İsmail Hakkı KALYONCU, NİLDA ERSOY, Haydar KURT

Kiraz (Prunus avium L.) yeşil uç çeliklerinin köklenmesi üzerine farklı iba dozları ve nem seviyelerinin etkileri

Bu çalışmada, Konya ili Alaaddin Keykubat kampus alanında yetiştirilen, 10 yaşlı bir kiraz (Prunus avium L.) tipinden erken Haziranda alınarak hazırlanan yeşil uç çeliklerinin, Sisleme Sisteminde, % 85-90 ve % 95-100 hava nispi nem seviyesinde, Indol-3-Bütirik Asit’in (IBA) beş farklı (0, 500, 1500, 2500 ppm ve 3500 ppm) konsantrasyonu ve perlit ortamında köklendirilme imkanları araştırılmıştır. Araştırmada, ortama dikilen çeliklerin tümünün canlı kaldığı ve değişik oranlarda köklendiği belirlenmiştir. Çeliklerin kalluslanması, her iki nem seviyesinde de kontrol gruplarında, doz uygulamalarından daha yüksek olarak tespit edilmiştir. Köklenme oranı, hormon uygulamalarında önemli bir artış göstermiştir. En yüksek köklenme oranı % 85-90 nem seviyesindeki 1500 ppm doz uygulamasından (% 83.3) elde edilmiştir. Çeliklerde köklenme yüzey uzunluğu, hormon doz uygulamalarında kontrol grubuna göre önemli ölçüde artış göstermiştir. Doz arttıkça çeliklerde köklenme yüzey uzunluğu da artmıştır. En yüksek yüzey uzunluğu % 85-90 nem seviyesinde 3500 ppm doz uygulamasından (2.750cm) elde edilmiştir. Kök sayısı bakımından en yüksek değer % 85-90 nem seviyesinde 1500 ppm hormon doz uygulamasında (10.0 adet/çelik) görülmüştür. Çeliklerde en uzun kök % 85-90 nem seviyesinde1500 ppm doz uygulamasından (3.628cm) elde edilirken, en kısa kök ise % 95-100 nem seviyesinden, 3500 ppm doz uygulamasından (0.092cm) elde edilmiştir. Çeliklerin kök dallanması bakımından en yüksek değer 1500 ppm doz uygulamasından (2.208 adet/çelik) elde edilirken, % 95-100 nem seviyesinde kontrol grubu ve 1500 ppm doz uygulamasında (0 adet/çelik) hiç dallanma olmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Prunus avium, kiraz, IBA, nemlilik, çelikler, bitki büyüme düzenleyicileri, köklenme, yeşil çelik

Effects of some hormones and humidity levels on rooting of softwood top cuttings sweet cherry (Prunus avium L.)

In this study, softwood top cuttings were taken from 10-year old sweet cherry (Prunus avium L.) type grown in Alaaddin Keykubat campus in Konya. The softwood cuttings taken from in early June were rooted in pumice medium under misting system after treating with 0 (control), 500, 1500, 2500 ppm and 3500 ppm Indole-3-Butyric Acid (IBA) under 2 different humidity of 85-90 % and 95-100 %. After having the cuttings rooted, obtaining shoots were investigated. In the research, all the cuttings were alive and getting root. Callus formation of control groups were in both of the hu-midity level. Rooting ratio showed high level with the hormon application. The highest rooting ratio was found from 1500 ppm IBA aplication (83.3 %) and 85-90 % relative humidity level. Length of rooting surface was found in hormon applica-tions than control groups. Getting rise of hormon dose, length of rooting surface increased. The highest surface length were found from 3500 ppm IBA application (2.750cm) in 85-90 % relative humidity. In point of root number, the highest value showed 1500 ppm IBA application (10.0 number/cutting) in 85-90 % relative humidity. The longest root was found from 1500 ppm hormone dose (3.628cm) in the 85-90 % humidity level, the shortest one was 1500 ppm IBA hormone application (0.092cm) in 85-90 % humidity level. In point of root branching, the highest value was found from 1500 ppm hormone appli-cation (2.208 number/cutting), neither control group nor 1500 ppm hormone application in 95-100 % humidity level were not obtained (0 number/cutting).

Keywords:

Prunus avium, cherries, IBA, humidity, cuttings, plant growth regulators, rooting, softwood cuttings,

PDF

___

Anonim 2008a. Fao.org.
Anonim 2008b. http://www.vatan.tc/saglik/?t=22587 &ileilgili=kirazin-yararları-faydaları. Erişim tarihi 08. 06. 2008.
Dick J. M. and Leakey R.R.B., 2006. Differentiation of the dynamic variables affecting rooting ability in juvenile and mature cuttings of cherry (Prunus avium). J of Horticultural Sci. & Biotechnology, (81): 2, 296-302.
Düzgüneş O., Kesici T., Kavuncu O. ve Gürbüz F., 1987. Araştırma ve Deneme Metotları. Ankara üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 1021, Ders Kitabı:295, Ankara.
Gautam D. R. and Negi R. S., 1997. Autumn regene-ration potential of some Prunus species in relation to type of cutting. Journal of Hill Research, (10):1,16-19.
Kalyoncu İ.H., 1996. Konya Yöresindeki Kızılcık (Cornus mas L.) Tiplerinin Bazı Özellikleri ve Farklı Nem Ortamlarındaki Köklenme Durumu Üzerine Bir Araştırma, Selçuk Üniv. Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı Doktora Tezi, Konya.
Kaşka N. ve Yılmaz M., 1974. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Yay.: 79, Ders Kitabı No: 52, Adana.
Onur C., 1982. Bahçe bitkilerinde çelikle çoğaltmaya etki eden faktörler. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Eğitim Merkezi, Yayın No: 43, Erdemli-Mersin
Özbek S., Özsan M. ve Yılmaz M., 1961. Çay çeliklerinin köklenmeleri üzerine muhtelif hormonların tesirleri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıllığı, 11(2):175-203, Ankara.
Özçağıran R., Ünal A., Özeker E. ve İsfendiyaroğlu, M., 2005. Ilıman İklim Meyve Türleri, Sert Çekirdekli Meyveler Cilt-I, 229s.
Souci S. W., Fachmann W. and Kraut H., 1989. Food Composition and Nutrition Tables 1989/90. Wis-senschaftliche Verlagsgessell Schaft mbH, Stutt-gert, Germany.
Zhang KaiChun, Zhang XiaoMing and Yan GuoHua, 2004. Experiment of propagation of cherry roots-tock by soft cutting. China Fruits, No.3, Pages: 56-57.