Suat KAYMAK, Nuh BOYRAZ, Mesut İŞCİ, Enver Murat DOLUNAY, Şerif ÖZONGUN

MM 106 anaçlı bazı elma çeşitlerinin elma kara lekesi hastalığı (Venturia inaequalis (Cke.) Wint.)'na karşı dayanıklılık reaksiyonlarının belirlenmesi üzerine araştırmalar

Elma kara lekesi hastalığı (Venturia inaequalis (Cke.) Wint.) elma ağaçlarının en önemli fungal hastalığı olup, ülkemizde ekonomik anlamda önemli kayıplara neden olmaktadır. Hastalıkla mücadele amacıyla elma bahçelerinde yoğun şekilde fungusit uygulanmaktadır. Kimyasal mücadelenin en önemli alternatifi üretimde dayanıklı çeşitlerin kullanılmasıdır. Bu amaçla 2005–2006 yıllarında Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nde MM 106 anacı üzerine aşılı 51 adet elma çeşidi, elma kara lekesi hastalığına karşı arazi koşullarında gösterdikleri dayanıklılık seviyeleri araştırılmıştır. Doğal inokulasyon koşullarında elma kara lekesi hastalığına karşı dayanıklılık açısından test edilmiş ve hastalığa deneme periyodu boyunca herhangi bir fungusit uygulaması yapılmamıştır. Tesadüf parselleri deneme desenine göre 4 tekerrürlü kurulan bu araştırmada, 0-4 skalasına göre % hastalık şiddeti tespit edilmiştir. Hastalık şiddeti değerlendirmesine göre reaksiyon seviyeleri, dayanıklı (%0-1 yaprak enfeksiyonu), az hassas (%25> yaprak enfeksiyonu), hassas (%25-50 yaprak enfeksiyonu) ve yüksek hassas (%50< yaprak enfeksiyonu) olarak gruplandırılmıştır. Yıllar arasında istatistikî açıdan fark bulunmamış olup, homojen bir dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Elde edilen verilere göre, Cooper 4, Cooper 900, Mutsu ve Red Chief elma çeşitleri yüksek hassas, Astramel, Beacon, Cooper 39, Cooper 41, Cooper 42, Cooper 43, Cooper 44, Enterprise, JerseyMac, Jonafree, Jonathan, Kaşel 41, Kaşel 37, Mantet, Priam, Prima, Priscilla, Pilot ve Red Free elma çeşitlerinin ise hastalığa dayanıklı oldukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

elma, Venturia inaequalis, bitki hastalıkları, hastalığa dayanıklılık

Evaluation of some apple varities grafted on MM 106 rootstock for apple scab (Venturia inaequalis (Cke.) Wint.) resistance reaction

Apple scab (Venturia inaequalis (Cke.) Wint.) is a major fungal disease for apples, it causes much economic loses in our country. Fungicidies have been used much to protect from apple scab. Chemical protection’s alternative is using resistant varities. For this reason in 2005–2006 years, 51 apple varities grafted on MM 106 rootstock had been evaluated for apple scab. The apple varities had been tested with natural inoculation and Any fungicide application had not been done in the trial. It had been done according to randomized plots design with 4 replicates. Infection ratio had been tested according to 0-4 scala. Infection ratio values are like these; resistant (%0-1 leaf infection), less sensitive (%25>leaf infection), sensitive (%25-50 leaf infection) and much sensitive (%50<leaf infection). There wasn’t significantly a difference between years, ıt showed homojen dispersion. Evaluation results showed that Cooper 4, Cooper 900, Mutsu and Red Chief apple varities were much sensitive, Astramel, Beacon, Cooper 39, Cooper 41, Cooper 42, Cooper 43, Cooper 44, Enterprise, JerseyMac, Jona-free, Jonathan, Kaşel 41, Kaşel 37, Mantet, Priam, Prima, Priscilla, Pilot and Red Free apple varities had been evaluated resistant for apple sacb disease.

Keywords:

apples, Venturia inaequalis, plant diseases, disease resistance,

PDF

___

Aksoy, U., 1999. Ekolojik Tarımdaki Gelişmeler. Ekolojik Tarım, Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği (ETO), İzmir, s.30-35.
Anonim, 1996. Zirai Mücadele Standart İlaç Deneme Metotları. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, s.183 Ankara
Anonim, 2003. Tarımsal Yapı ve Üretim 2003, DİE Yayınları, Ankara.
Anonim, 2005. Organic Agriculture in Turkey 2004. http:www.organic-europe.net/country_report.
Anonim, 2006. Ruhsatlı Tarım İlaçları, Hasad yayıncılık, ISBN/ISSN:9758377167, İstanbul.
Anonim, 2007. Dünya Meyve Üretim İstatistikleri, FAO Açıkgöz, N., 1988. Tarımda Araştırma ve Deneme Metotları, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:478, Bornova, İzmir.
Afunian, M.R., Goodwin, P.H., Hunter, D.M., 2004. Linkage of Vfa4 in Malus x domestica and Malus floribunda with Vf resistance to the apple scab pa-thogen Venturia inaequalis. Plant Pathology, 53,461-467.
Ay, R., İ. Karaca, Ve H. Seçilmiş, 2003. Isparta İlinde Elma Bahçelerinde Yaygın Kullanılan hlorpyrifos ve Diazinon'un Kalıntı Düzeylerinin HPLC ile Belirlenmesi. IV. Ulusal Kromotografi Kongresi, 17-19 Eylül 2003, Ankara, 23.
Benaouf, G., L., Parisi, 2000. Genetics of Host- patho-jen Realitionships Between V. inaequalis races 6 and 7 and Malus Species. Phytopatholgy 90:236-242
Blazek, J., P., Syrovatko, V., Reznıcek, J., Kloutvora-va, 1999. Inheritance of Apple Scab Resistance (Venturia ineaqualis Cke. Wint.) Controlled by The Vf Gene as Indicated After Inoculation. Acta- Universitetis-agriculturae-et-Silviculturae- Mendelianae-Brunensis. 1999, 47:4, 97-105: 17 ref.
Boyraz, N., S., Kaymak, F., Yigit, 2005. Eğirdir İlçesi Elma Üreticilerinin Kimyasal Savaşım Uygulamalarının Genel Değerlendirilmesi.S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 19 (36): (2005) 37-51.
Bus, V.G., M., Laurens, F.N.D., Van De Weg, W.E., Rusholme, R.L., Rıkkerınk, E.H.A., Gardıner, S.E., Basset, H.C.M., And Plummer, K.M., 2005. The Vh8 locus of a new gene-for-gene interaction between Venturia inaequalis and the wild apple Malus sieversii is closely linked to the Vh2 locus in Malus pumila R12740-7A. New Phytol. 166: 1035–1049.
Dayton, D.F., Mowry, J.B., Hough, L.F., Balley, C.H., Wıllıams E.B., Janıck, J., Emerson, F.H., 1970. Prima –an early fall red apple with resistance to apple scab. Fruit Var. Hort. Dig., 24:20-22
Delen, N., Durmuşoğlu, N., Güncan, A., Güngör, N., Turgut, C., Burçak, A., 2004. Türkiye’ de Pestisit Kullanımı, Kalıntı ve Organizmalarda Duyarlılık Azalışı Sorunları. Türkiye Ziraat Mühendisliği 6. Teknik Kongresi, Ankara, s.1-21.
Delen, N., T. Özbek, 1994. Pestisitlerin Çevre Kirliligindeki Rolleri. E.Ü. Fen Fak. Dergisi, Seri B, Ek 16/1:67-75.
Dewaard, M. A., Georgopoulos, S. G., Hollo-mon, D. W., Ishıı, H., Leroux, P., Ragsdale, N. N., And Schwınn, F. J. 1993. Chemicaf con-trol of plant diseases: Problems and progress. Annu. Rev. Phytopathol., 31: 403-421.
Didelot, F., Brun, L., Parisi, L., 2007. Effects of culti-var mixtures on scab control in apple orchards. Plant Pathology 56, 1014-1022
Hemmat M., Brown Sk., Weeden Nf., 2002. Tagging and mapping scab resistance genes from R1270 7A apple. J Am Soc Hortic Sci 127:365–370.
Gygax M, Gıanfranceschi L, Liebhard R, Kellerhals M, Gessler C, Patocchı A. 2004. Molecular mark-ers linked to the apple scab resistance gene Vbj de-rived from Malus baccata jackii. Theoretical and Applied Genetics 109: 1702–1709.
Jones, A. L. 1981. Fungicide resistance: Past expe-rience with benomyl and dodine and flıture con-cerns with sterol inhibitors. Plant Dis., 65. 990-992
Machardy W.E., 1996. Apple Scab. Biology, Epide-miology, and Management. American Phytopatho-logical Society, Press, St Paul, Minnesota.
Özongun, Ş., Dolunay, E.M., Öztürk, G., Karakuş, A., Kankaya A., Ve Küden A., 2004. Elma Adaptasyon Denemesi I, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, ISPARTA
Pauwels, E., J., Keulemans, 2000. Breeding for Scab Resistance In Apple : Evaluation of Resistance İn The Geenhouse andI n The Field. Acta Hort. 525 ISHS Belgium.
Robbins, C., 1991. Poisoned Harvest a Consumer Guide to Pesticide Use andA buse, Victor Gol-lancz Ltd, London, 1-54p.
Sandskar, B., M., Gustafsson, 2002. Susceptibility of Twenty-two Apple Cultivars to Apple Scab In Sweden. Department of Crop Science, Swedish University of Agricultural Sciences, P.O. Box 44, SE-230 53 Alnarp, Sweden.
Sandskar, B., M., Gustafsson, 2004. Classification of Apple Scab Resistance in Two Assortment Orc-hards. Genetic Resources and Crop Evolution, 51:197-203, Netherlands.
Türkoğlu, K., 1978. Karaleke ( Venturia inaequalis ( Cke. ) Wint.) Epidemisinin Önceden Saptanması ve Hastalığın Eradikasyonu Üzerine Araştırmalar. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İzmir Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araştırma Servisi, No:030-465.
Xu, X., Yang, J., Thakur, V., Roberts, A., Barbara, D.J., 2008. Population Variation of Apple Scab (Venturia İnaequalis) Isolates from Asia and Eu-rope. Plant Disease, ISSN: 0191–2917, Volume 92, Number 2, Pages 247–252.