: 18, (Z. Aksu Yılmazer, Çev.).İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
Smart R. L. Leary M. R. (2009). Reactions to discrimination, stigmatization, ostracism, and other forms of interpersonal rejection: a multimotive model. Psychol. Rev. 116, 365–383. doi: 10.1037/a0015250
Tan, M. (1994). Çocukluk, Dün ve Bugün. Toplumsal Tarihte Çocuk, Bildiriler Kitabı içinde. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Tan, M., G. Şahin, Ö. Sever, M. Bora, A. (2007). Cumhuriyet’te Çocuktular. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Zastrow C. (2014). Sosyal Hizmete Giriş. Ed.: Çiftçi DB. (Çev: Aslıhan Aykara, Ayşe Beyazova, Burcu Yakut-Çakar, Can Evren, Çağlar Karaca, Durdu Baran Çiftci, Emek Yıldırım, Emine Bahşi, Gizem Albayrak, Mehmet Sinan Birdal, Sedat Yağcıoğlu, Seval Kurukafa, Volkan Yılmaz. Ankara.(2.baskı),Nika Yayınevi.
Arılık, M. (2019). Madde Bağımlılarının Damgalanma Sonrası Bağımlılık Döngüsü.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Ankara Üniversitesi, Ankara.
Aydın, B.(2016). Toplumsal Dışlanma Ve Aidiyet Kıskacında Bağımlı Gençlik (Konya Örneği).(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Selçuk Üniversitesi, Konya.
Aydın, S.(2019). Bağımlılık Damgalamasını Etkileyen Sosyo-Demografik Değişkenlerin Normal Popülasyonda İncelenmesi.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Ege Üniversitesi,2019.
Babahanoğlu,R.(2020). Madde Kullanımı Nedeniyle Denetimli Serbestlik Tedbirine Tabi Tutulan Yetişkin Erkeklerde Damgalama ve Aile Aidiyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi).Selçuk Üniversitesi, Konya.
Can, G.(2012).Madde Bağımlılığı Tanısı Alan Bireylerin Sosyal İşlevsellik Ve İçselleştirilmiş Damgalanma Düzeyleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
Hekimoğlu Tunç, D.(2019). Kişilerarası İletişim Bağlamında Madde Bağımlılarının İletişim Süreçleri ve Damgalama İle Mücadele Biçimleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi).Ankara Üniversitesi, Ankara.
Yılmaz, G. (2019). Madde Kullanan Bireylere İlişkin Tutum ve Davranışları: Manisa İli Örneği.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Çocuk Politikaları Serisi/5, Türkiye’de Çocuk Araştırmaları Üzerine Sistematik Bir İnceleme, Ankara 2021
İçişleri Bakanlığı Narkotim Analiz Raporu,2020
Türk Dil Kurumu Sözlüğü 2020