COVİD-19’UN METRO YOLCU SAYILARINA ETKİLERİ VE İSTANBUL ÖRNEĞİ

Günümüzde hızla gelişen teknoloji, birçok alanda zamanı verimli kullandığı gibi kent içi toplu taşımayı da etkilemiştir. Ulaşım ağının gelişmesiyle aynı ve farklı türdeki ulaştırma sistemlerinin entegrasyonu, yaşamı oldukça rahatlatmış ve zamanı daha verimli kullanarak toplumsal ulaşım maliyetlerini de minimize etmiştir. Tarihte birçok salgın hastalığın toplumu maddi ve manevi olarak etkilediği gibi, Aralık 2019'da Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan Covid-19 virüsü de kısa sürede dünyayı birçok alanda etkisi altına almıştır. Virüsün etkisini azaltmak için uluslararası ve ulusal kurum ve kuruluşlar birçok alanda önlemler almışlardır. Alınan önlemler toplu taşımayı da etkilemiştir. Bu makalede İstanbul, Ankara ve Bursa illerinin covid-19 öncesi ve sonrası toplu ulaşım yolcu sayıları incelenip, salgının etkileri araştırılmıştır. Diğer taraftan İstanbul metrolarının hat bazında aylık yolcu sayıları detaylı bir şekilde analiz edilerek salgının İstanbul metrolarına etkisi araştırılmıştır.

___

  • A.A. Balkhair, “Covid-19 Pandemic: A New Chapter in the History of Infectious Diseases”, Oman Medical Journal, Cilt 35, Sayı 2, Oman, 2020, s.123-124.
  • A.G.L. Peixoto Neto, M.L. Galves, O.F. Lima Junior ve D. Tacla, “Challenges of Urban Transport Problems and City Logistics: Sao Paulo City Center Case”, Urban Transport XIV, Sayı 101, Malta, 2008, s.133-142.
  • A. Rivera, “The İmpact of Covid-19 on Transport and Logistics Connectivity in the Landlocked Countries of South America”, United Nations Publication, Cilt LC/TS.2020, Sayı 155, Santiago, 2020, s.20.
  • A. Tirachini ve O. Cats, “Covid-19 and Public Transportation: Current Assessment, Prospects, and Research Needs”, Journal of Public Transportation, Cilt 22, Sayı 1, South Florida, 2020, s.1-21.
  • C. Wu, Y. Pei, ve J. Gao, (2015), “Model for Estimation Urban Transportation Supply-Demand Ratio”, Mathematical Problems in Engineering, Cilt 1, Sayı 1, China, 2015, s.1-12.
  • D. Grennan, “What is a Pandemic?” Jama Patient Page, Cilt 321, Sayı 9, ABD, 2019, s.910.
  • F. Crowley, J. Doran ve G. Ryan, “The impact of Covid-19 restrictions on workers: Who is most exposed?”, Econstor, SRERCWP2020-3 University College, Cork, 2020.
  • J.A. Black, A. Paez ve P.A. Suthanya, (2002), “Sustainable Urban Transportation: Performance Indicators and Some Analytical Approaches”, Journal of Urban Planning and Development, Cilt 128, Sayı 4, Maryland, 2002, s.184-192.
  • M. Coccia, “Pandemic Prevention: Lessons from Covid-19”, Encyclopedia Cillt 1, Sayı 2, Italy, 2021, s.433–444.
  • N. Karasar, Bilimsel Araştırma Yöntemi, 31. Baskı, Nobel Yayınevi, Ankara, 2016, s.109.
  • R.L. Mackett, M. Edwards, “The Impact of New Urban Publıc Transport Systems: Wıll The Expectatıons Be Met?”, Transportation Research Part A: Policy and Practice, Cilt 32, Sayı 4, Britain, 1998, s.231-245.
  • R. Uspalyte-Vitkuniene, ve M. Burinskiene, “Integration of Public Transport And Urban Planning”, Environmental Engineering The 7th International Conference, Vilnius, 2008.
  • R. Vickerman, “Will Covid-19 put the public back in public transport? A UK perspective”, Transport Policy, Cilt 103, Sayı 2021, London, 2021, s.95-102.
  • S. Seyfi, C.M. Hall. ve B. Shabani, (2020), “Covid-19 and İnternational Travel Restrictions: The Geopolitics of Health and Tourism”, Tourism Geographies, Cilt 1, Sayı 1, Finland, 2020, s.1-17.
  • United Nations, (2018), “Assessment of Urban Transport Systems and Services”, Economic and Social Commission for Asia and the Pacific, Bangkok 2018.
  • W.Qiu, S. Rutherford, A. Mao ve C. Chu, “The Pandemic and its Impacts”, Health, Culture and Society, Cilt 9, Sayı 10, Brazil, 2017, s.1-11.
  • V. Ekergil ve E. Kodalak, “Covid-19 Sağlık Krizinde Raylı Toplu Taşımadaki Maliyet Sorununa Bölgesel Tarife Önerisi: Eskişehir Uygulaması”, İşletme Akademisi Dergisi, Cilt 1, Sayı 3, Ankara, 2020, s.275-293.
  • World Health Organization Department of Communicable Disease Surveillance and Response, https://www.who.int/csr/resources/publications/surveillance/WHO_CDS_EPR_LYO_2006_2.pdf, (16.07.2021)
  • Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO Genel Müdürlüğü 2019 Yılı Faaliyet Raporu, https://www.ego.gov.tr/dosya/indir/21822.pdf, (18.07.2021)
  • Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO Genel Müdürlüğü 2020 Yılı Faaliyet Raporu, ttps://www.ego.gov.tr/dosya/indir/23822.pdf, (18.07.2021)
  • Bursa Büyükşehir Belediyesi 2019 Yılı Faaliyet Raporu, https://www.bursa.bel.tr/dosyalar/yayinlar/200629015632_2019-Yili-Faaliyet-Raporu-(18.06.2020).pdf, (18.07.2021)
  • Bursa Büyükşehir Belediyesi 2020 Yılı Faaliyet Raporu, https://www.bursa.bel.tr/dosyalar/yayinlar/210504021820_BBB_2020_Yili_Faaliyet_Raporu.pdf, (18.07.2021)
  • Türkiye'de Covid-19 pandemisi, https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_COVID-19_pandemisi#:~:text=D%C3%BCnya%20geneline%20yay%C4%B1lan%20COVID%2D19,15%20Mart%202020'de%20ger%C3%A7ekle%C5%9Fti, (20.07.2021)
  • Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı, https://www.icisleri.gov.tr/sehir-giriscikis-tebirleri-ve-yas-sinirlamasi, (20.07.2021)
  • M1A ve M1B Yenikapı-Kirazlı-Atatürk Havalimanı Metro Hattı, Metro İstanbul, https://www.metro.istanbul/Hatlarimiz/HatDetay?hat=M1A, (21.07.2021)
  • M2 Yenikapı-Seyrantepe-Hacıosman Metro Hattı, Metro İstanbul, https://www.metro.istanbul/Hatlarimiz/HatDetay?hat=M2, (21.07.2021)
  • M3 Kirazlı-Başakşehir/Metrokent Metro Hattı, Metro İstanbul, https://www.metro.istanbul/Hatlarimiz/HatDetay?hat=M3, (21.07.2021)
  • M4 Kadıköy-Tavşantepe Metro Hattı, Metro İstanbul, https://www.metro.istanbul/Hatlarimiz/HatDetay?hat=M4, (21.07.2021)
  • M5 Üsküdar-Çekmeköy Metro Hattı, Metro İstanbul, https://www.metro.istanbul/Hatlarimiz/HatDetay?hat=M5, (21.07.2021)
  • M6 Levent-Boğaziçi Üniversitesi/Hisarüstü Metro Hattı, Metro İstanbul, https://www.metro.istanbul/Hatlarimiz/HatDetay?hat=M6, (21.07.2021)
  • İETT 2019 Yılı Faaliyet Raporu, https://iett.istanbul/webimage/files/2019faaliyetraporu.pdf, (21.07.2021)
  • İETT 2020 Yılı Faaliyet Raporu,https://iett.istanbul/webimage/files/IETT_2020_FAALIYET%20RAPORU.pdf, (21.07.2021)
  • İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2019 Yılı Faaliyet Raporu, https://www.ibb.istanbul/Uploads/2020/7/2019-FAALIYET-RAPORU.pdf, (22.07.2021)
  • İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2020 Yılı Faaliyet Raporu, https://www.ibb.istanbul/Uploads/2021/5/2020-Faaliyet-Raporu-28-05-2021.pdf, (22.07.2021)
  • Metro İstanbul 2019 Yılı Yolcu Sayıları https://www.metro.istanbul/Content/assets/uploaded/2019-Ayl%C4%B1k-Yolcu-Say%C4%B1lar%C4%B1.pdf, (22.07.2021)
  • Metro İstanbul 2020 Yılı Yolcu Sayıları, https://www.metro.istanbul/Content/assets/uploaded/Hatlar%C4%B1n%20Y%C4%B1llara%20G%C3%B6re%20Yolcu%20Say%C4%B1lar%C4%B1-TR.pdf, (22.07.2021)
  • Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Covıd-19 Rehberi, Bilim Kurulu Çalışması, https://khgmstokyonetimidb.saglik.gov.tr/Eklenti/37044/0/covid-19rehberipdf.pdf, (22.07.2021)
  • TCDD 2019 Yılı Faaliyet Raporu, https://www.tcddtasimacilik.gov.tr/uploads/images/Strateji/TCDD-Tasimacilik-2019-Faaliyet-Raporu.pdf, (05.08.2021)
  • TCDD 2020 Yılı Faaliyet Raporu https://www.tcddtasimacilik.gov.tr/uploads/images/Strateji/TCDD-Tasimacilik-2020-Faaliyet-Raporu.pdf, (05.08.2021)