İsa AKALIN

İslâm İktisat Ahlâkında Dünyaya Biçilen Değer - Eşrefoğlu Rûmî’nin Müzekki’n-Nüfûs’u Örneğinde-

İktisat – ahlâk ilişkisi, hem iktisatçıların hem de felsefecilerin üzerinde kafa yordukları konulardandır. Yakınçağ iktisat tarihinde, özellikle sanayi devrimiyle birlikte iktisat – ahlâk ilişkisi değişik bakış açılarından ele alınmaya başlanmıştır. Modern iktisadın kurucu teorisyenlerinden Adam Smith, teorisini ortaya koyduğu kitaplarında ekonomik gelişimin ahlakî ve entelektüel dünya üzerindeki etkisinin ne olduğu sorusuna cevaplar arar. İslâm iktisadında ve ahlâkında dünyaya biçilen değerin, Müslümanların iktisatla ilişkilerini anlamada ve anlamlandırmada önemli bir ölçüt olduğu görülmektedir. Türkiye’de iktisat – ahlâk ilişkisine dair önemli eserler ortaya koymuş olan Sabri Fehmi Ülgener, tarih boyunca bütün toplumlardaki ahlâk anlayışlarının birbirleriyle tabiî bir etkileşim içinde olduğunu ve sûfî bakış açısının Müslüman toplumların iktisadî hayatla ilişkilerini belirleyici bir etkiye sahip olduğuna dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İktisat, ahlâk, İslâm iktisadı, Eşrefoğlu Rûmî, Müzekki’n-Nüfûs, Dünya

PDF

___

Aclûnî (1988). Keşfü’l-Hafâ ve Müzîlü’l-İlbâs amme’ştehere alâ Elsineti’n-Nâs, Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
Ali El-Kârî (1986). el-Esrârü’l-Merfûa fi’l-Ahbâri’l-Mevdûa, Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî.
Aydınonat, Emrah N. (2010). “Smith’in Görünmez Eli ve Amaçlanmayan Sonuçlar” Görünmez Adam Smith. der. Mine Kara ve N. Emrah N. Aydınonat. İstanbul: İletişim Yayınları.
Babaarslan, Fatma (2018). Eşrefoğlu Rûmî’nin Müzekki’n-Nüfûs Adlı Eserinde Metaforlar, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Başoğlu, Tuncay (2012). “Tezkiye”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi DİA, İstanbul: TDV Yayınları.
Buhârî (1992). es-Sahîh, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Çağırıcı, Mustafa (2000). “Îsâr”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi DİA, İstanbul: TDV Yayınları.
Çağırıcı, Mustafa (2013). “Yer”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi DİA, İstanbul: TDV Yayınları.
Eşrefoğlu Rûmî (2015.) Müzekki’n Nüfûs, (hazırlayan Abdullah Uçman), İstanbul: İnsan Yayınları.
Eşrefoğlu Rûmî (06 Mil Yz). Dîvân, Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A 3306.
Hallaq, Wael B. (2009). An Introduction to Islamic Law, 1st ed., England: Cambridge University Press.
İbn Mâce (1992). es-Sünen, İstanbul: Çağrı Yayınları.
İbn Manzur (1990). Lisânu’l-Arab, Beyrut: Dâru Sadır.
Kallek, Cengiz (2001). “İsrâf”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi DİA, İstanbul: TDV Yayınları.
Kara, Mustafa (1995). “Eşrefiyye”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi DİA, İstanbul: TDV Yayınları.
Müslim (1992). es-Sahîh, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Râgıb el-İsfehânî (1986). el-Müfredât fi Garîbi’l- Kur’ân, İstanbul: Kahraman Yayınları.
Smith, Adam (1759). The Theory of Moral Sentiments, 6th edition, London: A. Millar.
Smith, Adam (2011). Milletlerin Zenginliği. çev. Haldun Derin, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Tirmizî (1992). es-Sünen, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Uçman, Abdullah (2006). “Eşrefoğlu Rûmî”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi DİA, İstanbul: TDV Yayınları.
Uludağ, Süleyman (1994). “Dünyâ”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi DİA, İstanbul: TDV Yayınları.
Uludağ, Süleyman (2011). “Tasfiye”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi DİA, İstanbul: TDV Yayınları.
Uludağ, Süleyman (2012). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
Ülgener, Sabri F. (2006a). İktisadî Çözülmenin Ahlâk ve Zihniyet Dünyası, İstanbul, Derin Yayınları.
Ülgener, Sabri F. (2006b). Zihniyet ve Din İslÆm, Tasavvuf ve Çözülme Devri İktisat Ahlâkı, İstanbul, Derin Yayınları.
Yılmaz, Feridun (2010). “Adam Smith ve İskoç Aydınlanması” Görünmez Adam Smith. der. Mine Kara ve N. Emrah N. Aydınonat. İstanbul: İletişim Yayınları.