Türkiye'nin Dış Ticaret Yapısı Üzerine Bir Uygulama (1993-2002)

Süreklilik arz eden dış ticaret açıklan kriz için önemli bir gösterge olduğundan Türkiye için önemli olmaktadır. Bu nedenle, ithalat ve ihracatı içeren net ihracat fonksiyonunun tahmin edilmesi Türkiye'nin dış ticaret yapısının anlaşılması bakımından önemlidir. Bu çalışmada, Türkiye'nin net ihracat modeli tahmin edilmiş, daha sonra da bu model kullanılarak esneklikler hesaplanmıştır. Net ihracatın (1993:1-2002:4) dönemi için tahmin değerlerine göre, İhraç mallarının gelir esnekliğinin düşük, fiyat esnekliğinin ise yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Bunun yanında hem ithalat, hem de ihracat döviz kuruna karşı duyarlıdır. Global enflasyon oranı ile ülkenin iç enflasyon oranının artması net ihracatın artmasına neden olmaktadır. Ayrıca net ihracat ile üretim arasında negatif, ithal fiyatlan arasında ise pozitif bir ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye

The persistence of foreign trade deficit in Turkey is important issue, because high deficit signals crises. Because of this reason, the estimation of net export function which contains both export and import is important in order to understand the foreign trade of Turkey. In this paper, net export of Turkey is estimated, then by using this model elasticities are calculated. The estimation results indicate that, in analyzing net export, income elasticity of export goods are low and price elasticity of export goods are high for the period (1993:1-2002:4). Besides, both import and export are responsive to exchange rate. Increase in global inflation rate and domestic inflation rate lead to increase in net export Furthermore, there is a positive relationship between production and net export. Finally price of import and net export has a negative relation.

Keywords:

Turkey,

PDF

___

Abeysinghe, T. and T.L. Yeok (1998), "Exchange Rate Appreciation and Export Competitiveness. The Case of Singapore", Applied Economics, 30, ss. 51-55.

Gujarati, Damodar N. (1995), Basic Econometrics, 3. Ed., USA: Mc.Graw-Hill.

Deyak, T. A. , W.C. Sawyer and R.L. Sprinkle(1989), "An Examination of the Structual Stability of Disaggregated US Import Demand", Review of Economics and Statistics, Vol 71, Issue 2, ss. 337- 341.

DTM (2004), Ülkemizin Dış Ticaretinin Yapısal Değişimi, http://www.dtm.gov.tr/Ekonomi/75yilbk/ulkyap.htm, (09.08.2004)

Aslanoğlu, Erhan (2003), "Türkiye Ekonomisinin Yapısal Sorunları ve Mevcut Durum", İşletme -Finans, Sayı. 205, Yıl. 18, Nisan, ss. 62-77.

Özatay, F. (1997), "A Quarterly Macroeconomic Model for a Highly and Indebed Country", http://dialup.ankara.edu.tr/-ozatay/ecomodel.pdf., (10.08.2004), 1-48.

Şahinbeyoğlu, G. and B. Ulaşan (1999), "An Emprical Examination of The Strucual Stability of Export Function: The Case of Turkey, http://www.tcmb.gov.tr/research/discus/dpaper41.pdf, The Central Bank of the Republic of Turkey, Discussion Paper No: 9907, ss. 1-23.

Hooper, P., K. Johnson and J. Marquez (1998), 'Trade Elasticities for G-7 Countries", International Finance Discussion Papers, Number 609, April, http://www.federalreserve.gov/pubs/ifdp/1998/609/ifdp609.pdf, (11.08.2004), ss. I ! 06.

Şahin, Hüseyin (2000), Türkiye Ekonomisi, 6. Baskı, Bursa:Ezgi ICitabevi.

Milas, Costas (1998), "Demand for Greek Imports Using Multivariate Cointegration Tecniques," Applied Economics, 30, ss.1483-1492.

Oskooee, B.M. ve I. Domac (1995), "The Long-run Relation Between Imports and Exports in an LDC: Evidence from Turkey", METU Studies in Development, 22, 2, 195, ss. 177-189.

Sachs, J. ve S. Radelet (1998), "The Onset of the East Asian Fiancial Crises", NBER Working Paper Series, 6680, http://www.nber.org/papers/w6680.pdf, (06.08.2004), ss.1-55.

Doğan, Saruhan (2003), 'Türk Lirası Değerli mi?, Finans Dünyası, Sayı 162, Haziran, ss.28-29.

Sivri, Uğur ve Can Usta (2001), "Reel Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişki", C.19, S.4, Aralık, http://iktisat.uludag.edu.tr/dergi/ll/16-ugur/16-ugur.htm, (09.08.2004), ss. 1-11.

Fullerton, T. M. W. C. Sawyer ve R. L. Sprinkle (1999), "Latin American Trade Elasticities", Journal of Economics and Finance, Vol.23, No 2, Summer, ss. 143-156.

Green, William H. (1993), Econometric Analysis, 2 nd Ed., New Jersey: Prentice Hall.

Kepenek, Yakup ve Nurhan Yentürk (2000), Türlciye Ekonomisi, 11. Baskı, İstanbul, Remzi Kitabevi.

Kotan, Z. ve M. Saygılı (1999), "Estimating An Import Function For Turkey",http://www.tcmb.gov.tr/research/discus/dpaper40.pdf, The Central Bank of the Republic of Turkey, Discussion Paper No: 9909, (11.08.2004), ss. 1-27.

Kotan, Zelal ve Serdar Sayan (2003), Türk İhraç Ürünlerinin Avrupa Birliği Pazarında Güney Doğu Asya Ülkelerine Karşı Rekabet Gücünün Analizi 1990-1999, Ekonomik Yaklaşım, Cilt 14, Sayı 44-46, ICış, ss.l- 21.