Aspir Üretiminin Ekonomik Analizi

Türkiye’de uzun yıllardan beri bitkisel yağ açığı sorunu yaşanmaktadır. Türkiye’de uygun iklim koşullarının bulunduğu bölgelerde aspir üretiminin yaygınlaştırılması, bitkisel yağ açığının çözümüne önemli katkılar sağlayabilecektir. Çalışmanın amacı, aspir üretiminin karlılık açısından Trakya bölgesindeki çiftçiler için uygun bir ürün olup olmadığının belirlenmesidir. Çalışmanın ana materyalini, Trakya Bölgesinde 2015 yılında aspir üretimi yapan 47 üretici ile yüz yüze yapılan anketlerden elde edilen aspir üretim faaliyetine yönelik birincil veriler oluşturmaktadır. Üretici sayısının sınırlı olması nedeniyle anket verileri tam sayım yoluyla elde edilmiştir. Araştırma bulguları Trakya bölgesindeki seçilen örnek işletmelerdeki dekara ortalama aspir veriminin 56.64 kg olduğunu göstermektedir. Aspirin verim düzeyinin düşük olmasında araştırma yılında bölgeye yüksek düzeyde yağışın düşmesinin etkisi bulunmaktadır. İşletmeler ortalamasına göre bir kilogram aspirin üretim maliyeti 4.49 TL, dekara brüt ve net karlar sırasıyla -91.03 TL ve -183.40 TL’dır. Bölgede üretimi yapılan önemli yağ bitkilerinden ayçiçeği ve kanolanın dekara net karları sırasıyla 164.01 TL ve 203.65 TL’dir. Araştırmanın en önemli sonucu Trakya Bölgesinde aspir üretiminin karlı olmadığı ve rakip ürünler ile rekabet gücünün bulunmadığıdır. Aspirin bölgeye kazandırılması, Trakya bölgesindeki iklim ve toprak koşullarına adaptasyonu sağlanmış yeni çeşitlerin geliştirilmesi ile mümkün olabilecektir.

Anahtar Kelimeler:

üretim maliyeti, karlılık analizi, yağ bitkileri, Trakya bölgesi

PDF

___

Anonim (2015). Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tekirdağ İl Müdürlüğü Faaliyet Raporu, Tekirdağ
Aydın, B., Unakıtan, G. (2016). Trakya Bölgesinde Faaliyet Gösteren Tarım İşletmelerinin Karşılaştırmalı Ekonomik Analizi. Anadolu Tarım Bilimleri Derg 31: 223-232.
Babaoğlu, M. (2007). Aspir Tarımı (Carthamus tinctorius L.). Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Edirne
Erkuş, A. (1979). Ankara İli Yenimahalle İlçesinde Kontrollü Kredi Uygulaması Yapılan Tarım İşletmelerinin Planlanması Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara
Erkuş, A., Bülbül, M., Kıral, T., Açıl A.F., Demirci R. (1995). Tarım Ekonomisi. A.Ü.Z.F. Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Ankara
FAO (2019). Crop Production Database, http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC
Güneş, T., Arıkan, R. (1988). Tarım Ekonomisi İstatistiği. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara
İnan, İ.H. (2016). Tarımsal Ekonomisi ve İşletmeciliği. İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 404 sy
İnan, İ.H. (2017). Tarımsal işletme Yönetimi. İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 120 sy
Kıral, T., Kasnakoğlu, H., Tatlıdil, F., Fidan, H., Gündoğmuş, E. (1999). Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. TEAE Yayınları. Ankara
Koç, H, Altınel, A. (1997). Aspirde (Carthamus tinctorius L.) Farklı Ekim Sıklığı ve Azot Dozlarının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 1997, Samsun
Kumbar, N., Unakıtan, G. (2011). Trakya Bölgesinde Kanola Üretiminin Ekonomik Analizi. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty 8: 75-80.
Pace, M., Israelsen, C., Larsen, R., Hadfield, J. (2019). Costs and Returns for Non-Irrigated Safflower, Northern Utah https://digitalcommons.usu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3081&context=extension_curall
Pınarkara, M. (2007). Tarım ve Tarıma Dayalı Sanayide Suyun Önemi. Konya’da Tarım ve Tarımsal Sanayi Sorunlarının Tespiti Sempozyumu 25-26 Mayıs 2007, Konya Polat, M., Türkseven, E., Çakırer, E. (2012). Determination Input Production and Costs of Oilseeds Crops for Eskişehir Region. Tarım Bilimleri AraştırmaDergisi 5(1): 139-142.
Semerci, A. (2019). Cost Analysis of Oily Sunflower Production: The case of Tekirdag province, Turkey. Custos e agronegócio on line 15(2): 167-191.
Singh, V., Nimbkar, N. (2006). Safflower (Carthamus tinctoriusL.) Genetic Resources. (Chromosome Engineering and Crop Improvement Chapter 6)
TÜİK (2019). Bitkisel Üretim İstatistikleri https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1
Yılmaz, H., Comak, M.B., Turgut, F. (2016). Analysis of Factors Related to Farmers’ Benefiting from Safflower (Carthamus Tinctorius L.) Production Support: The Case of Centralanatolia in Turkey. The Journal of Animal & Plant Sciences 26(5): 1411-141.